• ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna
  • 02 Mar 2021
  • Ukraina
  • Białoruś
  • Rosja
  • Litwa
  • Azja i Zakaukazie
  • Region Bałtyku
  • Trójmorze
  • русский
  • yкраїнська
Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna
  • ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Home
Archiwum Kresowe
Refleksje i Historia

„Zamawianie róży…”

01 Lut 2013 Archiwum Kresowe, Refleksje i Historia 2 comments

(O zwyczajach, chorobach, i leczeniu na Kresach)

Stanisław Karlik, po II wojnie światowej na Ziemi Lubuskiej:

„Kiedy byłem dzieckiem i się czegoś przestraszyłem, dziadek Grzegorz Suchocki trzymał mnie za rękę, coś szeptał i przelewał wodę przez kłódkę ! W kuchni byliśmy tylko my dwaj – dziadek i wnuczek. Chyba pomogło ?! Dziadek pochodził z Ziemi Pierszajskiej na Nowogródczyźnie.

Jak było w innych okolicach?

Maria Chilicka z Naliboków:

„ U nas przy przestraszeniu się przelewali wodę, ale po odciągnięciu koszuli od ciała. Przelewano wodę z kubka do miseczki – z naczynia do naczynia. Przy leczeniu chorób, przychodził do naszego domu dr Chwal. Już na Ziemiach Odzyskanych, sąsiadka p. Bieć z Borka – hutoru, potrafiła „zamawiać różę”.

Stefan Zielonko z Naliboków:

„Zamawianie róży to był grzech śmiertelny!”.

Jan Adamcewicz z Naliboków:

„ Kiedy miałem 13 – 14 lat, doznałem urazu nogi, która była spuchnięta i nie mogłem chodzić. Lekarstwa i maści od lekarza i aptekarza nie pomagały. Mama zabrała mnie do p. Zielonko, która mieszkała w Nalibokach przy ul. Nowogródzkiej. Pani Zielonko, położyła ręce na spuchniętą nogę i coś szeptała, a ja od czasu do czasu słyszałem „Zdrowaś i Ojcze nasz”.

Noga po niedługim czasie się zagoiła. Mama mnie ostrzegła aby nikomu o tym nie mówić, bo to był grzech iść do tej Pani.

Dziewięćsił wysoki – wykorzystywany przy leczeniu. Fot.,”Priroda Biełorussii”, Mińsk 1986

W Nalibokach było kilku znachorów, którzy leczyli ludzi ziołami i korzeniami. W dzieciństwie Jan Adamcewicz, chodził do jednego z nich po korzenie dla ojca o nazwie „dziewięćsił”, które dawały więcej sił do pracy w polu.

Ksawery Suchocki, po II wojnie światowej na Ziemi Lubuskiej:

„Kiedy miałem wrzód na nosie, mama Emilia powiedziała – idź do p. Żylewiczowej ! Poszedłem. Wrzód wkrótce zniknął.

Tatjana Wilczyńska z Białorusi:

„ W moim dzieciństwie, przy przestraszeniu się babcia także przelewała wodę przez kłódkę. Pomagało!

Trzmiel drzewny. Fot. www.wikipedia.pl

Trzmiel drzewny. Fot. www.wikipedia.pl

Kiedy miałam 4 lata, użądlił mnie w tył głowy trzmiel. Bałam się spać, wtedy babcia kilka razy przelewała wodę, twarz trzeba było wycierać tylną stroną sukienki. Babcia coś przy tym szeptała.

Podobnie było przy strasznych snach. Babcia wtedy mówiła: „Dokąd noc idzie, tam sen idzie”!

Znajoma babci, podczas szycia przebiła sobie igłą palec prawej ręki i wdała się gangrena. Chirurdzy zamierzali palec amputować. Poszła do wróżki, która do „leczenia zastosowała schłodzony w piwnicy płyn brzozowy z liści zaprawionych alkoholem.

