03 lip 2025930
1941 - w nocy z 3 na 4 lipca w zajętym przez Niemców Lwowie zaczęły się aresztowania polskich profesorów i ich rodzin. Zostali rozstrzelani na Wzgórzach Wuleckich rano 4 lipca.
Listę wszystkich polskich profesorów ze Lwowa przygotowali dla Niemców ukraińscy studenci związani z Organizacją Ukraińskich Nacjonalistów....
23 cze 2025591
2001 – Jan Paweł II rozpoczął 3-dniową pielgrzymkę na Ukrainę. Pierwszy raz od 1350 lat głowa Kościoła przybyła na tę ziemię, potwierdzając związek Ukrainy z Europą.
Ponieważ pobytu Św. Klemensa i Św. Marcina na Krymie w I tysiącleciu n.e. nie można uznać za wizytę duszpasterską (trafili tam na wygnanie),...
04 cze 2025943
1872 – zmarł Stanisław Moniuszko herbu Krzywda - polski kompozytor z Kresów, dyrygent, pedagog, autor 268 pieśni, operetek, baletów i oper, w tym "Halki" i "Strasznego dworu".
Wielki twórca urodził się w 1819 r. w Ubielu - dziś jest to wyludniona wieś na Białorusi, nad Wołmą, w obwodzie mińskim. Muzyki uczyła go...
29 maj 2025592
1861 – w Paryżu zmarł Joachim Lelewel - wielki polski historyk i działacz polityczny, profesor Uniwersytetu Wileńskiego, poliglota - władał 12 językami.
Urodzony w 1786 r. W 1815 r. założył "Tygodnik Wileński" - pismo naukowo - literackie, w którym debiutował Adam Mickiewicz. Był posłem na Sejm Królestwa...
26 kwi 2025787
1920 - Wyprawa Kijowska: płk Stefan Dąb-Biernacki na czele polskich wojsk wspaniałym rajdem zdobył Żytomierz rozbijając dywizję bolszewicką.
Rajd polskich wojsk na Żytomierz był - obok rajdu na Kowel - jednym z nielicznych przykładów użycia wojsk motorowych w wojnie z bolszewikami. W czasie pokonywania trasy samochody...
22 kwi 2025843
1794 - wybuchła Insurekcja Wileńska podczas Powstania Kościuszkowskiego. Na jej czele stanął Jakub Jasiński. Po zaciętej walce Polacy zdobyli miasto.
W Wilnie stacjonował silny garnizon rosyjski - 2 tys. żołnierzy i 19 armat. Wojsko polskie w mieście liczyło tylko ok. 400 ludzi. Mimo to, powstanie zakończyło się...
25 mar 20251372
1957 – władze PRL zawarły z ZSRR umowę o drugiej fali wysiedleń Polaków z Kresów Wschodnich. Do Polski przyjechało ponad 200 tys. osób.
Po śmierci Stalina z sowieckich łagrów zaczęto stopniowo wypuszczać więźniów. Na fali tych zwolnień w 1955 r. przyjechało do Polski ok. 6,5 tys. osób. Rok później już...
19 mar 2025677
1887 – zmarł Józef Ignacy Kraszewski - genialny polski pisarz, historyk, wydawca, działacz społeczny i polityczny, autor największej liczby wydanych książek i wierszy w historii polskiej literatury.
Urodził się w 1812 r. Wychowywał się początkowo na Grodzieńszczyźnie w rodzinnym majątku Dołha koło Prużany,...
13 mar 20251284
1923 – w Wilnie urodził się Emil Karewicz - polski aktor. Znany przede wszystkim z roli Hermanna Brunnera w "Stawce większej niż życie".
Nie ma w Polsce osoby, która nie znałaby tego serialu, a wielu oglądało go nawet kilkanaście razy. Na całym świecie obejrzał go podobno łącznie 1 miliard osób. I chociaż -...
28 lut 2025768
1944 – z niemieckiej inspiracji jeden z batalionów Galizisches SS Freiwilligen Regiment 4. wraz z oddziałem UNS dokonał masakry polskiej ludności we wsi Huta Pieniacka. Zginęło od 800 do 1200 Polaków.
W Hucie Pieniackiej ukraińscy zbrodniarze spalili 172 gospodarstwa. Ludność - dzieci, kobiety, starców - palono...
12 sty 2025983
1915 – utworzono Legion Puławski - polski oddział liczący ok. tysiąca ochotników, walczący w czasie I wojny w składzie armii rosyjskiej przeciwko Niemcom.
Legion zaczęto tworzyć już w 1914 r. pod auspicjami Komitetu Narodowego Polskiego kierowanego przez Romana Dmowskiego, jednak w lutym 1915 r. rolę tę przejął...
09 sty 2025410
Cztery dni później sowieci przypuścili szturm na wieżę telewizyjną bronioną przez cywilów litewskich, skąd nadawano program niepodległej Litwy. Zginęło wtedy 14 osób.
1801 – we wsi Brzostowica Wielka koło Grodna urodził się Józef Kowalewski - polski orientalista, badacz języka mongolskiego i lamaizmu....
