02 lip 20230489
1927 – w Wilnie prymas Aleksander Kakowski koronował obraz Matki Bożej Ostrobramskiej, zwanej Madonną Wileńską. W uroczystości uczestniczyli Józef Piłsudski i Ignacy Mościcki.
Do koronacji obrazu - po jego renowacji przez Jana Rutkowskiego - użyto nowych, wykonanych ze złota koron, ufundowanych przez społeczeństwo....
26 cze 202301012
1579 – król Stefan Batory wypowiedział wojnę Rosji, usiłującej odebrać Rzeczypospolitej Inflanty. W trakcie trzech kolejnych kampanii Batory zmiażdżył wroga i zdobył wiele zamków, w tym Psków.
Wypowiedzenie wojny było w zasadzie formalnością bo trwała ona już od 1575 r. kiedy to car Iwan IV Groźny uderzył na...
13 cze 202389767
1915 – 2 szwadron ułanów II Brygady Legionów brawurową szarżą przełamał trzy linie rosyjskiej obrony pod wsią Rokitna. Poległ dowódca - rotmistrz Zbigniew Dunin-Wąsowicz.
Atak miał na celu zdobycie pozycji w okolicy wsi Rokitna, zaciekle bronionych przez Rosjan. Rotmistrz Dunin-Wąsowicz osobiście poprowadził...
11 cze 20230515
1792 – wojna polsko-rosyjska: porażka wojsk litewskich Rzeczypospolitej w bitwie pod Mirem spowodowana nieudolnym dowodzeniem generała Józefa Judyckiego.
Do tej klęski nie musiało dojść, choć siły korpusu litewskiego były słabsze niż nadciągający korpus rosyjski Mellina. Judycki dysponował 7700 żołnierzami i 10...
31 maj 20230508
1800 – w Słonimiu zmarł Michał Kazimierz Ogiński herbu Oginiec - generał, hetman wielki litewski, wojewoda wileński, kompozytor, poeta i literat. Autor poloneza "Pożegnanie Ojczyzny".
Słynny ów "polonez Ogińskiego" jest zazwyczaj mylnie przypisywany bratankowi Michała Kazimierza Ogińskiego - Michałowi Kleofasowi...
30 maj 20230423
1835 - spłonął Teatr Miejski w Mińsku, uruchomiony 10 lat wcześniej w dawnym Pałacu Radziwiłłów. Po pożarze teatr odbudowano. Sowieci zniszczyli go w 1984 roku.
Przypomnijmy, że dawny Teatr Miejski — pierwszy tego typu budynek w Mińsku znajdował się na ulicy Wołockiej, na lewo od ówczesnego hotelu Europa. Obecnie...
28 maj 20231366
1565 – (lub 29.05) zmarł Mikołaj Krzysztof Radziwiłł herbu Trąby - marszałek i kanclerz wielki litewski, wojewoda wileński, twórca potęgi Radziwiłłów i propagator kalwinizmu na Litwie.
Urodził się w 1515 r. w Nieświeżu. W młodości uzyskał staranne wykształcenie. Z czasem kumulując najwyższe urzędy w...
24 maj 20230501
1878 – w majątku Kurczyce na Wołyniu urodziła się Helena Mniszkówna - polska pisarka, autorka m.in. "Trędowatej" i "Ordynata Michorowskiego".
Po ślubie Mniszkówna przeprowadziła się do Platerowa na Litwie, gdzie zrodził się pomysł "Trędowatej". Drukiem książka ukazała się w 1909 r. i od razu wzbudziła furorę....
22 maj 202301636
1659 - polski Sejm zatwierdził ugodę hadziacką z Kozakami. Rzeczpospolita stała się unią Trojga Narodów – Korony, Litwy i Rusi.
Ugoda w Hadziaczu między Rzecząpospolitą Obojga Narodów a Kozackim Wojskiem Zaporoskim reprezentowanym przez hetmana Iwana Wyhowskiego została zawarta 16 września 1658 roku. Przewidywała...
16 maj 20230534
1657 – w Janowie Poleskim Kozacy zgładzili Andrzeja Bobolę - jezuitę i kaznodzieję. Dziś to święty, patron Polski i "apostoł Pińszczyzny". Był autorem ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza.
Urodził się w 1591 r. Studiował filozofię i teologię na Uniwersytecie Wileńskim. Przez rok był rektorem kościoła w...
27 kwi 20230626
1584 – w Wilnie zmarł Mikołaj Radziwiłł Rudy herbu Trąby - hetman i kanclerz wielki litewski, świetny wódz - odniósł aż cztery wielkie zwycięstwa nad armią rosyjską.
Mikołaj Radziwiłł urodził się w 1512 r., był bratem królowej Polski Barbary Radziwiłłówny. W 1547 r. otrzymał od cesarza Karola V tytuł...
25 kwi 20230765
1920 – wojna polsko-bolszewicka: rozpoczęła się wyprawa kijowska wojsk polskich. Do walki ruszyło wspólnie 60 tys. Polaków i 4 tys. Ukraińców.
Celem wyprawy kijowskiej było zadanie wyprzedzającego ciosu bolszewikom i utworzenie niepodległego państwa ukraińskiego, które - zgodnie z koncepcją Józefa...