07 sie 2024535
1655 - początek 2-dniowej bitwy pod Wilnem. Wojska polsko-litewskie daremnie próbowały powstrzymać Rosjan, którzy zniszczyli miasto i dokonali rzezi 20 tys. mieszkańców.
Był to dla ludności Wilna straszny czas - po raz pierwszy w historii miasto zostało opanowane przez wroga. Wojska polsko-litewskie pod wodzą Janusza...
06 sie 2024960
1657 – w Czehryniu zmarł Bohdan Chmielnicki - ukraiński hetman kozacki, przywódca powstania przeciwko Rzeczypospolitej w latach 1648-1654, bohater narodowy Ukrainy.
O kolejnych bitewnych epizodach Powstania Chmielnickiego piszemy przy okazji innych dat w naszym kalendarium. Tu zaś pokrótce streścimy tylko drogę...
05 sie 2024568
1772 – I rozbiór Polski: w Petersburgu Rosja, Prusy i Austria podpisały traktaty rozbiorowe ustalające granice zaborów. Polska straciła 211 tys. km kw. terytorium i 4,5 mln ludności.
W wyniku I Rozbioru Austria zawłaszczyła całą południową Polskę po Zbrucz ze Lwowem, ale bez Krakowa, a już dwa lata wcześniej...
02 sie 2024741
Krystyna „Danuta” Krahelska/ ZDJĘCIA ARCHIWUM IPN1519 – wojska polsko-litewskie poniosły klęskę w bitwie z Tatarami pod Sokalem nad Bugiem. Poległo 1200 polskich rycerzy.
Bitwa ta miała miejsce w czasie wielkiego najazdu tatarskiego na Rzeczpospolitą pod wodzą syna chana - Mehmeda I Bogatyra Gireja. Licząca nawet 18...
01 sie 2024159
Tomasz Łubieński pod koniec lat siedemdziesiątych wydał świetny esej Bić się czy nie bić, poświęcony rozważaniom o sensie polskich powstań narodowych w XVIII i XIX wieku. Tytułowe pytania, które nurtowały Polaków w czasach zaborów, znakomicie pasują także do powstania warszawskiego. Czy dziś, z perspektywy...
01 sie 20244402
Historię Powstania Warszawskiego tworzą zarówno fakty jak i mity – od dziesięcioleci obecne w świadomości ludzkiej. W powszechnej świadomości funkcjonują opowieści o czołgach Pz.Kpfw. VI „Tiger I” Ausf. E, walczących z powstańcami czy morderczych „własowcach”, Kałmukach i Ukraińcach z SS-Galizien. Tymczasem to...
30 lip 2024660
1941 – w Londynie podpisano układ Sikorski-Majski przywracający stosunki dyplomatyczne RP z ZSRR. Otwierał on drogę do utworzenia w Sowietach polskiej armii.
Przypomnijmy, że stosunki dyplomatyczne między obu państwami zostały zerwane 17 września 1939 r. po agresji ZSRR na Polskę. Obecny układ podpisany przez premiera...
22 lip 20241227
1654 – armia carska zdobyła broniony przez Rzeczpospolitą Mścisław dokonując tzw. Rzezi Trubeckiego. Rosjanie wymordowali 15 tys. mieszkańców, w tym kobiety i dzieci.
Wydarzenie to miało miejsce podczas wojny polsko-rosyjskiej z lat 1654-1667. Główne siły moskiewskie szły na Mińsk, a na południu wojska kniazia...
16 cze 20241084
1944 - w bitwie pod wsią Jewłasze na Nowogródczyźnie zginął w ataku na posterunek niemiecki Jan Piwnik "Ponury" - legendarny dowódca partyzancki Armii Krajowej.
Przypomnijmy, że Jan Piwnik, urodzony w 1912 r., ukończył przed wojną Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. W latach 1935-1939...
11 cze 2024732
1792 – wojna polsko-rosyjska: porażka wojsk litewskich Rzeczypospolitej w bitwie pod Mirem spowodowana nieudolnym dowodzeniem generała Józefa Judyckiego.
Do tej klęski nie musiało dojść, choć siły korpusu litewskiego były słabsze niż nadciągający korpus rosyjski Mellina. Judycki dysponował 7700 żołnierzami i 10...
01 cze 2024632
1895 – w Chorobrowie w Województwie Tarnopolskim urodził się Tadeusz Bór-Komorowski - generał, Komendant Główny AK, Naczelny Wódz, premier Polski na uchodźstwie.
Ukończył gimnazjum we Lwowie. W 1918 r. przyjęty do polskiego 9 Pułku Ułanów, w którym walczył w wojnie z Ukraińcami, a później z bolszewikami....
25 maj 20241102
1948 – w więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie UB zamordowało rotmistrza Witolda Pileckiego - wielkiego bohatera AK i podziemia antysowieckiego, obrońcę Kresów.
Urodził się w 1901 r. w Karelii, gdzie jego rodzina była przesiedlona za udział w Powstaniu Styczniowym. Wychowywał się w Wilnie, tam zdał maturę i...
