10 paź 2025531
1982 - papież Jan Paweł II kanonizował Maksymiliana Kolbe - polskiego franciszkanina, męczennika, założyciela Rycerstwa Niepokalanej, związanego także z Kresami.
Przypomnijmy, że ojciec Kolbe zaczynał naukę w seminarium franciszkanów we Lwowie w 1907 r., zaś w 1910 r. rozpoczął nowicjat w zakonie franciszkanów,...
09 paź 20251351
1610 - zwycięskie polskie chorągwie pod wodzą hetmana Stanisława Żółkiewskiego wkroczyły na Kreml. Rozpoczęła się dwuletnia okupacja Moskwy przez armię Rzeczypospolitej.
Hetman Stanisław Żółkiewski, po rozgromieniu 5-krotnie liczniejszej armii rosyjskiej w bitwie pod Kłuszynem 4 lipca 1610 r., wkroczył...
04 paź 20251430
1569 – zmarł Mikołaj Rej - urodzony na Kresach ojciec polskiej literatury i języka literackiego, nasz pierwszy humanista, poeta i prozaik Renesansu, polityk i teolog.
Data śmierci Mikołaja Reja jest umowna - zmarł między 8 września a 5 października. Wiemy natomiast, że urodził się 4 lutego 1505 r. w Żurawnie pod...
03 paź 2025754
1882 – we wsi Tymoszówka na Ukrainie Naddnieprzańskiej urodził się Karol Szymanowski - najwybitniejszy, obok Chopina i Moniuszki polski kompozytor, a także pianista i pedagog.
Szymanowscy mieszkali na Kresach od XVIII wieku. Rodzina matki kompozytora, z domu Taube, pochodziła z Kurlandii. Tymoszówkę Karol...
02 paź 2025700
1413 – w Horodle zawarto unię potwierdzającą ścisły związek Litwy z Polską, zrównanie szlachty obu krajów, wspólną politykę, sejmy, zjazdy, urzędy wojewodów i kasztelanów.
Na mocy Unii w Horodle 50 rodów bojarskich zostało przyjętych do polskich herbów szlacheckich. Równocześnie wprowadzono instytucję...
30 wrz 2025842
1854 – zmarł gen. Józef Chłopicki herbu Nieczuja, wódz Powstania Listopadowego. Walczył w wojnie 1792 r., Insurekcji Kościuszkowskiej, Legionach Dąbrowskiego, armii Napoleona.
Pochodził z Kresów - urodził się w 1771 r. w Kapustyniach na Wołyniu. W swoim życiu służył w tylu różnych armiach, brał udział w tylu...
29 wrz 20251871
1951 – w więzieniu mokotowskim zmarł płk Aleksander Krzyżanowski "Wilk" - komendant Okręgu Wileńskiego AK, żołnierz Dowbora-Muśnickiego, walk z bolszewikami i Września'39.
Urodził się w 1895 r. w Briańsku w Rosji - syn Jakuba i Zofii Wilamowskiej-Knobelsdorf. Uczył się w gimnazjum w Homlu, studiował w...
26 wrz 2025816
1908 – na stacji Bezdany na Wileńszczyźnie Józef Piłsudski z 17-osobową grupą bojowców z PPS dokonał napadu na rosyjski pociąg pocztowy wiozący pieniądze do Sankt Petersburga.
Zamachowcy rzucili dwie bomby na wagon pocztowy, obezwładnili obsługę stacji, telefonu i telegrafu. Zabito i raniono kilku rosyjskich...
25 wrz 2025786
1676 – rozpoczęła się 20-dniowa bitwa pod Żurawnem, ostatnie starcie wielkiej wojny polsko-tureckiej z lat 1672-76, zakończone polskim zwycięstwem i rozejmem 14 października.
20-tysięcznymi polskimi siłami dowodził król Jan III Sobieski, a 50-tysięcznymi siłami turecko-tatarskimi - Selim I Girej oraz Ibrahim...
22 wrz 20251298
1939 - po ponad dwudniowej bohaterskiej obronie Grodno zostało zdobyte przez Armię Czerwoną. Wziętych do niewoli polskich obrońców sowieci wymordowali.
W tej rozpaczliwej bitwie - największej jaką stoczyliśmy z sowietami w 1939 r. - nie mieliśmy żadnych szans, przewaga wroga była miażdżąca. Miasta broniły dwa...
21 wrz 2025927
1902 – w Duksztach na Litwie urodził się Tomasz Zan - uczestnik walk o Kresy z Litwinami i sowietami, żołnierz Dowbora-Muśnickiego, Września'39, 30 Poleskiej Dywizji Piechoty AK.
Był prawnukiem Tomasza Zana – "Promienistego", bratem Heleny Stankiewicz, ostatnim potomkiem w linii męskiej Zanów. W 1913 r. wstąpił do...
20 wrz 20251626
1920 – rozpoczęła się Bitwa nad Niemnem - ostatnie wielkie starcie w wojnie polsko-bolszewickiej, zakończone ostatecznym rozgromieniem sowietów przez Wojsko Polskie.
Dziś kiedy mówi się o wojnie 1920 roku z bolszewikami przed oczami staje zazwyczaj obraz Bitwy Warszawskiej. Warto jednak pamiętać, że choć pod...
