29 lutego w Historii Kresów
28 lutego 2014
Modlitwa konfederatów barskich – fragment obrazu Artura Grottgera
1768 – zawiązano Konfederację Barską – pierwszy wielki polski zryw narodowy w obronie niepodległości kraju i wiary katolickiej skierowany przeciwko imperializmowi rosyjskiemu.
Hasło związku zaprzysiężonego w Barze na Podolu brzmiało: Wiara i Wolność. Konfederaci ślubowali:
Wolności i niepodległości Ojczyzny, wiary świętej, katolickiej własnym życiem i krwią bronić. Żadnych gwałtów i rabunków nie czynić, komendy choćby hazardem życia słuchać. Chorągwi bronić do ostatka, trup przy trupie padając. Na zdrajców kara i śmierć. Hasło: Jezus Maryja – umrzeć lub zwyciężyć.
Inicjatorami Konfederacji byli biskup kamieniecki Adam Stanisław Krasiński i marszałek Jerzy August Mniszech. Siłami zbrojnymi Konfederacji kierowali Michał Hieronim Krasiński, Joachim i Wawrzyniec Potoccy, Michał Jan Pac, Józef Sapieha i Józef Pułaski – ojciec dowódcy konfederatów Kazimierza Pułaskiego.
Konfederaci wypowiedzieli wojnę Rosji i zaatakowali garnizony wojsk rosyjskich. W szeregach konfederatów walczyło ok. 100 tysięcy osób. Stoczyli oni blisko 500 bitew i potyczek, w których zginęło około 65 tys. osób. Po upadku Konfederacji na Sybir zesłano ok. 14 tys. jej uczestników. Wielu wcielono też przymusowo do carskiej armii. Do dziś trudno oszacować ilu konfederatów zginęło w jenieckich obozach przejściowych stworzonych przez Rosjan i w trakcie wywózek na zsyłkę.
Powstańcy stali się bohaterami utworów polskich wieszczów romantycznych – Mickiewicza, Słowackiego, Krasińskiego – jako rycerze Maryi i męczennicy za Wiarę, Wolność i Ojczyznę.
1864 – w Komarowiczach na Polesiu urodziła się Emma Dmochowska – polska pisarka i działaczka oświatowa. Od 1890 r. organizowała kursy dla nauczycieli. Pracowała w redakcji „Zorzy Wileńskiej” i „Jutrzenki”, podczas I wojny wydawała pismo „Unia”. Założyła Związek Patriotyczny Polek. W swojej twórczości pisała o problemach obyczajowych i społecznych, przywiązaniu do ojczystej ziemi i o tradycjach szlacheckich. Jej utwory przetłumaczono na rosyjski, niemiecki i czeski. Zmarła w 1919 r. w Wilnie.
1992 – zmarł Czesław Nowicki – dziennikarz telewizyjny, prezenter pogody – popularny „Wicherek”. Urodził się w 1928 r. w Wilnie.
2004 – zmarł Witold Rudziński – polski kompozytor, teoretyk i historyk muzyki. Studiował na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie i w wileńskim Konserwatorium Muzycznym im. Karłowicza. Urodzony w 1913 r. w Siebieżu.
Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 29 lutego
