06 wrz 20251276
1941 – utworzono getto w Wilnie. We wrześniu 1943 r. wybuchło w nim powstanie żydowskie, po którym getto zlikwidowano. W czasie okupacji Niemcy i Litwini zgładzili ok. 70 tys. wileńskich Żydów.
Masowe egzekucje Żydów z Wilna zaczęły się jeszcze przed utworzeniem getta. Do początku września w lesie w Ponarach...
02 wrz 2025612
1883 – urodził się Rudolf Weigl - polski biolog, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, wynalazca pierwszej skutecznej szczepionki przeciw tyfusowi plamistemu.
Profesor Weigl był prekursorem zastosowania owadów, głównie wszy odzieżowej, jako zwierzęcia laboratoryjnego do hodowli zarazka tyfusu. Sławę przyniosła mu akcja...
31 sie 20251032
1920 – pod Komarowem polscy ułani pod wodzą Juliusza Rómmla rozgromili wielokrotnie liczniejszą bolszewicką Armię Konną Budionnego.
Historycy zwracają uwagę, że bitwa ta miała przełomowe znaczenie dla południowego frontu w czasie wojny polsko-bolszewickiej, porównywalne z Bitwą Warszawską. Siły polskie były...
26 sie 2025874
1832 – urodził się Ludwik Narbutt - działacz polityczny, ziemianin, dowódca Powstania Styczniowego w rejonie Lidy i Puszczy Rudnickiej. Poległ w walce z Rosjanami pod Dubiczami.
Był synem Teodora Narbutta i Krystyny z Sadowskich. Brał udział w konspiracji, za co został w 1850 r. aresztowany w Wilnie, a potem wcielony do...
21 sie 2025430
1944 - w Surkontach na skraju Puszczy Bersztowskiej zginął w walce z Armią Czerwoną ppłk Maciej Kalenkiewicz "Kotwicz" - dowódca Nowogródzkiego Okręgu AK.
Urodził się w 1906 r. w Pacewiczach koło Wołkowyska w rodzinie późniejszego posła na Sejm Jana Kalenkiewicza i Heleny z Zawadzkich. Ukończył m.in. Gimnazjum...
20 sie 20251023
1651 – pod Pawołoczą zmarł książę Jeremi Wiśniowiecki herbu Korybut - wojewoda ruski, ojciec króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego, zwany Jaremą lub Młotem na Kozaków.
Urodził się w 1612 r. w Łubniach. Kształcił się w kolegium jezuitów, a po jego ukończeniu przeszedł z prawosławia na katolicyzm,...
17 sie 20251131
1920 – pod Zadwórzem 330 polskich obrońców Lwowa dowodzonych przez kapitana Bolesława Zajączkowskiego stoczyło heroiczną bitwę z 10-krotnie liczniejszymi bolszewikami.
Bitwa pod Zadwórzem rozegrała się 33 kilometry od Lwowa. Celem młodych obrońców za zgrupowania Romana Abrahama było opóźnienie marszu na miasto...
15 sie 2025525
1920 – Bitwa Warszawska: Polacy odparli ofensywę bolszewicką ratując kraj i całą Europę przed nawałą sowiecką. Na cześć Cudu nad Wisłą obchodzimy dziś Święto Wojska Polskiego.
Jest oczywiste, że bitwa stoczona w dniach 13-25 sierpnia 1920 r. na przedpolach Warszawy przesądziła nie tylko o losach Polski,...
12 sie 20251070
1654 - hetman wielki litewski Janusz Radziwiłł pobił wielokrotnie liczniejsze wojska rosyjskie w bitwie pod Szkłowem. Walka trwała w czasie prawie całkowitego zaćmienia Słońca.
Słynna ta bitwa miała miejsce podczas wojny polsko-rosyjskiej z lat 1654-1667. Inwazyjna armia rosyjska pod wodzą kniazia Jakowa Czerkaskiego w...
09 sie 2025637
1883 - we Lwowie urodził się Roman Longchamps de Bérier - prawnik, członek Komisji Kodyfikacyjnej RP, ostatni rektor Uniwersytetu Jana Kazimierza. Zamordowany przez Niemców.
Pochodził ze znanej rodziny lwowskiej pochodzenia francuskiego. W 1901 r. ukończył gimnazjum we Lwowie, a potem Wydział Prawa i Umiejętności...
08 sie 2025654
1919 – wojska polskie zdobyły Mińsk, wypędzając bolszewików i biorąc 500 sowieckich jeńców. W wyzwolonym mieście Józef Piłsudski przemawiał do mieszkańców po białorusku.
W zdobywaniu Mińska uczestniczyły 1 i 2 Dywizja Piechoty Legionów i Grupa Wielkopolska i 15 Pułk Ułanów, który otrzymał rozkaz...
06 sie 20251199
1657 – w Czehryniu zmarł Bohdan Chmielnicki - ukraiński hetman kozacki, przywódca powstania przeciwko Rzeczypospolitej w latach 1648-1654, bohater narodowy Ukrainy.
O kolejnych bitewnych epizodach Powstania Chmielnickiego piszemy przy okazji innych dat w naszym kalendarium. Tu zaś pokrótce streścimy tylko drogę...