3 stycznia w Historii Kresów

3 stycznia 2014

1863 – Komitet Centralny Narodowy podjął decyzję o wybuchu Powstania Styczniowego z chwilą ogłoszenia branki przez władze carskie.

1664 – polskie wojsko rozpoczęło nieudane oblężenie Głuchowa bronionego przez Rosjan. Ranny zostaje hetman Stefan Czarniecki.

1738 – w Dokudowie koło Lidy urodził się Daniel Kazimierz Narbutt herbu Trąby – polski pijar, filozof, nauczyciel, profesor filozofii Collegium Nobilium. Zmarł w 1807 r. w Radziwoniszkach.

1795 – Rosja, Austria i Prusy podpisały traktat sankcjonujący Trzeci Rozbiór Polski.

1857 – urodził się Bronisław Lachowicz – chemik, profesor Uniwersytetu Lwowskiego. Zmarł w 1903 r.

1870 – w Drohobyczu urodził się Herman Lieberman – adwokat, działacz socjalistyczny, poseł PPS, współautor Konstytucji Marcowej. Skazany w Procesie Brzeskim, wyemigrował. W 1941 r. był ministrem sprawiedliwości w rządzie Władysława Sikorskiego. Zmarł w 1941 r.

1894 – zmarł August Kościesza-Żaba – polski orientalista i dyplomata w służbie rosyjskiej, badacz zwyczajów Kurdów. Urodzony w 1801 r. w Krasławiu (obecnie Łotwa).

1920 – we Lwowie zmarł Zygmunt Janiszewski – polski matematyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, urodzony w 1888 r.

1920 – bitwa pod Dyneburgiem: połączone siły polsko-łotewskie odbiły miasto z rąk bolszewików.

1930 – w Teheranie zmarł Władysław Horodecki – urodzony w Szołudkach na Podolu w 1863 r. polski architekt tworzący w Kijowie, przedstawiciel modernizmu.

1937 – w Szczytnikach kolo Brześcia urodził się Andrzej Ramlau – polski operator filmowy. W swoim dorobku ma m.in. seriale i filmy: „13 posterunek”, „Tato”, „Komediantka”, „Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy”, „Niespotykanie spokojny człowiek”, „Nie ma róży bez ognia”, „Nie ma mocnych”, „Droga”, „Przygody psa Cywila”, „Lalka”.

1944 – w nocy z 3 na 4 stycznia Armia Czerwona, spychając wojska niemieckie, przekroczyła przedwojenną granicę ZSRR z Polską. Rozpoczęła się tym samym druga okupacja sowiecka.

1945 – w Żółwinie koło Milanówka zmarł Ferdynand Antoni Ossendowski – antybolszewicki pisarz, dziennikarz, podróżnik, członek Akademii Francuskiej, działacz polityczny, naukowy i społeczny. Legendarny doradca admirała Kołczaka, a potem barona Ungerna walczącego w Mongolii przeciwko bolszewikom. Autor 77 książek, w tym tłumaczonej na 19 języków „Zwierzęta, ludzie, bogowie” i pierwszej biografii Lenina, w której udowodnił, że był on agentem wywiadu niemieckiego, a działalność bolszewików finansowało niemieckie dowództwo. Urodzony w 1876 r. w Lucynie w guberni witebskiej.

1946 – w Odelsku koło Grodna urodził się Tadeusz Kondrusiewicz – polski duchowny katolicki. W 1976 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Kownie. Święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1981. W 1988 r. został proboszczem dwóch parafii w Grodnie, a w 1989 r. otrzymał sakrę biskupią. Od tego roku pełnił też funkcję administratora apostolskiego katolików w europejskiej części Rosji. W 2002 r. papież Jan Paweł II wyznaczył go na arcybiskupa metropolitę archidiecezji Matki Bożej w Moskwie.

W latach 1999–2005 Kondrusiewicz był przewodniczącym Konferencji Biskupów w Rosji. W 2007 r. papież Benedykt XVI zwolnił go z tych obowiązków i przeniósł na stanowisko arcybiskupa metropolity archidiecezji mińsko – mohylewskiej na Białorusi. W 2011 r. Kondrusiewicz został administratorem apostolskim diecezji pińskiej, w miejsce kardynała Kazimierza Świątka.

2010 – w Bitburgu zmarł Tomasz Niewodniczański – urodzony w Wilnie w 1933 r. polski fizyk jądrowy, przedsiębiorca, kolekcjoner, bibliofil, twórca jednych z największych na świecie kolekcji kartograficznych.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 3 stycznia