07 lip 20251063
1944 – początek operacji "Ostra Brama" w ramach akcji "Burza". Oddziały AK podjęły próbę wyzwolenia Wilna od Niemców by wystąpić wobec sowietów w roli gospodarza terenu.
Pomysłodawcą operacji "Ostra Brama" był był szef Okręgu Nowogródzkiego AK Maciej Kalenkiewicz "Kotwicz". Plan operacji zakładał zdobycie Wilna...
04 lip 20251158
1610 – hetman Stanisław Żółkiewski odniósł pod Kłuszynem wielkie zwycięstwo nad wojskami rosyjskimi, które szły z odsieczą Smoleńskowi. Wkrótce potem Polacy zdobyli Moskwę.
Bitwa pod Kłuszynem to jedno z najbardziej spektakularnych zwycięstw w historii polskiego oręża. Hetman polny koronny Stanisław...
02 lip 2025846
1927 – w Wilnie prymas Aleksander Kakowski koronował obraz Matki Bożej Ostrobramskiej, zwanej Madonną Wileńską. W uroczystości uczestniczyli Józef Piłsudski i Ignacy Mościcki.
Do koronacji obrazu - po jego renowacji przez Jana Rutkowskiego - użyto nowych, wykonanych ze złota koron, ufundowanych przez społeczeństwo....
28 cze 2025848
1569 – uchwalono Unię Lubelską, w wyniku której powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów, ze wspólnym monarchą, herbem, sejmem, walutą, polityką zagraniczną i obronną.
Na zawarcie Unii wpłynęła sytuacja międzynarodowa - Wielkie Księstwo Litewskie nie było w stanie samodzielnie prowadzić wojny z Rosją, a...
24 cze 2025820
1838 – urodził się Jan Matejko - genialny malarz historyczny, autor wielu obrazów "kresowych" - Batory pod Pskowem, Rejtan, Unia Lubelska, Chrzest Litwy, Śluby Jana Kazimierza.
Najbardziej znane arcydzieła Matejki to oczywiście Bitwa pod Grunwaldem, Hołd pruski, Konstytucja 3 Maja, Kościuszko pod Racławicami, Sobieski...
23 cze 2025593
2001 – Jan Paweł II rozpoczął 3-dniową pielgrzymkę na Ukrainę. Pierwszy raz od 1350 lat głowa Kościoła przybyła na tę ziemię, potwierdzając związek Ukrainy z Europą.
Ponieważ pobytu Św. Klemensa i Św. Marcina na Krymie w I tysiącleciu n.e. nie można uznać za wizytę duszpasterską (trafili tam na wygnanie),...
22 cze 2025916
1941 – na skutek niemieckiego bombardowania w Muzeum Adama Mickiewicza w Nowogródku spłonęły unikalne pamiątki, m.in. fotel i notatki poety.
Przypomnijmy pokrótce historię tego dworu, nad którym - co nie ulega wątpliwości - wisi jakieś "pożarowe przekleństwo". Plac pod jego budowę kupił w 1803 r. za 50 rubli...
19 cze 20251099
1624 – bitwa pod Martynowem – wojska polskie pokonały dwukrotnie liczniejszą armię tatarską, uwolniły polskich jeńców i odebrały łupy zrabowane w czasie krwawego najazdu.
Najazdy tatarskie przez wieki były największą plagą Kresów, a walczyć z nimi było niezwykle trudno. Rzadko kiedy można było zmusić...
13 cze 20251196
1915 – 2 szwadron ułanów II Brygady Legionów brawurową szarżą przełamał trzy linie rosyjskiej obrony pod wsią Rokitna. Poległ dowódca - rotmistrz Zbigniew Dunin-Wąsowicz.
Atak miał na celu zdobycie pozycji w okolicy wsi Rokitna, zaciekle bronionych przez Rosjan. Rotmistrz Dunin-Wąsowicz osobiście poprowadził...
12 cze 2025770
1611 - w nocy z 12 na 13 czerwca polska armia ruszyła do ostatecznego szturmu na oblegany od 20 miesięcy potężny Smoleńsk, zdobywając go następnego dnia po krwawej walce.
W tamtych czasach Smoleńsk uchodził za twierdzę nie do zdobycia - jego grube na 6 metrów, wysokie nawet na 19 metrów i ciągnące się na...
09 cze 2025883
1595 – urodził się Władysław IV Waza - król Polski, wielki książę litewski, ruski, pruski, mazowiecki, żmudzki, inflancki, smoleński, siewierski, czernihowski. Wybrany carem Rosji.
Dodajmy, że Władysław IV - syn Zygmunta III Wazy - był także dziedzicznym królem Szwecji, Gotów i Wandalów. I chociaż carskiego...
29 maj 2025595
1861 – w Paryżu zmarł Joachim Lelewel - wielki polski historyk i działacz polityczny, profesor Uniwersytetu Wileńskiego, poliglota - władał 12 językami.
Urodzony w 1786 r. W 1815 r. założył "Tygodnik Wileński" - pismo naukowo - literackie, w którym debiutował Adam Mickiewicz. Był posłem na Sejm Królestwa...