Podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow. Moskwa, 23 sierpnia 1939 r. Fot. NAC
1939 – szefowie dyplomacji ZSRR i Niemiec – Wiaczesław Mołotow i Joachim von Ribbentrop podpisali w Moskwie pakt o nieagresji z tajnym protokołem podziału Europy Wschodniej.
Protokół dodatkowy do Paktu dzielił Europę Wschodnią na strefy interesów: Estonia, Łotwa i Finlandia miały stać się strefą wpływów i przyszłym terytorium ZSRR, a Polska miała zostać podzielona wzdłuż rzek Narew, Wisła i San. Północna granica Litwy (z Łotwą) miała stanowić granicę między strefami Niemiec i ZSRR. Część Rumunii – Besarabia, czyli m.in. cała obecna Mołdawia, miała przypaść stronie sowieckiej.
Pakt sowiecko-niemiecki otwierał Hitlerowi drogę do zatakowania Polski i rozpoczęcia II wojny światowej. Przyjaźń faszystów z komunistami została przypieczętowana w czasie nocnego przyjęcia na Kremlu, na którym Stalin wzniósł toast za zdrowie Hitlera. Alianci, którzy szybko dowiedzieli sie o tajnym protokole sowiecko-niemieckim, nie przekazali Polsce żadnych informacji na ten temat.
Już w czasie wojny z Polską niektóre zapisu Paktu uległy modyfikacji – mówi się, że był to tzw. Drugi Pakt Ribbentrop – Mołotow. Rosjanie oddali Niemcom wschodnie Mazowsze i Lubelszczyznę w zamian za Litwę. Przy okazji podpisano dokumenty o współpracy NKWD z Gestapo w celu zwalczania polskości i polskiego podziemia.
Z kolei w ramach współpracy gospodarczej i handlowej Niemcy otrzymały od ZSRR miliony ton ziarna, produktów naftowych, drewna i wyrobów walcowanych oraz setki tysięcy ton manganu, chromu, miedzi i bawełny. W przededniu wojny niemiecko – sowieckiej import z ZSRR stanowił 70% importu III Rzeszy.
1838 – w Jaśniszczach koło Brodów urodziła się Róża Kolumba Białecka – Sługa Boża, zakonnica, założycielka zakonu dominikanek w Polsce. Zmarła w 1887 r.
1893 – zmarł Michał Elwiro Andriolli – polski rysownik, ilustrator, malarz. Autor m.in. ilustracji do „Pana Tadeusza” i „Konrada Wallenroda” Adama Mickiewicza wykonanych w latach 1879–1882. Malował również obrazy m.in. dla kościołów w Kownie. Urodzony w 1836 r. w Wilnie.
1918 – urodził się Zdzisław Peszkowski – ksiądz, doktor filozofii, kapelan Jana Pawła II, harcmistrz, kapelan Rodzin Katyńskich i pomordowanych na Wschodzie, Kapelan Naczelny ZHP poza granicami Kraju. Należał do grupy jeńców, którzy uniknęli śmierci w czasie Mordu Katyńskiego. Poświęcił życie wyjaśnieniu okoliczności i upamiętnieniu Zbrodni Katyńskiej. Zmarł w 2007 r. Przeczytaj więcej o księdzu Zdzisławie Peszkowskim.
1919 – wybuchło Powstanie Sejneńskie zorganizowane przez Polską Organizację Wojskową przeciwko administracji litewskiej, która nie chciała opuścić przynależnych Polsce terenów w okolicach Sejn. Po kilkudniowych walkach miasto i rejon Sejn zostały odbite przez Polaków przy stratach 37 powstańców. Przeczytaj więcej o Powstaniu Sejneńskim.
1927 – w Wilnie urodził się Tadeusz Suchocki – polski kompozytor, pianista, dyrygent. Studia pianistyczne rozpoczął w 1934 r. w Konserwatorium Muzycznym im. M. Karłowicza w Wilnie.
1944 – 250 polskich oficerów więzionych przez NKWD na Majdanku zostało wywiezionych do łagrów w ZSRR.
1944 – w Powstaniu Warszawskim poległa Halina Jankowska – polska lekarka, psychiatra, która w powstaniu była chirurgiem w Szpitalu Św. Jana Bożego przy ul. Bonifraterskiej 12. Medycynę ukończyła w Żeńskim Instytucie Medycznym w Petersburgu. W latach 1923-1935 pracowała w Klinice Psychiatrii Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. Zorganizowała opiekę rodzinną nad psychicznie chorymi na Wileńszczyźnie. Urodzona w 1890 r. w Berdyczowie.
1980 – zmarł Horacy Safrin – polski pisarz. W latach 1918-1939 był kierownikiem literackim studia im. Goldfadena w Stanisławowie. Urodzony w 1899 r. w Monasterzyskach.
Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 23 sierpnia
Dodaj komentarz