18 stycznia w Historii Kresów

1943 – oddział Jana Piwnika „Ponurego” rozbił niemieckie więzienie w Pińsku. Była to jedna z najbardziej brawurowych akcji Armii Krajowej.

Jan Piwnik – wtedy w stopniu porucznika – był zrzuconym do Polski tzw. „cichociemnym” – skoczkiem wyszkolonym do działań dywersyjnych w Anglii. Komendant Główny AK gen. Stefan Rowecki „Grot” wyznaczył go do akcji odbicia 3 AK-owców więzionych przez Niemców w Pińsku.

Zadanie wydawało się niemożliwe do zrealizowania – 5-metrowy mur więzienia, z wieżyczkami strażniczymi i drutem kolczasty, trzy kolejne bramy do sforsowania obsadzone przez niemieckie posterunki, do tego batalion Wehrmachtu stacjonujący kilkadziesiąt metrów od bramy i łącznie 3 tys.  niemieckich żołnierzy w całym mieście.

Do akcji wyznaczono 16 żołnierzy AK, w tym czterech cichociemnych. Mieli do dyspozycji dwie ciężarówki i samochód osobowy. AK-owcy byli przebrani za niemiecki oddział i tym zmylili posterunki przy dwóch bramach. Doszło jednak w końcu do strzelaniny, w której zginął komendant więzienia i jego zastępca. Po sterroryzowaniu obsady trzeciej bramy partyzanci uwolnili z cel wszystkich więzionych mężczyzn, w tym wspomnianych trzech członków AK.

Po 10 minutach cała grupa wyjechała z więzienia, przesiadła się do innego samochodu i udając oddział niemiecki przedostała się wraz z uwolnionymi do Warszawy. Za tę świetną akcję Jan Piwnik został odznaczony Orderem Virtuti Militari.

1401 – zawarta została unia wileńsko-radomska, która oddawała dożywotnie rządy na Litwie wielkiemu księciu Witoldowi, z zachowaniem władzy zwierzchniej Władysława Jagiełły.

1654 – rada kozacka poddała Ukrainę Rosji. Car Aleksy przyjął poddaństwo Bohdana Chmielnickiego. Tydzień wcześniej car wypowiedział wojnę Rzeczypospolitej.

1878 – zmarł Józef Dietl – polski lekarz, balneolog, profesor i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, prezydent Krakowa. Uczył się w Samborze. Studiował filozofię na Uniwersytecie Lwowskim. Urodzony w 1804 r. w Podbużu koło Drohobycza.

1908 – w Szacunach koło Kiejdan urodził się Stanisław Stomma – polski publicysta, działacz katolicki. Studiował prawo na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.

1915 – w Aradzie urodził się Józef Prutkowski – polski poeta, satyryk. Dzieciństwo i młodość spędził we Lwowie. W czasie II wojny światowej był aktorem i autorem tekstów Teatru Poezji i Satyry we Lwowie. Ze Lwowa został zesłany do obozu pracy w Ulinowsku. W 1944 r. wstąpił w szeregi Wojska Polskiego i razem z Dywizją im. Tadeusza Kościuszki przeszedł cały szlak bojowy. Zmarł w 1981 r.

1931 – zmarł Gustaw Cybulski – polski aktor, legionista. Debiutował w 1912 r. na scenie lwowskiej. Członek Związku Strzeleckiego, a następnie POW we Lwowie. Urodzony w 1895 r. w Stynawie Wyżnej koło Stryja.

1932 – w Wilnie urodził się Henryk Landsberg – polski pilot, kapitan lotnictwa cywilnego. Syn lekarza Stanisława Landsberga (rozstrzelanego w Katyniu). Uczył się w szkole jezuitów przy kościele św. Kazimierza w Wilnie. W czasie II wojny światowej wywieziony razem z matką z Nowej Wilejki do Nowosybirska.

1955 – zmarł Stanisław Daniluk-Daniłowski – polski generał. Żołnierz m.in. 44 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych. Ostatni komendant Korpusu Kadetów Nr 1 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego we Lwowie. Uczestnik bitwy pod Beresteczkiem. Urodzony w 1896 r. we wsi Załucze (obecnie Ukraina).

2004 – zmarła Irena Sławińska – polska teatrolog, historyk i teoretyk literatury. Studiowała na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, uczyła w wileńskich szkołach. Urodzona w 1913 r. w Wilnie.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 18 stycznia