08 sie 2025643
1919 – wojska polskie zdobyły Mińsk, wypędzając bolszewików i biorąc 500 sowieckich jeńców. W wyzwolonym mieście Józef Piłsudski przemawiał do mieszkańców po białorusku.
W zdobywaniu Mińska uczestniczyły 1 i 2 Dywizja Piechoty Legionów i Grupa Wielkopolska i 15 Pułk Ułanów, który otrzymał rozkaz...
05 sie 2025681
1772 – I rozbiór Polski: w Petersburgu Rosja, Prusy i Austria podpisały traktaty rozbiorowe ustalające granice zaborów. Polska straciła 211 tys. km kw. terytorium i 4,5 mln ludności.
W wyniku I Rozbioru Austria zawłaszczyła całą południową Polskę po Zbrucz ze Lwowem, ale bez Krakowa, a już dwa lata wcześniej...
25 lip 2025597
1908 – we Lwowie urodził się Stanisław Kasznica - podpułkownik i ostatni Komendant Główny Narodowych Sił Zbrojnych, zamordowany w więzieniu przez UB w 1948 roku.
Był synem Stanisława Kasznicy - wykładowcy prawa i senatora II RP, więzionego wcześniej przez carat na Pawiaku i w Cytadeli Warszawskiej, przez...
18 lip 20251460
1570 – w Wilnie otwarto Kolegium Jezuitów przekształcone przez króla Batorego w Akademię i Uniwersytet Wileński - jedyną przez lata wyższą szkołę Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jezuici przybyli do Wilna na zaproszenie biskupa Waleriana Protasewicza. Organiztorem Kolegium był Stanisław Warszewicki, a budynki uczelni...
09 lip 20251230
1920 – wspaniała szarża na bolszewików 4 Pułku Ułanów Zaniemeńskich pod wsią Grebionka na Mińszczyźnie rozbiła w proch 3 sowieckie pułki.
Do bitwy doszło kiedy polska XII Brygada Piechoty została okrążona przez przeważające siły nieprzyjaciela między Mińskiem a Ihumeniem. Aby ratować piechotę dowodzący 4...
28 cze 2025866
1569 – uchwalono Unię Lubelską, w wyniku której powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów, ze wspólnym monarchą, herbem, sejmem, walutą, polityką zagraniczną i obronną.
Na zawarcie Unii wpłynęła sytuacja międzynarodowa - Wielkie Księstwo Litewskie nie było w stanie samodzielnie prowadzić wojny z Rosją, a...
25 cze 20251531
1941 – litewscy zbrodniarze i niemiecka Sipo zamordowali w Kownie 3.800 Żydów. Był to największy z pogromów dokonanych z udziałem Litwinów w czasie II wojny światowej.
Inspiratorem pogromu był dowódca Einsatzgruppe A - Franz Stahlecker, zaś mordem dowodził szef miejscowych litewskich oddziałów...
31 maj 2025712
1800 – w Słonimiu zmarł Michał Kazimierz Ogiński herbu Oginiec - generał, hetman wielki litewski, wojewoda wileński, kompozytor, poeta i literat. Autor poloneza "Pożegnanie Ojczyzny".
Słynny ów "polonez Ogińskiego" jest zazwyczaj mylnie przypisywany bratankowi Michała Kazimierza Ogińskiego - Michałowi Kleofasowi...
24 maj 2025758
1878 – w majątku Kurczyce na Wołyniu urodziła się Helena Mniszkówna - polska pisarka, autorka m.in. "Trędowatej" i "Ordynata Michorowskiego".
Po ślubie Mniszkówna przeprowadziła się do Platerowa na Litwie, gdzie zrodził się pomysł "Trędowatej". Drukiem książka ukazała się w 1909 r. i od razu wzbudziła furorę....
19 kwi 2025791
1831 – Powstanie Listopadowe: Bitwa pod Boremlem na Wołyniu. Zwycięstwo nad Rosjanami polskich wojsk dowodzonych przez generała Józefa Dwernickiego.
Było to kolejne błyskotliwe zwycięstwo tego wybitnego dowódcy. Na czele 7 tys. żołnierzy i mając do dyspozycji 12 dział otrzymał on od rządu powstańczego zadanie...
12 kwi 2025851
1908 – we Lwowie ukraiński student zastrzelił Andrzeja Kazimierza Potockiego - polskiego polityka, Namiestnika Galicji w latach 1903-1908, marszałka Sejmu Krajowego Galicji.
Andrzej Potocki urodził się w 1861 r. Był jednym z największych właścicieli ziemskich i fabryk w Galicji i Królestwie Polskim. Jako polityk...
11 kwi 20251119
1925 – w Rzymie zmarł Jan Styka - polski malarz historyczny, batalistyczny i religijny ze Lwowa. Wraz z Wojciechem Kossakiem był współautorem Panoramy Racławickiej.
Urodził się w 1858 r. we Lwowie. Studiował m.in. pod kierunkiem Jana Matejki. Po studiach zamieszkał we Lwowie, gdzie miał pracownię. Do dziś istnieje we...
