25 kwietnia w Historii Kresów

25 kwietnia 2013

1920 – wojna polsko-bolszewicka: rozpoczęła się wyprawa kijowska wojsk polskich. Do walki ruszyło wspólnie 60 tys. Polaków i 4 tys. Ukraińców.

Celem wyprawy kijowskiej było zadanie wyprzedzającego ciosu bolszewikom i utworzenie niepodległego państwa ukraińskiego, które – zgodnie z koncepcją Józefa Piłsudskiego – oddzielałoby w przyszłości Polskę od Rosji.

W tym celu Piłsudski zawarł sojusz polityczny i wojskowy z przewodniczącym Dyrektoriatu Ukraińskiej Republiki Ludowej Symonem Petlurą. Polska uznawała w nim suwerenność URL i zrzekała się terytoriów Rzeczypospolitej przedrozbiorowej na wschód od ustalonej linii granicy z Ukrainą. Granica ta miała przebiegać na Zbruczu, przecinać Wołyń na wschód od Zdołbunowa, pozostawiając Równe i Krzemieniec po stronie polskiej i dalej na północ dochodzić do linii Prypeci.

Plan wyprawy kijowskiej przygotowali Julian Stachiewicz, Bolesław Wieniawa-Długoszowski i adiutant Piłsudskiego – Stanisław Radziwiłł. Polską armią od Mozyrza do Olewska dowodził gen. Józef Rybak, od Olewska do Połonnego – gen. Edward Rydz-Śmigły, od Połonnego do Płoskirowa – gen. Antoni Listowski, a od Płoskirowa do granicy z Rumunią – gen. Wacław Iwaszkiewicz-Rudoszański.

W wyniku polskiej ofensywy cała prawobrzeżna Ukraina została zdobyta, przy czym poległo tylko 150 polskich żołnierzy, a 300 zostało rannych. 4 maja polskie wojska zdobyły Kijów, a 9 maja odbyła się w centrum miasta wspólna polsko-ukraińska defilada.

1831 – Powstanie Listopadowe: bój spotkaniowy straży przednich armii polskiej i rosyjskiej pod Kuflewem.

1899 – zmarł Anatol Lewicki – polski historyk, mediewista. Ukończył gimnazjum w Tarnopolu, studiował na Uniwersytecie Lwowskim. Urodzony w 1841 r.

1930 – w Wilnie urodziła się Halina Dobrowolska – polska aktorka. Zmarła w 1999 r.

1943 – z powodu ujawnienia sowieckich mordów w Katyniu zerwano polsko-sowieckie stosunki dyplomatyczne.

1975 – zmarł Jerzy Zdziechowski – polski ekonomista, polityk, minister skarbu, współorganizator korpusów wschodnich – polskich formacji wojskowych w Rosji w latach 1914–1920. Urodzony w 1880 r. w Rozdole na Podolu.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 25 kwietnia