28 października w Historii Kresów

28 października 2013

1845 – w Grodnie urodził się Zygmunt Wróblewski – polski fizyk, który wspólnie z Karolem Olszewskim jako pierwszy w historii skroplił tlen i azot.

Studia rozpoczął w Kijowie, jednak przerwał je kiedy w wieku 18 lat przystąpił do Powstania Styczniowego. Schwytany przez Rosjan, został na pewien czas zesłany na Sybir. Potem ukończył studia w Berlinie, zrobił doktorat w Monachium i objął katedrę fizyki w Krakowie. To właśnie tu wspólnie z Olszewskim skroplili w 1883 r. tlen i azot, co było kamieniem milowym w rozwoju światowej fizyki i chemii. Później obaj uczeni zestalili też dwutlenek węgla i alkohol.

Wróblewski zmarł tragicznie w 1888 r. w wyniku oparzeń kiedy podczas pracy w laboratorium wylała mu się na ubranie lampa naftowa.

1791 – Sejm Czteroletni powołał Komisję Skarbową Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

1793 – urodził się Szymon Dowkont (lit. Simonas Daukantas) – litewski pisarz, etnograf, historyk. Jeden z pionierów budzenia świadomości narodowej Litwinów, zwolennik odrodzenia piśmiennictwa w języku litewskim, był twórcą pierwszej książki o historii Litwy w języku litewskim, kolegą uniwersyteckim Adama Mickiewicza. Autor słownika polsko – litewskiego.

1897 – urodził się Karol Maleczyński – polski historyk, badacz dziejów Śląska. Przed II wojną światową był profesorem Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie i członkiem Polskiej Akademii Umiejętności oraz Towarzystwa Naukowego we Lwowie, a w latach 1925–1939 archiwistą Archiwum Państwowego we Lwowie. Zmarł w 1968 r.

1925 – papież Pius XI powołał do życia Diecezję Łomżyńską (pierwszym ordynariuszem został ks. Romuald Jałbrzykowski). Diecezję Wileńską podniesiono do rangi archidiecezji.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 28 października