Niemiecki artysta, rzeźbiarz i rysownik Joachim Karsch w latach 1933 – 1945 pracował i tworzył w Gross Gandern (Gądków Wielki) na Ziemi Lubuskiej.
Wraz z żoną Lizbeth mieszkał wśród lasów, pól i łąk na kolonii u rolnika Regina. Zimową porą przebywał w Berlinie, gdzie pracował jako nauczyciel w szkole...Archiwum Kresowe
Przed II wojną światową w Gross Gandern – obecnie Gądków Wielki gm. Torzym powiat Sulęcin na Ziemi Lubuskiej, na rzece Pliszce, która jest prawobrzeżnym dopływem Odry, funkcjonował młyn wodny.
„Stary młyn” (niem. Alte Muhle) albo „Gądkowski młyn” (niem. Gandersche Muhle) jak nazywali go Sądowianie...Archiwum Kresowe
Rosjanie przyszli do Grossgandern – Gądkowa Wielkiego 2 lutego 1945 r. Dowództwo zainstalowało się na plebanii, gdzie mieszkała żona pastora Riemera, która „pełniła obowiązki” burmistrza.(1)
W tym czasie w wiosce zamieszkiwali już Polacy – byli to robotnicy przymusowi: Józef Bednarczyk, Bilski, Kaźmierowski,...Archiwum Kresowe
Joachim Karsch ur. 1897 r., w Breslau (Wrocław), był niemieckim artystą – malarzem i rzeźbiarzem.
Joachim Karsch - autoportret wykonany ołówkiem w 1937 r. w Grossgandern (Gądków Wielki pow. Sulęcin - Ziemia Lubuska). Fot. z oprac. pt. Briefe des Bildhauers...
Na jednym z reliefów z 1933 r. - władzę w Niemczech...Archiwum Kresowe
Gross Gandern (Gądków Wielki) 1 czerwca 1943 r.
Fragment wspomnień Joachima Karscha pt. Briefe des Bildhauers Joachim Karsch aus dem Jahren 1943 – 1945. Herausgestellt Fritz Sonntag.
Joachim Karsch (ur. 1897 r. Breslau (Wrocław) - zm. 1945 r. (Gross Gandern) Gądków Wielki), niemiecki rzeźbiarz i...Archiwum Kresowe
Rys., Ksawery Suchocki
Joachim Karsch ur. 1897 r., w Breslau (Wrocław), był niemieckim artystą – malarzem i rzeźbiarzem. Najprawdopodobniej w obawie przed Rosjanami, popełnił samobójstwo w nocy z 10/11.02. 1945 r., w Gross Gandern – w zabudowaniach rodziny Regin (Gądków Wielki na Ziemi Lubuskiej).
W...Archiwum Kresowe
Gądków Wielki na Ziemi Lubuskiej, przed II wojną światową Gross Gandern, widziany po latach na kilku zdjęciach przez jego byłych mieszkańców, którzy obecnie zamieszkują Republikę Federalną Niemiec.
Archiwum...Archiwum Kresowe
(Relacja rozmowy z dnia 14 maja 2004 r.)
Przed II wojną światową mieszkaliśmy w m. Łancew Ług gm. Dobromyśl pow. Baranowicze w woj. Nowogródzkim. W 1939 r., "jak przyszli Sowieci", pracowałem na kolei - "robiłem trzewiki".
Pewnego dnia przyszło trzech NKWDz - istów, którzy powiedzieli: " kiń malatok i sabirajsia!"...Archiwum Kresowe
(Heimat im Sternberger Land)
Książka jest w j. niemieckim, opisuje Gądków Wielki i Gądków Mały na Ziemi Lubuskiej – Ziemia Torzymska. Autorzy: Heinz Materne i Hans Gerlach pochodzą z Gross Gandern (Gądków Wielki).
Mówi się, że Niemcy mają większy sentyment do „Heimatu” niż do „Vaterlandu”, i książka jest...Archiwum Kresowe
Leonard Paszkowski pochodził z m. Łachwa na Polesiu. Przed wojną pobudował dom i mieszkał tam z rodziną, z zawodu był elektrykiem.
Po zakończeniu wojny rodzina zamieszkała przy ul. Strażackiej (Alte Kirchofstrasse) w Gądkowie Wielkim (Gross Gandern) na Ziemi Lubuskiej.
Sąsiadami rodziny Paszkowskich była...Archiwum Kresowe
(Na podstawie opracowania Heinz Materne i Hans Gerlach „Gross Gandern und Klein Gandern”)
Pierwszy kościół w Gądkowie Wielkim (Gross Gandern) powiat Sulęcin woj. Lubuskie, był katolicki. Jego budowa wiąże się z historią Zakonu Joannitów i sięga roku 1350.
Kościół był drewniany i stał w tym samym miejscu, na...Archiwum Kresowe
(Relacja Marii Chilickiej ur. w 1926 r., w Nalibokach)
Po zakończeniu II wojny światowej w 1945 r., wielu Kresowiaków osiedliło się w wiosce Gądków Mały – Klein Gandern pow. Słubice woj. Zielona Góra na Ziemi Lubuskiej.
W wiosce znajdował się „poniemiecki” drewniany kościółek z 1780 r.,(1)który był...
