3 kwietnia w Historii Kresów

Kadr z filmu Piotra Szkopiaka „Katyń – ostatni świadek” (fot. Materiały prasowe)

1940 – początek Zbrodni Katyńskiej. Sowieci rozpoczęli masowy mord na polskich jeńcach z obozów w Kozielsku, Ostaszkowie i Starobielsku. Do Katynia ruszył pierwszy transport z Kozielska.

Ogółem na ok. 22 tys. ofiar Zbrodni Katyńskiej znane są nazwiska ok. 18 tys. osób. Nie są znane nazwiska 3870 ofiar z tzw. białoruskiej listy katyńskiej, nie wiadomo też dokładnie, gdzie osoby te spoczywają. W przypadku 3435 ofiar z tzw. ukraińskiej listy katyńskiej ich tożsamość jest znana, lecz dotąd ustalono miejsce pogrzebania zaledwie 9 osób znanych z nazwiska.

Ok. 4400 jeńców z Kozielska wożono na miejsce mordu w Katyniu w grupach od 50 do 344 osób. Trwało to do 12 maja. Tego dnia ostatni transport jeńców skierowanych na egzekucję został z niewyjaśnionych powodów cofnięty i jadący nim więźniowie ocaleli.

Zamordowani strzałami w tył głowy Polacy zostali zakopani w ośmiu masowych grobach. Wśród ofiar byli m.in. kontradmirał Xawery Czernicki, generałowie Bronisław Bohatyrewicz, Henryk Minkiewicz i Mieczysław Smorawiński, naczelny kapelan prawosławny WP Szymon Fedorońko, naczelny rabin WP Baruch Steinberg, a także jedna kobieta – ppor. pilot Janina Lewandowska.

1634 – w Łuczy na Pokuciu urodził się Stanisław Jan Jabłonowski – hetman wielki koronny, wojewoda ruski. Zmarł w 68 rocznicę swoich urodzin w 1702 r. we Lwowie.

1702 – III Wojna Północna: wojska litewskie podjęły nieudaną próbę odbicia zajętego przez Szwedów Wilna.

1896 – urodził się Józef Czapski – polski malarz, eseista. Urodzony w 1896 r. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej 1919-1921. W czasie II wojny światowej więziony w obozach jenieckich ZSRR – internowany w Starobielsku, Pawliszczew Borze i Griazowcu pod Wołogdą. Zwolniony w 1941 r. na mocy układu Sikorski-Majski, wstąpił do tworzonych w Tockoje Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR (Armii Andersa), gdzie do kwietnia 1942 r. bezskutecznie poszukiwał „zaginionych” oficerów polskich w ZSRR, jak się okazało – zamordowanych w Katyniu.

Następnie w sztabie kierował Wydziałem Propagandy i Informacji, współredagował pierwsze numery „Orła Białego”. Wraz z II Korpusem przez Bliski Wschód dotarł do Włoch, gdzie brał udział w kampanii włoskiej. Jako delegat Rządu RP na Uchodźstwie był członkiem międzynarodowej komisji badającej Zbrodnię Katyńską. Swoje przeżycia w Sowietach opisał w książkach „Wspomnienia starobielskie” i „Na nieludzkiej ziemi”. Od 1946 r. w Paryżu współtworzył paryską „Kulturę”. Zmarł w 1993 r.

1922 – Józef Stalin został Sekretarzem Generalnym radzieckiej partii komunistycznej.

1939 – w Warszawie zmarł w wyniku dokonanej dzień wcześniej próby samobójczej Walery Sławek – wybitny polityk II Rzeczypospolitej, trzykrotny premier, marszałek Sejmu, wolnomularz, podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego. Członek Organizacji Bojowej PPS, jeden z najbliższych współpracowników Józefa Piłsudskiego, lider obozu sanacyjnego (tzw. grupy pułkowników), jeden z głównych twórców założeń konstytucji kwietniowej. Pod koniec życia zmarginalizowany wewnątrz sanacyjnego obozu rządowego, popełnił samobójstwo w 1939 r. Urodzony w 1879 r. w Strutynce koło Niemirowa. Przeczytaj więcej o Walerym Sławku.

1942 – w Teheranie w celu pomocy Polakom ewakuowanym z ZSRR powstała Delegatura Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej Rządu Polskiego.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 3 kwietnia

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

9 kwietnia w Historii Kresów 19 stycznia w Historii Kresów 12 stycznia w Historii Kresów 20 lipca w Historii Kresów 20 maja w Historii Kresów