25 cze 20251561
1941 – litewscy zbrodniarze i niemiecka Sipo zamordowali w Kownie 3.800 Żydów. Był to największy z pogromów dokonanych z udziałem Litwinów w czasie II wojny światowej.
Inspiratorem pogromu był dowódca Einsatzgruppe A - Franz Stahlecker, zaś mordem dowodził szef miejscowych litewskich oddziałów...
24 cze 2025861
1838 – urodził się Jan Matejko - genialny malarz historyczny, autor wielu obrazów "kresowych" - Batory pod Pskowem, Rejtan, Unia Lubelska, Chrzest Litwy, Śluby Jana Kazimierza.
Najbardziej znane arcydzieła Matejki to oczywiście Bitwa pod Grunwaldem, Hołd pruski, Konstytucja 3 Maja, Kościuszko pod Racławicami, Sobieski...
22 cze 2025951
1941 – na skutek niemieckiego bombardowania w Muzeum Adama Mickiewicza w Nowogródku spłonęły unikalne pamiątki, m.in. fotel i notatki poety.
Przypomnijmy pokrótce historię tego dworu, nad którym - co nie ulega wątpliwości - wisi jakieś "pożarowe przekleństwo". Plac pod jego budowę kupił w 1803 r. za 50 rubli...
14 cze 20252344
1634 – Rzeczpospolita Obojga Narodów podpisała z Rosją pokój w Polanowie kończący okres nieustannych wojen w I połowie XVII w.
Wprawdzie Rzeczpospolita wyszła z tych wojen zwycięsko i utrzymała Ziemię Czernihowską, Siewierską i Kijowską, to jednak w stosunku do pokoju z 1619 r., kiedy nasze terytorium...
13 cze 20251275
1915 – 2 szwadron ułanów II Brygady Legionów brawurową szarżą przełamał trzy linie rosyjskiej obrony pod wsią Rokitna. Poległ dowódca - rotmistrz Zbigniew Dunin-Wąsowicz.
Atak miał na celu zdobycie pozycji w okolicy wsi Rokitna, zaciekle bronionych przez Rosjan. Rotmistrz Dunin-Wąsowicz osobiście poprowadził...
11 cze 2025896
1792 – wojna polsko-rosyjska: porażka wojsk litewskich Rzeczypospolitej w bitwie pod Mirem spowodowana nieudolnym dowodzeniem generała Józefa Judyckiego.
Do tej klęski nie musiało dojść, choć siły korpusu litewskiego były słabsze niż nadciągający korpus rosyjski Mellina. Judycki dysponował 7700 żołnierzami i 10...
03 cze 2025731
1605 – zmarł Jan Zamoyski - kanclerz wielki koronny, hetman wielki koronny, wybitny mąż stanu, założyciel Zamościa.
Zwycięzca w wojnach z Rosją, m.in. w zastępstwie króla dowodził całą polską armią podczas oblężenia Pskowa. Walczył też w Inflantach i Mołdawii - po zwycięstwie nad Turkami i Tatarami pod...
31 maj 2025727
1800 – w Słonimiu zmarł Michał Kazimierz Ogiński herbu Oginiec - generał, hetman wielki litewski, wojewoda wileński, kompozytor, poeta i literat. Autor poloneza "Pożegnanie Ojczyzny".
Słynny ów "polonez Ogińskiego" jest zazwyczaj mylnie przypisywany bratankowi Michała Kazimierza Ogińskiego - Michałowi Kleofasowi...
29 maj 2025619
1861 – w Paryżu zmarł Joachim Lelewel - wielki polski historyk i działacz polityczny, profesor Uniwersytetu Wileńskiego, poliglota - władał 12 językami.
Urodzony w 1786 r. W 1815 r. założył "Tygodnik Wileński" - pismo naukowo - literackie, w którym debiutował Adam Mickiewicz. Był posłem na Sejm Królestwa...
28 maj 2025688
1565 – (lub 29.05) zmarł Mikołaj Krzysztof Radziwiłł herbu Trąby - marszałek i kanclerz wielki litewski, wojewoda wileński, twórca potęgi Radziwiłłów i propagator kalwinizmu na Litwie.
Urodził się w 1515 r. w Nieświeżu. W młodości uzyskał staranne wykształcenie. Z czasem kumulując najwyższe urzędy w...
05 maj 2025764
1846 – urodził się Henryk Sienkiewicz - największy polski powieściopisarz historyczny, nowelista i publicysta, laureat Nagrody Nobla. Autor "Potopu", "Krzyżaków", "Ogniem i Mieczem".
Jeden z tych klasyków literatury, których powieści polska młodzież czyta z własnej woli, często po kilka razy. To właśnie jego...
02 maj 2025573
1860 – we Lwowie urodził się Zygmunt Jasiński - inżynier, minister kolei żelaznych, projektant i budowniczy wielu linii kolejowych i dworców na terenie Galicji.
Studiował na Politechnice Lwowskiej i w Wiedniu. Po studiach wrócił do Lwowa, gdzie uzyskał nominację na budowniczego miejskiego. Zaprojektował i zbudował...
