14 czerwca w Historii Kresów

14 czerwca 2013

1634 – Rzeczpospolita Obojga Narodów podpisała z Rosją pokój w Polanowie kończący okres nieustannych wojen w I połowie XVII w.

Wprawdzie Rzeczpospolita wyszła z tych wojen zwycięsko i utrzymała Ziemię Czernihowską, Siewierską i Kijowską, to jednak w stosunku do pokoju z 1619 r., kiedy nasze terytorium było największe w historii, w wyniku pokoju w Polanowie utraciliśmy 12,5 tys. km kw., w tym Sierpiejsk. Rosja zrzekała się natomiast roszczeń do Estonii, Inflant, Księstwa Kurlandii i Semigalii.

Z kolei polski król Władysław IV Waza zrezygnował ze swojego tytułu cara moskiewskiego, za co jednak Rosja musiała zapłacić 20 tys. rubli, a ponadto kontrybucję wojenną w wysokości 200 tys. rubli w srebrze.

Tym samym jednak długofalowa polityka wschodnia Rzeczypospolitej zmierzająca do opanowania Rosji lub osadzenia na jej tronie własnego monarchy zakończyła się niepowodzeniem. Przeczytaj także artykuły o Obronie Smoleńska, o pokonaniu Rosjan w 1634 r., a także o zwycięskim polskim królu Władysławie IV.

1792 – wojna polsko-rosyjska: porażka Polaków w bitwie pod Boruszkowcami.

1916 – we Władywostoku urodziła się Halina Billing-Wohl – polska aktorka i pedagog. W latach 1937-1938 występowała na deskach Teatru Miejskiego na Pohulance w Wilnie, a w latach 1938-1941 – Miejskiego we Lwowie. Zmarła w 1995 r.

1918 – w Nowym Jorku urodził się Jan Sobczyński – polski malarz, żołnierz w okresie II wojny światowej, twórca obrazów batalistycznych oraz ekspresjonistycznych pejzaży miejskich. Dzieciństwo i młodość spędził we Lwowie. W 1941 r. zesłany na Syberię.

1930 – urodził się Włodzimierz Odojewski – polski pisarz. W swej charakterystycznej prozie będącej zapisem strumienia świadomości porusza głównie temat Kresów Wschodnich. Jego najbardziej znana powieść to „Zasypie wszystko, zawieje..” wydana w 1973 r. w Paryżu, zawierająca opis ukraińskiego ludobójstwa na Wołyniu i wątki katyńskie. Przeczytaj recenzje powieści Odojewskiego „Oksana”, „Zasypie wszystko, zawieje…” i „Zmierzch świata”.

1941 – rozpoczęły się masowe deportacje obywateli Litwy, Łotwy i Estonii na Syberię.

1966 – zmarł Witold Staniewicz – polski ekonomista, naukowiec, minister II RP. Profesor Politechniki Lwowskiej i rektor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Kierownik sekcji gospodarczej Instytutu Naukowo-Badawczego Europy Wschodniej w Wilnie – pionierskiej polskiej placówki sowietologicznej. Urodzony w 1887 r. w Wilnie.

1970 – zmarł Roman Ingarden – polski filozof, estetyk. W latach 1925-1944 profesor Uniwersytetu Lwowskiego. W czasie II wojny światowej przebywał we Lwowie, gdzie uczestniczył w tajnym nauczaniu i pracował nad swoim głównym dziełem „Spór o istnienie świata”. Urodzony w 1893 r.

1998 – zmarł Jerzy Hordyński – polski poeta. Student prawa, orientalistyki i filologii polskiej na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. Należał do czołowej grupy poetów przedwojennego Lwowa. Zesłany do łagrów ZSRR. Urodzony w 1919 r.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 14 czerwca