Liście brzozy - na Białorusi 4 gatunki. Fot. Priroda Białorussii, Mińsk 1986.

Liście brzozy – na Białorusi 4 gatunki. Fot. Priroda Białorussii, Mińsk 1986.

Palec został uleczony, chirurdzy nie mogli wyjść z podziwu ! Babcia zawsze na polach w okolicy Wołożyna, zbierała rumianek, koniczynę, pokrzywę…, i suszyła. Aktualnie ma 89 lat – mieszka w Mołodecznie.

Dziadek w młodości mieszkał w Orszy i zachorował – nie mógł stać ani chodzić. Poszedł do kobiety, która „odmawiała różę”. Wyzdrowiał na modlitwie i herbatce z trawy! W tamtych okolicach było kilka kobiet, które „zamawiały różę”.

Piotr Grygorcewicz z Suprośnej Słobody k. Stołpc:

„Naprzeciwko naszego domu mieszkała sąsiadka, która po zachodzie słońca toczyła jajkiem, modliła się i odmawiała różę. U nas, kiedy kogoś ugryzł pies i się przestraszył, to kazali pić tą wodę którą pił pies. W innym przypadku przestraszenia się, łapali pająka, ścierali go w wodzie i dawali do picia.

Pjąk domowy. Fot. Priroda Białorussii. Mińsk 1986.

Pjąk domowy. Fot. Priroda Białorussii. Mińsk 1986.

Ludzie zbierali dużo korzeni, które zaprawiali w alkoholu – często stosowali w schorzeniach żołądka.

Brat mojego dziadka, który zaginął w Rosji, był z zawodu felczerem.

Zenon Kłaczkiewicz z Sietryszcza k. Iwieńca:

Żmija pospolita. Fot. Priroda Białorussii, Mińsk 1986.

Żmija pospolita. Fot. Priroda Białorussii, Mińsk 1986.

„W Sietryszczu miała moc w „zamawianiu” od ukąszeń żmiji, siostra mojej babci Elżbiety, Urszula „Arszula” Doszczeczko. Jednego razu jałówkę ukąsiła żmija, nie wiedzieli co jej się stało, nikt nie wiedział jak się to stało, ale na wszelki wypadek poprosili tą Panią o „zamówienie”, i to pomogło, jałówka wyzdrowiała. Ludziom tak samo pomagała, „zamawiając” po ukąszeniu. Jako dziecko długo miałem ślad na nodze po ukąszeniu przez żmiję ale z wiekiem zarósł, miałem chyba około trzech lat i znalazłem w trawie ślicznie zwiniętą błyszczącą zabawkę, to była żmija, kiedy chciałem sobie ją podnieść to ona mnie ugryzła za nogę. Strasznie się wystraszyłem, narobiłem krzyku, w pobliżu ojciec orał pole, żmiję zabił a mnie zawiózł do zamawiaczki Jad został unieszkodliwiony a na nodze pozostał znak w rodzaju dwóch półksiężyców. Taka była moja styczność ze żmiją i zamawiającą kobietą. W Dalidowiczach była Pani Zadrejko „Alesia” Aleksandra, nasza sąsiadka, ona „zamawiała” od różnych dolegliwości, od róży, od przestraszenia – pamiętam, że lała wodę przez klamkę, ale swojej profesji nikomu nie przekazała. Ta Pani „Alesia” nastawiała też zwichnięte nogi, w dzieciństwie byłem kilka razy jej pacjentem. W Dalidowiczach była jeszcze jedna Pani, nazywała się Kniaziewicz, przezwisko „Mandrzurec”, mieszkała na drugim końcu Dalidowicz, ja i nikt z mojej rodziny nie byliśmy jej pacjentami. Jak było w Rudni, nie wiem, byłem mały kiedy Rudnia została spalona”.

