28 maj 20231325
1565 – (lub 29.05) zmarł Mikołaj Krzysztof Radziwiłł herbu Trąby - marszałek i kanclerz wielki litewski, wojewoda wileński, twórca potęgi Radziwiłłów i propagator kalwinizmu na Litwie.
Urodził się w 1515 r. w Nieświeżu. W młodości uzyskał staranne wykształcenie. Z czasem kumulując najwyższe urzędy w...
25 maj 20232626
1948 – w więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie UB zamordowało rotmistrza Witolda Pileckiego - wielkiego bohatera AK i podziemia antysowieckiego, obrońcę Kresów.
Urodził się w 1901 r. w Karelii, gdzie jego rodzina była przesiedlona za udział w Powstaniu Styczniowym. Wychowywał się w Wilnie, tam zdał maturę i...
21 maj 20233950
1674 – Jan Sobieski, urodzony w Olesku koło Lwowa, został wybrany na króla Polski. Geniusz militarny, przez Turków zwany Lwem Lechistanu, przez chrześcijan - Obrońcą Wiary.
Przypomnijmy, że przyszły król spędził dzieciństwo w rodowej rezydencji w Żółkwi, która i później była jego ulubioną.
Nie...
20 maj 20230486
1881 – urodził się Władysław Sikorski - generał, minister spraw wewnętrznych i spraw wojskowych, premier RP, w czasie II wojny Naczelny Wódz polskich sił zbrojnych na Zachodzie.
Ostatnią klasę w Gimnazjum im. Franciszka Józefa i maturę zdał we Lwowie. W 1902 r. rozpoczął studia na Wydziale Inżynierii Dróg i...
18 maj 20230334
1998 – powstał Uniwersytet Polski w Wilnie założony przy Stowarzyszeniu Naukowców Polaków Litwy jako reakcja na pełną lituanizację Uniwersytetu Wileńskiego.
Początkowo władze Litwy nie chciały zgodzić się na polską uczelnię. Ustąpiły dopiero po tym jak ówczesny premier RP uzależnił od tego polską zgodę...
13 maj 202321084
1944 – w bitwie pod Murowaną Oszmianką Armia Krajowa rozgromiła kolaboracyjny Litewski Korpus Lokalny biorąc do niewoli blisko 400 jeńców.
Atak na garnizon litewski był reakcją AK na liczne zbrodnie popełniane przez oddziały litewskie na polskiej ludności Wileńszczyzny. W nocy z 13 na 14 maja 1944 r. 600-osobowe...
10 maj 20230435
1846 – w Petersburgu zmarł książę Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki - genialny finansista, minister skarbu Królestwa Polskiego. Pochodził z Polesia, związany z Grodzieńszczyzną.
Urodził się w 1778 r. w Pohoście na Polesiu. Wychowany w rosyjskim Korpusie Kadetów, służył w armii Suworowa. Nie walczył jednak...
09 maj 20230456
1863 - klęska powstańców styczniowych pod wodzą Zygmunta Sierakowskiego w trzydniowej Bitwie pod Birżami. W jej wyniku powstanie na Litwie zaczęło wygasać.
Bitwa pod Birżami w dniach 7-9 maja składała się z serii czterech bitew: pod Madejkami, Świrplenami, Hudyszkami i Sznurkiszkami. Początkowo powstańcy odnieśli...
06 maj 20230475
1801 – magistrat Wilna zalegalizował Cmentarz na Rossie. Dziś to jedna z czterech polskich nekropolii narodowych, z mauzoleum, gdzie spoczywa matka i serce Józefa Piłsudskiego.
Zespół cmentarny w dzielnicy Rossa w Wilnie został wprawdzie założony znacznie wcześniej - w 1769 roku. Jednak to właśnie rok 1801 uznaje...
29 kwi 20230547
1926 – w Grodnie urodził się Paul Baran - wybitny amerykański informatyk polskiego i żydowskiego pochodzenia, znany jako "ojciec Internetu".
Rodzina Baranów przeprowadziła się do Bostonu w 1928 roku. Przyszły twórca Internetu po zakończeniu edukacji rozpoczął pracę w RAND Corporation wykonującej zlecenia dla...
26 kwi 20230483
1920 - Wyprawa Kijowska: płk Stefan Dąb-Biernacki na czele polskich wojsk wspaniałym rajdem zdobył Żytomierz rozbijając dywizję bolszewicką.
Rajd polskich wojsk na Żytomierz był - obok rajdu na Kowel - jednym z nielicznych przykładów użycia wojsk motorowych w wojnie z bolszewikami. W czasie pokonywania trasy samochody...
23 kwi 20230487
1981 - zmarł Henryk Józewski - działacz niepodległościowy, piłsudczyk, minister spraw wewnętrznych II RP, wojewoda wołyński w latach 1928–1929 i 1930–1938, wojewoda łódzki.
Podczas wojny polsko - bolszewickiej przebywał przy rządzie Petlury w Kijowie. Zaangażował się osobiście w sprawę niewydalania...