07 lis 2025472
1790 – w Żyrmunach (dzisiejsza Białoruś) urodził się Karol Podczaszyński - polski architekt, profesor Uniwersytetu Wileńskiego. Studiował na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim.
Podczaszyński był także pierwszym Polakiem studiującym architekturę w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Autor m.in. przebudowy...
20 paź 20251000
1595 – polskie wojsko pod wodzą hetmana Jana Zamoyskiego zwyciężyło pod Cecorą armię turecko - tatarską i utrzymało przy Polsce Hospodarstwo Mołdawskie.
Ta udana wyprawa Polaków do Mołdawii miała na celu obsadzenie na tronie w Jassach lojalnego wobec Polski Jeremiego Mohyły. Polskie wojsko liczyło 5 tys. jazdy,...
21 wrz 2025934
1902 – w Duksztach na Litwie urodził się Tomasz Zan - uczestnik walk o Kresy z Litwinami i sowietami, żołnierz Dowbora-Muśnickiego, Września'39, 30 Poleskiej Dywizji Piechoty AK.
Był prawnukiem Tomasza Zana – "Promienistego", bratem Heleny Stankiewicz, ostatnim potomkiem w linii męskiej Zanów. W 1913 r. wstąpił do...
23 sie 2025778
1939 – szefowie dyplomacji ZSRR i Niemiec - Wiaczesław Mołotow i Joachim von Ribbentrop podpisali w Moskwie pakt o nieagresji z tajnym protokołem podziału Europy Wschodniej.
Protokół dodatkowy do Paktu dzielił Europę Wschodnią na strefy interesów: Estonia, Łotwa i Finlandia miały stać się strefą wpływów i...
17 sie 20251133
1920 – pod Zadwórzem 330 polskich obrońców Lwowa dowodzonych przez kapitana Bolesława Zajączkowskiego stoczyło heroiczną bitwę z 10-krotnie liczniejszymi bolszewikami.
Bitwa pod Zadwórzem rozegrała się 33 kilometry od Lwowa. Celem młodych obrońców za zgrupowania Romana Abrahama było opóźnienie marszu na miasto...
08 sie 2025654
1919 – wojska polskie zdobyły Mińsk, wypędzając bolszewików i biorąc 500 sowieckich jeńców. W wyzwolonym mieście Józef Piłsudski przemawiał do mieszkańców po białorusku.
W zdobywaniu Mińska uczestniczyły 1 i 2 Dywizja Piechoty Legionów i Grupa Wielkopolska i 15 Pułk Ułanów, który otrzymał rozkaz...
05 sie 2025704
1772 – I rozbiór Polski: w Petersburgu Rosja, Prusy i Austria podpisały traktaty rozbiorowe ustalające granice zaborów. Polska straciła 211 tys. km kw. terytorium i 4,5 mln ludności.
W wyniku I Rozbioru Austria zawłaszczyła całą południową Polskę po Zbrucz ze Lwowem, ale bez Krakowa, a już dwa lata wcześniej...
25 lip 2025623
1908 – we Lwowie urodził się Stanisław Kasznica - podpułkownik i ostatni Komendant Główny Narodowych Sił Zbrojnych, zamordowany w więzieniu przez UB w 1948 roku.
Był synem Stanisława Kasznicy - wykładowcy prawa i senatora II RP, więzionego wcześniej przez carat na Pawiaku i w Cytadeli Warszawskiej, przez...
18 lip 20251504
1570 – w Wilnie otwarto Kolegium Jezuitów przekształcone przez króla Batorego w Akademię i Uniwersytet Wileński - jedyną przez lata wyższą szkołę Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jezuici przybyli do Wilna na zaproszenie biskupa Waleriana Protasewicza. Organiztorem Kolegium był Stanisław Warszewicki, a budynki uczelni...
09 lip 20251262
1920 – wspaniała szarża na bolszewików 4 Pułku Ułanów Zaniemeńskich pod wsią Grebionka na Mińszczyźnie rozbiła w proch 3 sowieckie pułki.
Do bitwy doszło kiedy polska XII Brygada Piechoty została okrążona przez przeważające siły nieprzyjaciela między Mińskiem a Ihumeniem. Aby ratować piechotę dowodzący 4...
28 cze 2025882
1569 – uchwalono Unię Lubelską, w wyniku której powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów, ze wspólnym monarchą, herbem, sejmem, walutą, polityką zagraniczną i obronną.
Na zawarcie Unii wpłynęła sytuacja międzynarodowa - Wielkie Księstwo Litewskie nie było w stanie samodzielnie prowadzić wojny z Rosją, a...
25 cze 20251563
1941 – litewscy zbrodniarze i niemiecka Sipo zamordowali w Kownie 3.800 Żydów. Był to największy z pogromów dokonanych z udziałem Litwinów w czasie II wojny światowej.
Inspiratorem pogromu był dowódca Einsatzgruppe A - Franz Stahlecker, zaś mordem dowodził szef miejscowych litewskich oddziałów...