Helena  Chmielewska zd. Mińko, b. mieszkanka Iwieńca  – relacja przekazana przez p. Bronisława Mińko:

“Zamawianie róży mama widziała na własne oczy. Był to sposób uzdrawiania przez znachorów (przeważnie kobiety) ludzi którzy mieli obrzęk(i) na nogach. Czy na innych częściach ciała to mama nie wie bo nie widziała, a znachorki niechętnie pokazywały innym szczegóły tego jak i
co się tak naprawdę robi, a małe dzieci mogły być od oglądania pewnych “dorosłych” spraw odsuwane. Polegało to na masowaniu miejsca i szeptaniu tajnej modlitwy, której tekst był “tajemnicą zawodową” znachorki zwanej “SZAPTUCHĄ” od słowa szeptać. Szept był na tyle cichy, że mama nie potrafiła powiedzieć dokładnie co to były za słowa i czy ta “modlitwa” miała słowa związane z religią chrześcijańską czy też były one może z pradawnych pogańskich jeszcze czasów. Był to pierwszy stopień pomocy choremu, zanim zdecydowano się na pomoc
drogiego lekarza.  Jak pomogło – tym większa nagroda dla znachorki, a jak nie to widocznie
“taka była wola Boża” Zapłata dla znachorek była uiszczana w naturze np. osełka masła itp.
Jedna z tych znachorek powiedziała mamie, że ją może nauczyć “fachu”, ale do
tego nie doszło. Mama określiła to jako formę leczniczej terapii psycho-fizycznej.”

Tatjana Wilczyńska:

„Wróżby mają moc psychologiczną, bo przyczyny schorzeń często znajdują się w świadomości człowieka (psychosomatyka). Przodkowie nasi wierzyli w ich moc, i byli pewni, że wróżka może pomóc. Wiara to wielka siła!”

 

Stanisław Karlik

 

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

Brak powiązanych wiadomości

Tagi: Chilicka Chmielewska Dalidowicze Grygorcewicz historia Kresów Wschodnich Iwieniec Klaczkiewicz Kniaziewicz Kresy Wschodnie Mińko Mińsk Mołodeczno Naliboki Pierszaje Polacy na Białorusi Polacy na Kresach Rudnia Sietryszcze Stołpce Suchocka Suchocki Suprośna-Słoboda Wilczyńska Wilczyński Województwo Nowogródzkie Wołożyn Zadrejko Zielonko Ziemia Lubuska
  • Tags
  • Chilicka
  • Chmielewska
  • Dalidowicze
  • Grygorcewicz
  • historia Kresów Wschodnich
  • Iwieniec
  • Klaczkiewicz
  • Kniaziewicz
  • Kresy Wschodnie
  • Mińko
  • Mińsk
  • Mołodeczno
  • Naliboki
  • Pierszaje
  • Polacy na Białorusi
  • Polacy na Kresach
  • Rudnia
  • Sietryszcze
  • Stołpce
  • Suchocka
  • Suchocki
  • Suprośna-Słoboda
  • Wilczyńska
  • Wilczyński
  • Województwo Nowogródzkie
  • Wołożyn
  • Zadrejko
  • Zielonko
  • Ziemia Lubuska

2 komentarzy

  1. Stanisław Roslik kol,Ługo K.Zabłocia
    1 marca 2013 o 11:50 Odpowiedz ↓

    Mój dziadek Julian Buchwał wyjeżdzając na tzw.ziemie odzyskane w 46 r., przywiózł z sobą korzeń „dziewiasiłu”(w tłumaczeniu z białoruskiego na polski dziewięć sił) polska nazwa „oman wielki”.Korzeń ten wykopuje się co trzy lata, myje, suszy,można zalać spirytusem. W mojej rodzinie używa się go od dziesiątków lat, jak pamiętam nikt nie miał problemu z tzw. „podrobami”.Wiem jedno, nie ma lepszego lekarstwa na dolegliwości trawienne,grypę żołądkową.Działa natychmiastowo w przypadku wszelkiego rodzaju biegunek. Wnuk mój, jak mi powiedział syn, sam prosi jego o danie mu tego” specyfiku” jak go „brzuch” boli, a jest on „djablo” niedobry. Wyjeżdżając za granicę, zawsze zbieram z sobą ten korzeń lub intrakt.

