23 sty 20230409
1889 – zmarł Ignacy Domeyko herbu Dangiel - polski geolog i mineralog światowej sławy. Badacz Ameryki Południowej. Pierwowzór Żegoty z III części "Dziadów" Adama Mickiewicza.
To zdumiewające, że postać tego wielkiego Polaka i uczonego jest o wiele lepiej znana w odległym Chile niż we własnej ojczyźnie. Urodził...
17 sty 20231674
1874 - żołnierze rosyjscy zastrzelili 13 unitów w Drelowie na Podlasiu i ciężko zranili 200 wiernych, którzy nie chcieli przejść na prawosławie i oddać kluczy do świątyni.
Kolejnych 10 ofiar zmarło w wyniku pobicia przez carskich Kozaków. Przebieg wydarzeń przed świątynią tak opisywał świadek:
Lud odrzekł,...
15 lis 20220264
1907 – zmarł Rafał Kalinowski - święty, polski duchowny katolicki, karmelita. Urodzony w 1835 r. w Wilnie. Po licznych aresztowaniach objął dowodzenie Powstaniem Styczniowym na Litwie, za co był represjonowany.
Za udział w Powstaniu został aresztowany 24 marca 1864 r. i skazany na karę śmierci. W wyniku starań...
02 lis 20220405
1660 – wojna polsko-rosyjska: wojska polskie odniosły wielkie zwycięstwo w Bitwie pod Cudnowem na Żytomierszczyźnie.
Ta trwająca prawie 20 dni bitwa była częścią wojny polsko-rosyjskiej z lat 1654-1667. Polskim wojskiem, wspieranym przez Tatarów, dowodzili hetmani Stanisław Potocki i Jerzy Lubomirski. Armią rosyjską...
19 paź 20220411
1813 – w Bitwie pod Lipskiem zginął książę Józef Poniatowski - generał, minister wojny i Wódz Naczelny Wojsk Polskich Księstwa Warszawskiego, marszałek Francji.
Urodzony w 1763 r., z czasem Poniatowski stał się obok Kościuszki jednym z ulubionych polskich bohaterów narodowych, był wzorem dla kolejnych pokoleń...
19 wrz 20220251
1939 - armia sowiecka zajęła Wilno po dwudniowej obronie miasta przez Polaków. Wziętych do niewoli obrońców wymordowano. 3 tygodnie później sowieci przekazali miasto Litwie.
Początkowo polska załoga Wilna liczyła ok. 14 tys. żołnierzy, z czego jedynie połowa miała broń. Pozostali to ochotnicy, zmobilizowani...
17 wrz 20221890
1939 – IV rozbiór Polski. Wojska sowieckie, łamiąc pakt o nieagresji, w uzgodnieniu z Hitlerem najechały Polskę, zajmując Kresy Wschodnie, mordując polskich żołnierzy i cywilów.
Ten dzień, poprzedzony Paktem Ribbentrop-Mołotow, przesądził o losach naszego kraju na dziesięciolecia, ostatecznie pozbawiając Polskę...
18 lip 20220599
1570 – w Wilnie otwarto Kolegium Jezuitów przekształcone przez króla Batorego w Akademię i Uniwersytet Wileński - jedyną przez lata wyższą szkołę Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jezuici przybyli do Wilna na zaproszenie biskupa Waleriana Protasewicza. Organiztorem Kolegium był Stanisław Warszewicki, a budynki uczelni...
29 cze 20220679
1941 - drugi dzień masakry dokonanej przez sowietów we Lwowie na 7 tys. Polaków. Tego samego dnia Niemcy zajęli miasto i rozpoczęli wraz z Ukraińcami masowe mordy Żydów.
Mordy i wywózki ludności polskiej Lwowa trwały od samego początku okupacji sowieckiej we wrześniu 1939 r. Jednak po ataku Niemiec na Sowiety -...
14 maj 20220401
1867 - w Krasiczynie urodził się książę Adam Stefan Sapieha herbu Lis - kardynał, arcybiskup metropolita krakowski. Wybitna postać Kościoła w XX wieku, zwany Księciem Niezłomnym.
Ukończył gimnazjum we Lwowie, studiował w seminarium Archidiecezji Lwowskiej, którego potem był wicedyrektorem. Niezwykle zaangażowany w...
27 kw. 20220419
1584 – w Wilnie zmarł Mikołaj Radziwiłł Rudy herbu Trąby - hetman i kanclerz wielki litewski, świetny wódz - odniósł aż cztery wielkie zwycięstwa nad armią rosyjską.
Mikołaj Radziwiłł urodził się w 1512 r., był bratem królowej Polski Barbary Radziwiłłówny. W 1547 r. otrzymał od cesarza Karola V tytuł...
28 mar 20220298
1842 – otwarto Teatr Skarbkowski we Lwowie - największy teatr ówczesnej Europy. Jego widownia mieściła 1460 osób.
Siedzibą teatru był klasycystyczny gmach ufundowany przez hrabiego Stanisława Skarbka. Budynek spoczywał na 16 tysiącach bali dębowych przywiezionych z majątków hrabiego. Mieszkali także m.in. Artur...
