03 maj 20253040
Pamięć o tym wielkim i ważnym akcie prawnym to nie tylko deklaracje, rezolucje i manifestacje. To również konkretne upamiętnienia, mające swoją formę architektoniczną, a także nazewnictwo utrwalone w przestrzeni publicznej. Mianem Konstytucji 3 Maja nazywano ulice i place w kresowych miastach i miasteczkach: na Białorusi...
12 kwi 2025829
1908 – we Lwowie ukraiński student zastrzelił Andrzeja Kazimierza Potockiego - polskiego polityka, Namiestnika Galicji w latach 1903-1908, marszałka Sejmu Krajowego Galicji.
Andrzej Potocki urodził się w 1861 r. Był jednym z największych właścicieli ziemskich i fabryk w Galicji i Królestwie Polskim. Jako polityk...
18 mar 2025776
1921 - Polska podpisała w Rydze traktat z Rosją i Ukrainą sowiecką kończący wojnę polsko - bolszewicką i wytyczający granicę wschodnią II RP.
Traktat Ryski uregulował stosunki odrodzonej Rzeczypospolitej z jej wschodnim sąsiadem (formalnie także z Ukrainą sowiecką), przy czym Rosja sowiecka zawierała Traktat...
08 mar 2025910
1822 – urodził się Ignacy Łukasiewicz - wynalazca lampy naftowej, pionier przemysłu naftowego. To w jego lwowskiej aptece w 1853 r. po raz pierwszy na świecie rozbłysła lampa naftowa.
Nie ulega wątpliwości, że ten wielki człowiek Kresów zmienił losy ludzkiej cywilizacji. Jego lampa była kilkakrotnie wydajniejsza od...
28 lut 2025753
1944 – z niemieckiej inspiracji jeden z batalionów Galizisches SS Freiwilligen Regiment 4. wraz z oddziałem UNS dokonał masakry polskiej ludności we wsi Huta Pieniacka. Zginęło od 800 do 1200 Polaków.
W Hucie Pieniackiej ukraińscy zbrodniarze spalili 172 gospodarstwa. Ludność - dzieci, kobiety, starców - palono...
27 lut 20251094
1839 – w Wilnie Rosjanie rozstrzelali Szymona Konarskiego - działacza niepodległościowego, członka organizacji Młoda Polska i Stowarzyszenia Ludu Polskiego.
Szymon Konarski urodził się w 1808 r. we wsi Dobkiszki w pobliżu Sejn. Jego ojciec walczył w wojnie z Rosją i w Insurekcji Kościuszkowskiej, on sam z kolei w...
29 sty 20251027
1655 – krwawa bitwa pod Ochmatowem z Rosjanami i Kozakami zakończona zwycięstwem wojsk polskich pod wodzą hetmanów Stanisława "Rewery" Potockiego i Stanisława Lanckorońskiego. Poległo 9 tys. Rosjan.
Była to jedna z najstraszniejszych bitew polsko - rosyjskiej wojny z lat 1654-1667, toczona na siarczystym mrozie....
23 gru 2024987
1884 – w warszawskim dzienniku "Słowo" ukazał się pierwszy odcinek powieści Henryka Sienkiewicza "Potop".
1596 – w Brześciu Litewskim zawarto tzw. unię brzeską. W jej wyniku w Rzeczypospolitej Obojga Narodów Cerkiew prawosławna połączyła się z Kościołem katolickim. W ramach Unii część duchownych i wyznawców...
06 gru 20247701520 lub 1523 – w Wilnie urodziła się Barbara Radziwiłłówna - wielka księżna litewska, druga żona Zygmunta Augusta, królowa Polski.
Warto przypomnieć, że syn królowej Bony nie był pierwszym mężem Barbary. Wcześniej, w 1537 r. poślubiła bowiem w Gieranojach starszego od siebie o 15 lat Stanisława Gasztołda -...
20 lis 2024733
1898 - na Wałach Hetmańskich we Lwowie odsłonięto pomnik króla Jana III Sobieskiego. Jego autorem był lwowski rzeźbiarz Tadeusza Barącz.
Do postaci króla pozował lwowski przedsiębiorca Marian Stipal. Pomnik odlała w brązie firma Krupp z Wiednia. Dla mieszkańców Lwowa pomnik ten miał szczególne znaczenie, gdyż...
04 lis 2024612
1861 – ruszyła linia kolejowa Wiedeń-Lwów. Tego dnia uroczyście otwarto pierwszy dworzec we Lwowie, na który przybył pierwszy pociąg z Wiednia.
Kolej Galicyjską im. Karola Ludwika wybudowano w 5 lat pod kierownictwem Leona Sapiehy zaś dworzec na Przedmieściu Gródeckim powstał według planu inż. Ludwika...
30 paź 2024632
1904 – na Placu Mariackim we Lwowie z udziałem tłumów z całej Galicji została odsłonięta Kolumna Adama Mickiewicza autorstwa Antoniego Popiela.
Tak wydarzenie to opisywał obecny na uroczystości syn poety - Władysław:
O dziesiątej rano władze polskie, członkowie Sejmu, ciała naukowe, rada miejska i liczne...