26 paź 2025761
1866 – w Zbarażu urodził się Ignacy Daszyński - polski polityk socjalistyczny okresu międzywojennego, premier Polski, marszałek Sejmu, zasłużony dla odzyskania niepodległości kraju. Zmarł w 1936 r.
Jego polityczna biografia jest dobrze opisana, przypomnimy więc tylko, że urodził się w patriotycznej średnio...
06 paź 20251222
1672 – Turcy w zamian za wielki okup zakończyli 17-dniowe oblężenie Lwowa. Wcześniej 1500-osobowa polska załoga odparła ataki 50-tysięcznej armii kozacko-tureckiej.
W czasie wojny polsko-tureckiej 1672-1676, po upadku Kamieńca Podolskiego, potężna armia złożona z Turków, Tatarów i Kozaków ruszyła w głąb Polski,...
23 wrz 20251013
1648 – Powstanie Chmielnickiego: pod Piławcami rozpoczęła się 3-dniowa bitwa z Kozakami - jedna z największych klęsk w dziejach oręża polskiego, zakończona ucieczką Polaków.
25 tysięcy Kozaków założyło dwa ufortyfikowane obozy - na prawym i lewym brzegu rzeki Ikwy, na granicy Wołynia i Podola. 30-tysięcznymi...
15 wrz 2025757
1941 – w Lipnikach na Wołyniu urodził się Mirosław Hermaszewski - pierwszy i dotychczas jedyny polskojęzyczny kosmonauta, generał brygady WP, pilot.
Jest synem Romana i Kamili z d. Bielańskiej. Dziadek Sylwester herbu Zaremby był szlachcicem zagrodowym, miał 12 dzieci. Rodzina Hermaszewskich była wychowana w...
06 wrz 20251274
1941 – utworzono getto w Wilnie. We wrześniu 1943 r. wybuchło w nim powstanie żydowskie, po którym getto zlikwidowano. W czasie okupacji Niemcy i Litwini zgładzili ok. 70 tys. wileńskich Żydów.
Masowe egzekucje Żydów z Wilna zaczęły się jeszcze przed utworzeniem getta. Do początku września w lesie w Ponarach...
11 sie 20251555
1937 - szef NKWD Nikołaj Jeżow wydał rozkaz 00485 rozpoczęcia Operacji Polskiej - zgładzenia Polaków z Ukrainy i Białorusi sowieckiej. Zamordowano 111 tys., wywieziono 130 tys.
Operacja Polska NKWD była pierwszą w historii centralnie zaplanowaną zbrodnią ludobójczą w stosunku do jednego narodu....
13 lip 20251483
1943 – początek niemieckiej akcji pacyfikacyjnej "Hermann" w rejonie Puszczy Nalibockiej. Spalono Pohorełkę i Zalesie, a przez 25 kolejnych dni - 100 wiosek. Ludność wywieziono.
Przeprowadzona w okresie 13 lipca – 8 sierpnia 1943 r. w Puszczy Nalibockiej operacja niemiecka była skierowana przeciwko polskiej i sowieckiej...
12 lip 20251286
1945 – początek Obławy Augustowskiej, w której NKWD aresztowało w lipcu w Puszczy Augustowskiej ok. 7 tys. osób. Los 600 z nich jest nieznany. Mogli zostać zabici koło Grodna.
Operacja przeprowadzona przez 385 Pułk Strzelecki Wojsk Wewnętrznych NKWD , wspólnie z Armią Czerwoną oraz oddziałami LWP i UB, miała na...
19 cze 20251146
1624 – bitwa pod Martynowem – wojska polskie pokonały dwukrotnie liczniejszą armię tatarską, uwolniły polskich jeńców i odebrały łupy zrabowane w czasie krwawego najazdu.
Najazdy tatarskie przez wieki były największą plagą Kresów, a walczyć z nimi było niezwykle trudno. Rzadko kiedy można było zmusić...
31 maj 2025727
1800 – w Słonimiu zmarł Michał Kazimierz Ogiński herbu Oginiec - generał, hetman wielki litewski, wojewoda wileński, kompozytor, poeta i literat. Autor poloneza "Pożegnanie Ojczyzny".
Słynny ów "polonez Ogińskiego" jest zazwyczaj mylnie przypisywany bratankowi Michała Kazimierza Ogińskiego - Michałowi Kleofasowi...
06 kwi 20251025
1922 – Sejm Ustawodawczy przyjął ustawę "O objęciu władzy państwowej nad Ziemią Wileńską". Litwa Środkowa została włączona do Polski.
Litwa Środkowa powstała po zaaranżowanym przez Józefa Piłsudskiego w październiku 1920 r. tzw. „buncie” 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej gen. Lucjana Żeligowskiego złożonej...
08 mar 2025926
1822 – urodził się Ignacy Łukasiewicz - wynalazca lampy naftowej, pionier przemysłu naftowego. To w jego lwowskiej aptece w 1853 r. po raz pierwszy na świecie rozbłysła lampa naftowa.
Nie ulega wątpliwości, że ten wielki człowiek Kresów zmienił losy ludzkiej cywilizacji. Jego lampa była kilkakrotnie wydajniejsza od...
