7 lutego w Historii Kresów

7 lutego 2014

 

1876 – w Łętowie-Dębie urodził się Romuald Jałbrzykowski – arcybiskup metropolita wileński (1926–1955). Asystował prymasowi Polski w koronacji obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej.

Ukończył Akademię Duchowną w Petersburgu. Posługę duszpasterską rozpoczynał w 1902 r. jako wykładowca Seminarium Duchownego w Sejnach. W czasie I wojny przebywał w Mohylewie i Mińsku, gdzie angażował się w sprawy narodowe. W 1917 r. musiał opuścić Sejny, przenosząc się na probostwo w Radziwiłańcach. W tym okresie był również biskupem pomocniczym augustowskim, a potem biskupem łomżyńskim. W czasie wojny 1920 r. stał na czele Społecznego Komitetu Obrony Łomży i był więziony przez bolszewików.

W 1926 r. został pierwszym arcybiskupem wileńskim po podniesieniu Wilna do rangi metropolii przez Piusa XI  a 2 lipca 1927 r. przygotował wspomnianą koronację obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej. W latach 1925–1926 pełnił też funkcję sekretarza generalnego Episkopatu Polski.

W latach 1942-44 arcybiskup Jałbrzykowski był więziony przez Niemców. W styczniu 1945 r. aresztowało go z kolei NKWD. Sowieci postawili mu ultimatum: albo natychmiast wyjedzie do Polski, albo zostanie zamęczony. W wyniku tego wyjechał z Wilna i osiadł w Białymstoku, pozostając zwierzchnikiem wileńskiej archidiecezji. Zmarł w 1955 r. i został pochowany w  Katedrze Wniebowzięcia NMP w Białymstoku.

1831 – Sejm Królestwa Polskiego przyjął uchwałę o fladze Polski.

1860 – zmarł Karol Sienkiewicz – polski poeta, historyk, działacz społeczno-polityczny. Kształcił się początkowo u księży bazylianów w Humaniu, a następnie w Winnicy oraz Krzemieńcu. Prywatny sekretarz księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. Urodzony w 1793 r. w Kalinówce (obecnie Ukraina).

1863 – Powstanie Styczniowe: zwycięstwo Rosjan w bitwie pod Siemiatyczami.

1863 – we Lwowie urodził się Mieczysław Sołtys – polski kompozytor, dyrygent, pedagog, główna postać świata muzycznego Lwowa. Ukończył, a następnie został profesorem i od 1899 r. dyrektorem Konserwatorium Galicyjskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie (przemianowanego po odzyskaniu przez Polskę niepodległości na Polskie Towarzystwo Muzyczne we Lwowie) oraz dyrektorem artystycznym Towarzystwa. Zmarł w 1929 r. Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

1867 – we Lwowie powstało polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”.

1921 – urodził się Stanisław Lenartowicz – polski reżyser filmowy. Mieszkał w Landwarowie koło Wilna. Żołnierz 7 Brygady „Wilhelma” Armii Krajowej na Wileńszczyźnie. W latach 1944-1946 sowieci zesłali go do obozu pracy w Kałudze. Repatriowany do kraju w 1946 r. Zmarł w 2010 r.

1943 – zmarł Władysław Sołtan – polski prawnik, polityk, minister spraw wewnętrznych. Członek Konwentu Polonia – organizacji kontynuującej tradycje Filomatów i Filaretów po zamknięciu przez władze rosyjskie Uniwersytetu Wileńskiego. Był prezesem Polskiej Macierzy Szkolnej. W latach 1936-1939 przewodniczył Porozumieniu Organizacji Współdziałających w Zwalczaniu Komunizmu. Urodzony w 1870 r.

1987 – zmarł Czesław Wołłejko – polski aktor urodzony w 1916 r. w Wilnie.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 7 lutego