29 maj 20232257
1861 – w Paryżu zmarł Joachim Lelewel - wielki polski historyk i działacz polityczny, profesor Uniwersytetu Wileńskiego, poliglota - władał 12 językami.
Urodzony w 1786 r. W 1815 r. założył "Tygodnik Wileński" - pismo naukowo - literackie, w którym debiutował Adam Mickiewicz. Był posłem na Sejm Królestwa...
11 maj 20230729
1918 - bitwa II Brygady Legionów Polskich z przeważającymi siłami niemieckimi pod Kaniowem na obecnej Ukrainie.
Do bitwy doszło po tym jak polska II Brygada - protestując przeciwko postanowieniom Traktatu Brzeskiego - przebiła się przez front austriacko-rosyjski pod Rarańczą i połączyła z polskimi formacjami w Rosji...
04 maj 20230423
1966 - w wyniku wypadku zmarł Adam Łukasz Królikiewicz - major kawalerii, pierwszy polski indywidualny medalista olimpijski w jeździectwie, żołnierz Legionów. Urodzony we Lwowie.
W 1914 r. walczył w I Brygadzie Legionów pod Kunicami, za co otrzymał Order Virtuti Militari. W okresie międzywojennym służył w 1 Pułku...
12 lut 20230513
1798 – w Petersburgu zmarł Stanisław August Poniatowski - ostatni władca Rzeczypospolitej, król Polski i wielki książę litewski. Urodzony w 1732 r. w Wołczynie na terenie dzisiejszej Białorusi.
Zanim został królem był stolnikiem wielkim litewskim i starostą przemyskim. Od 1777 r. należał do masonerii. Nie będziemy...
25 sty 20231488
1804 – w Giejstunach koło Oszmiany urodził się Antoni Edward Odyniec - polski poeta, pamiętnikarz, tłumacz, autor "Pieśni Filaretów".
Studiował prawo na Uniwersytecie Wileńskim. W 1824 r. napisał "Pieśń Filaretów" a w następnym roku swój pierwszy zbiór utworów. Potem przez pewien czas mieszkał w Warszawie i w...
22 sty 20231589
1863 – wybuchło Powstanie Styczniowe przeciwko Rosji - największe powstanie narodowe w dziejach Polski. W 1200 bitwach i potyczkach zginęło kilkadziesiąt tysięcy polskich powstańców. Cześć ich pamięci.
Wybuch Powstania - w odpowiedzi na nasilający się rosyjski terror i brankę do carskiego wojska - został...
18 sty 20230725
1943 - oddział Jana Piwnika "Ponurego" rozbił niemieckie więzienie w Pińsku. Była to jedna z najbardziej brawurowych akcji Armii Krajowej.
Jan Piwnik - wtedy w stopniu porucznika - był zrzuconym do Polski tzw. "cichociemnym" - skoczkiem wyszkolonym do działań dywersyjnych w Anglii. Komendant Główny AK gen. Stefan Rowecki...
16 sty 20230376
1826 - w Szostakowie na Grodzieńszczyźnie urodził się Romuald Traugutt - polski generał, przywódca Powstania Styczniowego, symbol walki Polaków o niepodległość, stracony przez Rosjan na stokach warszawskiej Cytadeli.
Wielki wpływ na jego wychowanie miała babka - Justyna Błocka, która od najmłodszych lat wpajała...
12 sty 20230520
1915 – utworzono Legion Puławski - polski oddział liczący ok. tysiąca ochotników, walczący w czasie I wojny w składzie armii rosyjskiej przeciwko Niemcom.
Legion zaczęto tworzyć już w 1914 r. pod auspicjami Komitetu Narodowego Polskiego kierowanego przez Romana Dmowskiego, jednak w lutym 1915 r. rolę tę przejął...
20 gru 20220371
1834 – zmarł Maurycy Mochnacki - wybitny działacz i publicysta demokratyczny z Kresów, teoretyk polskiego romantyzmu, uczestnik i kronikarz Powstania Listopadowego.
Urodził się w 1803 r. w Bojańcu pod Żółkwią. Z rozkazu Księcia Konstantego wydalony z Uniwersytetu Warszawskiego. Więziony przez Rosjan za...
23 lis 20220309
1793 – w Grodnie zakończył obrady ostatni Sejm I Rzeczypospolitej, trwający od 17 czerwca. W wyniku podjętych uchwał Polska straciła faktycznie suwerenność i stała się protektoratem rosyjskim.
Sejm odbywał się po przegranej wojnie z Rosją, zawiązaniu Konfederacji Targowickiej i wkroczeniu do Rzeczypospolitej wojsk...
01 lis 20223538
1918 - wybuchły polsko-ukraińskie walki o Lwów. Rankiem oddziały Ukraińskiego Komitetu Wojskowego, uprzedzając Polaków, opanowały główne gmachy. W odpowiedzi grupy polskiej młodzieży stawiły spontaniczny opór.
Dziś można powiedzieć, że gdyby nie te grupki słabo uzbrojonych, ale...
