Oryginał traktatu ryskiego trafił do Archiwum Akt Nowych!

W dniu 30 marca 2023 roku Ministerstwo Spraw Zagranicznych przekazało do zbiorów Archiwum Akt Nowych bezcenny zbiór przedwojennych umów międzynarodowych, w tym oryginał traktatu ryskiego z roku 1921, który kończył wojnę polsko-bolszewicką.

Oryginał „Traktatu pokoju między Polską a Rosją i Ukrainą, podpisanego w Rydze dnia 18 marca 1921 r.” już w zbiorach Archiwum Akt Nowych, Warszawa, 30 marca 2023 roku
Fot. Twitter.com/MSZ_RP/Barbara Wojciechowska/http://www.wilnoteka.lt

Zbiór archiwaliów, który został przekazany do Archiwum Akt Nowych (AAN), liczy około 700 dokumentów. Wśród nich są kluczowe umowy dotyczące bezpieczeństwa II Rzeczypospolitej, m.in. traktaty sojusznicze z Francją i Rumunią z 1921 roku oraz polsko-niemiecka deklaracja o niestosowaniu przemocy z 1934 roku.

Jak powiedział w trakcie uroczystości w AAN wiceminister spraw zagranicznych Piotr Wawrzyk:

„Historia jest bogactwem kolejnych pokoleń. […] Najważniejszym dokumentem przekazywanym do zbiorów Archiwum Akt Nowych jest traktat ryski, dokument który dał nam czas na wykształcenie pokolenia elity II Rzeczypospolitej, które walczyło w czasie II wojny światowej i dzięki któremu przetrwała nasza ojczyzna i pamięć. […]

Traktat ryski miał także swoje pozytywy, ale jak pokazała historia, nie okazał się trwały. To lekcja, którą powinniśmy wyciągnąć z traktatów wersalskiego i ryskiego – dokumenty kończące konflikty powinny zawierać zapisy, które pociągną konsekwencje za ich łamanie dla reżimów, dyktatorów i tyranów. Nie możemy dopuścić do tego, aby taka sytuacja powtórzyła się w przyszłości. […]

Finalnym aktem naszej pracy jest przekazanie tych dokumentów do Archiwum Akt Nowych. Historia jest bogactwem kolejnych pokoleń”.

Za otrzymane do zbiorów AAN archiwalia podziękował dyrektor naczelny Archiwów Państwowych dr Paweł Pietrzyk.

Traktat ryski (lub inaczej pokój ryski), czyli „Traktat pokoju między Polską a Rosją i Ukrainą, podpisany w Rydze dnia 18 marca 1921 r.”, ogłoszony w „Dzienniku Ustaw RP”, 1921, nr 49, poz. 300, to umowa pokojowa zawarta między Rzeczpospolitą Polską a Rosyjską Federacyjną Socjalistyczną Republiką Radziecką i Ukraińską Socjalistyczną Republiką Radziecką, ratyfikowana przez Naczelnika Państwa marszałka Józefa Piłsudskiego 16 kwietnia 1921 roku. Traktat obowiązywał od 30 kwietnia 1921 roku, tj. od wymiany dokumentów ratyfikacyjnych przez strony, co nastąpiło w Moskwie.

Podpisanie traktatu miało miejsce 18 marca 1921 roku o godz. 20:30 w Domu Bractwa Czarnogłowych w Rydze. Umowa składała się z 26 artykułów.

Traktat zakończył wojnę polsko-bolszewicką z lat 1918–1921, ustalał przebieg granic między tymi państwami oraz regulował inne sporne dotąd kwestie. Obydwie strony zobowiązały się w niej do nieingerowania w sprawy wewnętrzne drugiego państwa.

Traktat ryski poprzedziła „Umowa o preliminaryjnym pokoju i rozejmie między Rzecząpospolitą Polską a Rosyjską Federacyjną Socjalistyczną Republiką Rad i Ukraińską Socjalistyczną Republiką Rad”, podpisana w Rydze 12 października 1920 roku.

Ustawowa ratyfikacja preliminariów pokojowych i rozejmu przez Sejm RP nastąpiła jednogłośnie 22 października 1920 roku, a dwa dni później to samo uczyniła bolszewicka Rosja. Samo zawieszenie broni weszło w życie już 18 października 1920 o godz. 24:00.

RES

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: