23 lip 20230553
1829 – zmarł Wojciech Bogusławski - aktor, dramaturg, dyrektor Teatru Narodowego. Organizował występy Grodnie, Wilnie, Dubnie i Lwowie. Autor pierwszej opery narodowej.
Ten wybitny twórca polskiej sceny urodził się w 1757 r. w Poznańskiem. Ale jego twórczość była przez lata związana z Kresami. Odnotujmy też, że...
22 lip 20231973
1654 – armia carska zdobyła broniony przez Rzeczpospolitą Mścisław dokonując tzw. Rzezi Trubeckiego. Rosjanie wymordowali 15 tys. mieszkańców, w tym kobiety i dzieci.
Wydarzenie to miało miejsce podczas wojny polsko-rosyjskiej z lat 1654-1667. Główne siły moskiewskie szły na Mińsk, a na południu wojska kniazia...
11 lip 20231524
1943 – kulminacja Rzezi Wołyńskiej - tzw. Krwawa Niedziela. Dla tych, dla których cierpienie ofiar i prawda mają znaczenie nadrzędne, jest to Dzień Pamięci Męczeństwa Kresowian.
O świcie ukraińskie sotnie OUN-UPA działając z zaskoczenia zaatakowały 96 polskich wsi i osiedli polskich w powiatach kowelskim,...
10 lip 20232489
1649 – Powstanie Chmielnickiego: rozpoczęła się polska obrona Zbaraża przed 300-tysięcznymi wojskami kozacko-tatarskimi. Oblężenie trwało prawie półtora miesiąca.
Twierdzy Zbaraż broniła 15-tysięczna polska załoga pod wodzą wojewody ruskiego - księcia Jeremiego Wiśniowieckiego, wspierana przez piechotę...
07 lip 20233310
Budynek położony przy Stryjskim Parku we Lwowie trafiony przez rosyjską rakietę pojawił się tym mieście jeszcze w latach 20. ubiegłego wieku. Kamienica była częścią zespołu 16 budynków zwanych w okresie międzywojennym Lwowa „blokami”. Mieszkała w nich inteligencja lwowska, między innymi profesorowie Politechniki...
22 cze 20231534
1941 – na skutek niemieckiego bombardowania w Muzeum Adama Mickiewicza w Nowogródku spłonęły unikalne pamiątki, m.in. fotel i notatki poety.
Przypomnijmy pokrótce historię tego dworu, nad którym - co nie ulega wątpliwości - wisi jakieś "pożarowe przekleństwo". Plac pod jego budowę kupił w 1803 r. za 50 rubli...
05 cze 20230267
1894 – we Lwowie otwarto Panoramę Racławicką - wielki obraz olejny Bitwy pod Racławicami namalowany pod kierownictwem Jana Styki i Wojciecha Kossaka.
Zamówienie na namalowanie Panoramy rada miasta Lwowa złożyła u Jana Styki w 1893 r. - miała być gotowa na 100-lecie Insurekcji Kościuszkowskiej. Miała to być także...
30 maj 20230423
1835 - spłonął Teatr Miejski w Mińsku, uruchomiony 10 lat wcześniej w dawnym Pałacu Radziwiłłów. Po pożarze teatr odbudowano. Sowieci zniszczyli go w 1984 roku.
Przypomnijmy, że dawny Teatr Miejski — pierwszy tego typu budynek w Mińsku znajdował się na ulicy Wołockiej, na lewo od ówczesnego hotelu Europa. Obecnie...
06 maj 20230527
1801 – magistrat Wilna zalegalizował Cmentarz na Rossie. Dziś to jedna z czterech polskich nekropolii narodowych, z mauzoleum, gdzie spoczywa matka i serce Józefa Piłsudskiego.
Zespół cmentarny w dzielnicy Rossa w Wilnie został wprawdzie założony znacznie wcześniej - w 1769 roku. Jednak to właśnie rok 1801 uznaje...
03 maj 20231385
1791 – uchwalono Konstytucję 3 Maja regulującą ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Polska i Litwa stały się oficjalnie jednym, niepodzielnym państwem.
O znaczeniu Konstytucji 3 Maja i okolicznościach jej późniejszego obalenia napisano już bardzo wiele. Przypomnijmy więc tylko, że była to pierwsza w Europie i...
25 sie 20222459
2002 – zmarła hrabina Karolina Lanckorońska herbu Zadora - polska historyk sztuki związana z Kresami, działaczka polonijna niezwykle zasłużona dla polskiej kultury narodowej.
Urodziła się w 1898 r. Była córką hrabiego Karola Lanckorońskiego i jego trzeciej żony Małgorzaty von Lichnowsky. Studiowała w Wiedniu,...
1944 - w Surkontach na skraju Puszczy Bersztowskiej zginął w walce z Armią Czerwoną ppłk Maciej Kalenkiewicz "Kotwicz" - dowódca Nowogródzkiego Okręgu AK.
Urodził się w 1906 r. w Pacewiczach koło Wołkowyska w rodzinie późniejszego posła na Sejm Jana Kalenkiewicza i Heleny z Zawadzkich. Ukończył m.in. Gimnazjum...