  2. maria
    8 lutego 2016 o 21:56 Odpowiedz ↓

    Moja mama opowiadała o zamawianiu na różę i jak żmija ukąsiła Nie jeżdżono do lekarza z tymi przypadkami. Wspominała o jakimś Janie i o jakiejś kobiecie. Ja widziałam jak od przestrachu wodę przelewali przez klucz .Ponoć pomogło. Widziałam jak uroki odczyniano i też pomogło i jak tu nie wierzyć?

Dodaj komentarz Anuluj

Najczęściej czytane
"Kijów wyczerpał zdolności do przesuwania się na Zachód w oparciu o Niemcy"

"Kijów wyczerpał zdolności do przesuwania się na Zachód w oparciu o Niemcy"

Bestialskie tortury w rosyjskiej kolonii karnej. Wyciekły nagrania

Bestialskie tortury w rosyjskiej kolonii karnej. Wyciekły nagrania

Białoruska TV: Niemiecki terror z II wojny światowej doskonałym wzorcem dla utrzymania porządku w kraju (WIDEO)

Białoruska TV: Niemiecki terror z II wojny światowej doskonałym wzorcem dla utrzymania porządku w kraju (WIDEO)

Łukaszenka podzielił się władzą z 45- letnim synem

Łukaszenka podzielił się władzą z 45- letnim synem

Gerard Depardieu podejrzany o gwałt

Gerard Depardieu podejrzany o gwałt

Prezydent Litwy: Ostatnie wydarzenia w Gruzji budzą duże zaniepokojenie

Prezydent Litwy: Ostatnie wydarzenia w Gruzji budzą duże zaniepokojenie

Пшемислав Журавський вель Граєвський: Чи поняття «Креси» сьогодні потребує уточнення і дискусії? (II)

Пшемислав Журавський вель Граєвський: Чи поняття «Креси» сьогодні потребує уточнення і дискусії? (II)

Zapomniane polskie państwo między Rosją i Chinami

Zapomniane polskie państwo między Rosją i Chinami

Zełenski ostrzegł Dudę, że Nord Stream 2 to pułapka dla całej Europy

Zełenski ostrzegł Dudę, że Nord Stream 2 to pułapka dla całej Europy

Sekretarz generalna Amnesty International podziękowała publicznie za rozmowę bliskiemu współpracownikowi Nawalnego. Ale on z nią nie rozmawiał i jej nie zna

Sekretarz generalna Amnesty International podziękowała publicznie za rozmowę bliskiemu współpracownikowi Nawalnego. Ale on z nią nie rozmawiał i jej nie zna

Najnowsze
02 Mar
Rosja

Unia Europejska wprowadziła sankcje wobec Rosji za sprawę Nawalnego

02 Mar
Rosja

Pierwsza dostawa rosyjskiej szczepionki na koronawirusa do Słowacji

02 Mar
Azja i Zakaukazie

Premier Gruzji: Dialog między rządem a opozycją będzie kontynuowany

02 Mar
Białoruś

Łukaszenka: „Na spotkaniu z Putinem poddano rewizji wszystkie kwestie relacji Mińska z Moskwą”

02 Mar
Azja i Zakaukazie

Nowe fakty w sprawie zabójstwa obywatela Gruzji w Berlinie w 2019 roku

02 Mar
Białoruś

Jak Polacy z Białorusi obchodzili Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych (WIDEO)

02 Mar
Rosja

Zaostrzenie przepisów o “zagranicznych agentach” w Rosji

Publikacje wyrażają jedynie poglądy autora/ów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

© Kresy24.pl 2018. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.  Kontakt | Polityka prywatności
Produkcja: Fundacja Wolność i Demokracja