Jadwiga Łazowy ur. 30.09. 1921, długoletnia nauczycielka Szkoły Podstawowej w Gądkowie Wielkim gm. Torzym powiat Sulęcin woj. Lubuskie, podczas II wojny światowej była więźniarką niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz.
Była moją nauczycielką od pierwszej klasy Szkoły Podstawowej w Gądkowie Wielkim, a w roku...Archiwum Kresowe
Niemiecki artysta, rzeźbiarz i rysownik Joachim Karsch w latach 1933 – 1945 pracował i tworzył w Gross Gandern (Gądków Wielki) na Ziemi Lubuskiej.
Wraz z żoną Lizbeth mieszkał wśród lasów, pól i łąk na kolonii u rolnika Regina. Zimową porą przebywał w Berlinie, gdzie pracował jako nauczyciel w szkole...Archiwum Kresowe
Przed II wojną światową w Gross Gandern – obecnie Gądków Wielki gm. Torzym powiat Sulęcin na Ziemi Lubuskiej, na rzece Pliszce, która jest prawobrzeżnym dopływem Odry, funkcjonował młyn wodny.
„Stary młyn” (niem. Alte Muhle) albo „Gądkowski młyn” (niem. Gandersche Muhle) jak nazywali go Sądowianie...Archiwum Kresowe
Rosjanie przyszli do Grossgandern – Gądkowa Wielkiego 2 lutego 1945 r. Dowództwo zainstalowało się na plebanii, gdzie mieszkała żona pastora Riemera, która „pełniła obowiązki” burmistrza.(1)
W tym czasie w wiosce zamieszkiwali już Polacy – byli to robotnicy przymusowi: Józef Bednarczyk, Bilski, Kaźmierowski,...Archiwum Kresowe
Joachim Karsch ur. 1897 r., w Breslau (Wrocław), był niemieckim artystą – malarzem i rzeźbiarzem.
Joachim Karsch - autoportret wykonany ołówkiem w 1937 r. w Grossgandern (Gądków Wielki pow. Sulęcin - Ziemia Lubuska). Fot. z oprac. pt. Briefe des Bildhauers...
Na jednym z reliefów z 1933 r. - władzę w Niemczech...Archiwum Kresowe
Gross Gandern (Gądków Wielki) 1 czerwca 1943 r.
Fragment wspomnień Joachima Karscha pt. Briefe des Bildhauers Joachim Karsch aus dem Jahren 1943 – 1945. Herausgestellt Fritz Sonntag.
Joachim Karsch (ur. 1897 r. Breslau (Wrocław) - zm. 1945 r. (Gross Gandern) Gądków Wielki), niemiecki rzeźbiarz i...Archiwum Kresowe
Antoni Karlik s. Mikołaja i Anny z d. Kalemba ur. 06.01. 1929 r., w m. Łancew Łogu pow. Baranowicze woj. Nowogródzkie (obecnie Republika Białoruś), po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał w m. Gądków Wielki pow. Słubice woj. Zielona Góra na Ziemi Lubuskiej.
W latach 1947 i 1948 jako st. junak 3. Brygady ...Archiwum Kresowe
Urodzony 25 marca 1922 r., w zaścianku Skrodczyzna gm. Derewna powiat Wołożyn woj. Nowogródzkie. Zaścianek liczył 12 domów mieszkalnych - 85 mieszkańców. Wszyscy wyznania katolickiego, Polacy.(1)
W czerwcu 1941 r., po wycofaniu się sowietów z Nowogródczyzny, młodzi Polacy zbierali porzuconą broń. Dowodził szwagier...Archiwum Kresowe
("Anfang 1945" - niemiecki film dokumentalny z 2005 r., Reżyser: Carmen Eckhardt.
W małej miejscowości Wildehagen w rejonie Frankfurtu n/Odrą (wioska Lubin gm. Torzym pow. Sulęcin, woj. Lubuskie – droga z Rzepina do Gądkowa Wielkiego), bezpośrednio przed inwazją Armii Czerwonej zapanował śmiertelny strach i...Archiwum Kresowe
Rys., Ksawery Suchocki
Joachim Karsch ur. 1897 r., w Breslau (Wrocław), był niemieckim artystą – malarzem i rzeźbiarzem. Najprawdopodobniej w obawie przed Rosjanami, popełnił samobójstwo w nocy z 10/11.02. 1945 r., w Gross Gandern – w zabudowaniach rodziny Regin (Gądków Wielki na Ziemi Lubuskiej).
W...Archiwum Kresowe
Gądków Wielki na Ziemi Lubuskiej, przed II wojną światową Gross Gandern, widziany po latach na kilku zdjęciach przez jego byłych mieszkańców, którzy obecnie zamieszkują Republikę Federalną Niemiec.
Archiwum...Archiwum Kresowe
(Relacja rozmowy z dnia 14 maja 2004 r.)
Przed II wojną światową mieszkaliśmy w m. Łancew Ług gm. Dobromyśl pow. Baranowicze w woj. Nowogródzkim. W 1939 r., "jak przyszli Sowieci", pracowałem na kolei - "robiłem trzewiki".
Pewnego dnia przyszło trzech NKWDz - istów, którzy powiedzieli: " kiń malatok i sabirajsia!"...
