20 wrz 20233655
1920 – rozpoczęła się Bitwa nad Niemnem - ostatnie wielkie starcie w wojnie polsko-bolszewickiej, zakończone ostatecznym rozgromieniem sowietów przez Wojsko Polskie.
Dziś kiedy mówi się o wojnie 1920 roku z bolszewikami przed oczami staje zazwyczaj obraz Bitwy Warszawskiej. Warto jednak pamiętać, że choć pod...
19 wrz 20230419
1939 - armia sowiecka zajęła Wilno po dwudniowej obronie miasta przez Polaków. Wziętych do niewoli obrońców wymordowano. 3 tygodnie później sowieci przekazali miasto Litwie.
Początkowo polska załoga Wilna liczyła ok. 14 tys. żołnierzy, z czego jedynie połowa miała broń. Pozostali to ochotnicy, zmobilizowani...
18 wrz 20230366
1939 - na wieść o wkroczeniu sowietów do Polski w Jeziorach na Polesiu popełnił samobójstwo Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) - wybitny malarz, pisarz, dramaturg i filozof.
Przypomnijmy, że Witkacy był synem malarza, pisarza i architekta Stanisława Witkiewicza herbu Nieczuja oraz Marii z Pietrzkiewiczów herbu...
06 wrz 20232754
1941 – utworzono getto w Wilnie. We wrześniu 1943 r. wybuchło w nim powstanie żydowskie, po którym getto zlikwidowano. W czasie okupacji Niemcy i Litwini zgładzili ok. 70 tys. wileńskich Żydów.
Masowe egzekucje Żydów z Wilna zaczęły się jeszcze przed utworzeniem getta. Do początku września w...
03 wrz 20234543
1928 - we wsi Guszczewina koło Narewki urodziła się- słynna sanitariuszka i łączniczka 5 Wileńskiej Brygady AK. Torturowana i zamordowana przez UB.
Była córką Wacława Siedzika i Eugenii z Tymińskich. Ojciec, leśniczy, został wywieziony przez Sowietów do łagru w 1940 r. w ramach pierwszej wywózki mieszkańców...
01 wrz 20230482
1939 – Niemcy napadły na Polskę bez uprzedzenia, rozpoczynając II wojnę światową. Lufwaffe zbombardowała także miejscowości na Kresach: Lwów, Grodno, Lidę, Kobryń, Kowel.
W pierwszym dniu wojny najbardziej na Kresach ucierpiał Lwów. Niemieckie bomby zniszczyły cerkiew grekokatolicką św. Ducha, Dworzec Główny,...
31 sie 20231582
1920 – pod Komarowem polscy ułani pod wodzą Juliusza Rómmla rozgromili wielokrotnie liczniejszą bolszewicką Armię Konną Budionnego.
Historycy zwracają uwagę, że bitwa ta miała przełomowe znaczenie dla południowego frontu w czasie wojny polsko-bolszewickiej, porównywalne z Bitwą Warszawską. Siły polskie były...
13 sie 20231703
1873 – urodził się Józef Haller - generał, minister obrony, szef ZHP, twórca Legionu Wschodniego, dowódca legendarnego II Korpusu Polskiego w Rosji i Błękitnej Armii.
W 1882 r. rodzina Hallerów przeniosła się do Lwowa, gdzie Józef uczył się w gimnazjum niemieckim. Studiował na Akademii Technicznej w Wiedniu, a...
12 sie 20232659
1654 - hetman wielki litewski Janusz Radziwiłł pobił wielokrotnie liczniejsze wojska rosyjskie w bitwie pod Szkłowem. Walka trwała w czasie prawie całkowitego zaćmienia Słońca.
Słynna ta bitwa miała miejsce podczas wojny polsko-rosyjskiej z lat 1654-1667. Inwazyjna armia rosyjska pod wodzą kniazia Jakowa Czerkaskiego w...
11 sie 20233818
1937 - szef NKWD Nikołaj Jeżow wydał rozkaz 00485 rozpoczęcia Operacji Polskiej - zgładzenia Polaków z Ukrainy i Białorusi sowieckiej. Zamordowano 111 tys., wywieziono 130 tys.
Operacja Polska NKWD była pierwszą w historii centralnie zaplanowaną zbrodnią ludobójczą w stosunku do jednego narodu....
09 sie 20231366
1883 - we Lwowie urodził się Roman Longchamps de Bérier - prawnik, członek Komisji Kodyfikacyjnej RP, ostatni rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza. Zamordowany przez Niemców.
Pochodził ze znanej rodziny lwowskiej pochodzenia francuskiego. W 1901 r. ukończył gimnazjum we Lwowie, a potem Wydział Prawa i Umiejętności...
03 sie 20233438
1924 – zmarł Joseph Conrad (Józef Konrad Korzeniowski) - światowej sławy angielski pisarz z polskich Kresów, autor "Lorda Jima" i wielu innych utworów o tematyce morskiej.
O twórczości Conrada nie napiszemy tu nic nowego, natomiast za swój obowiązek uważamy przypomnienie jego kresowego pochodzenia. Urodził się w...