Zbudujmy Muzeum Kresów nie drażniąc sąsiadów

Pochodzę z rodziny kresowej, która po 1946 r. znalazła się na Kresach Zachodnich. W Polsce jest wielu ludzi nam podobych, którzy  wrażliwi są na temat poruszony przez prof. prof. Ryszarda Legutkę i Krzysztofa Jasiewicza. Obaj Panowie mają rację, że przez kilkadziesiąt lat w mentalności Polaków powstało bezpowrotne spustoszenie na temat Kresów.

Wszyscy wiemy, że za PRL – u były tematy tabu, a wielu nauczycieli historii nie  wiedziało gdzie znajduje się Katyń i kto był sprawcą zbrodni. Trudno było o prawdziwe, i oficjalne informacje, a książka Stanisława Zabiełły „O rząd o granice”  wzbudzała podejrzenia.

W  studium Normana Daviesa pt. „Powstanie 44”,  nie znajdzie się  nazwiska mjr. Adolfa Pilcha “Góra”, “Dolina”, dowódcy Batalionu Stołpecko – Nalibockiego AK, którego żołnierze ginęli na szańcach powstańczej Warszawy. Jednym z nich był 14 – letni strz. Bogusław Grygorcewicz z Naliboków, pochowany na cmentarzu w Laskach. Zdziwiłem się, kiedy na grobie zobaczyłem nazwisko GRYCOREWICZ, zamiast prawidłowego GRYGORCEWICZ.  Interweniowałem do ROPWiM oraz do ŚZŻAK. Sekretarz ROPWiM  Pan Andrzej Przewoźnik  zadeklarował na piśmie korektę nazwiska. „Taka błahostka”,  85 – letnia siostra „”Bogusia”,  z całego serca dziękuje, dziękują Naliboczanie.

Mojego stryjka, który zmarł na Kołymie –  w 1944 r., aresztowało NKWD  w m.Łancew Ług k. Baranowicz (dzisiaj Republika Białoruś). Nasze polskie instytucje nie posiadały  na ten temat wiadomości, a ustalone losy stryjka nie znalazły jeszcze miejsca w Indeksie Represjonowanych IPN.

Na  przykładzie amerykańskiej superprodukcji filmu pt. „Odwet” można zapytać, dlaczego nikt z  historyków nie zabierze głosu w tej sprawie. Milczenie jest akceptacją nieprawdy, a fakt zbrodni 8 maja 1943 roku w Nalibokach jest bezsporny ! Czy mówienie prawdy w tym przypadku jest “drażnieniem sąsiadów”?

Niepokoi fakt, że wielu białoruskich historyków  pisze o kulturze słowiańskiej, bałtyjskiej i jewrejskiej na Kresach.  Niestety, ani słowa o Polsce.

Mówienie o “polskiej ekspansji na Wschód”  nie ma   sensu. Polski pisarz kresowy Florian Czarnyszewicz, w książce pt.”Wicik Żywica” napisał, że – „ziemialka nasza z Litwoj złuczyłasia jak i Polskoj zjednałasia dabrawolna”!  Niewielu zna   książki pochodzącego spod Bobrujska  Floriana Czarnyszewicza.

Pani Irena Bujalska   wydała  za własne pieniądze  250 egzemplarzy książki pt. “Tak Było”. Trudno  ją kupić, a traktuje o sowieckiej okupacji na Kresach, i o realiźmie życia w ZSRR w latach II wojny światowej.

Prof. Krzysztof Jasiewicz przedstawił w artykule statystykę etnograficzną województw kresowych z 1931 r. Czy można kwestionować etnografię na Kresach? A, jak piszą Niemcy o Śląsku, Pomorzu, Ziemi Lubuskiej itp.  Czy my się oburzamy?

Od niedawna gromadzę informacje i piszę o Kresach. Co to są Kresy ? Może Waldemar Okoń dobrze to wyjaśnia w albumie pt. „Kresy w malarstwie”, „Żmudź, Litwa,Podole, Wołyń,Dniepr, Dźwina, ale Lwów i Wilno to nie tylko konkretne nazwy geograficzne, lecz także fragment ogólnej wspólnoty etniczno – terytorialnej, która w sensie politycznym bezspornie minęła, ale nadal trwa w pamięci ludzi i dziełach sztuki. Kresy to emocjonalnie nacechowany obszar, którym patronuje Mnemosyna – muza pamięci, opiekunka wszystkich sztuk i historii„

Posiadam książkę pt. „Gross Gandern und Klein Gandern” Heinza Materny i Hansa Gerlacha, którzy opisują  rodzinną wieś na Ziemi Lubuskiej.   Znajduje się tam fotografia domu z  niemieckimi mieszkańcami, w którym  się urodziłem.  Czy  mogę mieć pretensję, że Niemcy o tym piszą?

Czy my “szarzy ludzie” mamy wpływ na  ideologie naszych czasów, i na  migracje ludzi? Moja rodzina przyjechała na Ziemię Lubuską z “tobołkami na plecach”. Dziadek był 6 lat w sowieckiej niewoli, i walczył o Polskę w Ludowym Wojsku Polskim. Pochodził z rodziny katolicko – prawosławnej.   Czy mam się tego wstydzić?

Może  trzeba badać naszą kresową przeszłość? Może już czas  normalnie  mówić o Polakach w Nowogródzkiem w latach 1939 – 45 !

Książka Zygmunta Boradyna pt.”Niemem rzeka niezgody” jest cenna, niestety, nie wyjaśnia expresis verbis Powstania Iwienieckiego.  Masakra Nalibocka 8 maja 1943 r., – dlaczego pisze się  o niej  “enigmatycznie” ? Jest wiele wątków, które mógłbym poruszyć. Jedno jest pewne, zgadzam się z Józefem Mackiewiczem, że – „tylko prawda jest ciekawa” oraz zgadzam się z prof. Ryszardem Legutko, że najwyższy czas zbudować Muzeum Kresów, i nie bać się, że zaszkodzi to Polakom  tam mieszkającym?

Deklaracja Pana Andrzeja Przewoźnika zmaterializowała się, korektę nazwiska  zrealizowano. Bardzo dziękuję!

Stanisław Karlik