04 paź 20241139
1569 – zmarł Mikołaj Rej - urodzony na Kresach ojciec polskiej literatury i języka literackiego, nasz pierwszy humanista, poeta i prozaik Renesansu, polityk i teolog.
Data śmierci Mikołaja Reja jest umowna - zmarł między 8 września a 5 października. Wiemy natomiast, że urodził się 4 lutego 1505 r. w Żurawnie pod...
26 wrz 2024612
1908 – na stacji Bezdany na Wileńszczyźnie Józef Piłsudski z 17-osobową grupą bojowców z PPS dokonał napadu na rosyjski pociąg pocztowy wiozący pieniądze do Sankt Petersburga.
Zamachowcy rzucili dwie bomby na wagon pocztowy, obezwładnili obsługę stacji, telefonu i telegrafu. Zabito i raniono kilku rosyjskich...
25 wrz 2024662
1676 – rozpoczęła się 20-dniowa bitwa pod Żurawnem, ostatnie starcie wielkiej wojny polsko-tureckiej z lat 1672-76, zakończone polskim zwycięstwem i rozejmem 14 października.
20-tysięcznymi polskimi siłami dowodził król Jan III Sobieski, a 50-tysięcznymi siłami turecko-tatarskimi - Selim I Girej oraz Ibrahim...
20 wrz 20241262
1920 – rozpoczęła się Bitwa nad Niemnem - ostatnie wielkie starcie w wojnie polsko-bolszewickiej, zakończone ostatecznym rozgromieniem sowietów przez Wojsko Polskie.
Dziś kiedy mówi się o wojnie 1920 roku z bolszewikami przed oczami staje zazwyczaj obraz Bitwy Warszawskiej. Warto jednak pamiętać, że choć pod...
18 wrz 2024594
8 sierpnia 1919 roku jednostki Wojska Polskiego zdobyły Mińsk, wypędzając bolszewików i biorąc 500 sowieckich jeńców. W wyzwolonym mieście Józef Piłsudski przemawiał do mieszkańców po białorusku. To wydarzenie sprzed 105 lat przypomina dziś białoruska sekacja radia Wolna Europa/Svaboda.
Lato 1919 roku to czas...
17 wrz 20241780
1939 – IV rozbiór Polski. Wojska sowieckie, łamiąc pakt o nieagresji, w uzgodnieniu z Hitlerem najechały Polskę, zajmując Kresy Wschodnie, mordując polskich żołnierzy i cywilów.
Ten dzień, poprzedzony Paktem Ribbentrop-Mołotow, przesądził o losach naszego kraju na dziesięciolecia, ostatecznie pozbawiając Polskę...
15 wrz 2024617
1941 – w Lipnikach na Wołyniu urodził się Mirosław Hermaszewski - pierwszy i dotychczas jedyny polskojęzyczny kosmonauta, generał brygady WP, pilot.
Jest synem Romana i Kamili z d. Bielańskiej. Dziadek Sylwester herbu Zaremby był szlachcicem zagrodowym, miał 12 dzieci. Rodzina Hermaszewskich była wychowana w...
14 wrz 2024367
2000 – w Maisons-Laffitte pod Paryżem zmarł Jerzy Giedroyć - pochodzący z Kresów polski publicysta i działacz emigracyjny, legendarny redaktor paryskiej "Kultury".
Urodził się w Mińsku w 1906 r. w książęcym rodzie herbu Hippocentaurus. Był synem farmaceuty Ignacego Giedroycia i Franciszki Starzyckiej....
10 wrz 2024997
1974 – zmarł Melchior Wańkowicz - wybitny pisarz i dziennikarz, ojciec polskiego reportażu. Pochodził z rodziny ziemiańskiej herbu Lis zasłużonej dla obrony polskości na Kresach.
Urodził się w 1892 r. w Kałużycach w powiecie ihumeńskim na Mińszczyźnie. Jego ojciec za udział w Powstaniu Styczniowym został zesłany na...
07 wrz 20241061
1929 – terroryści z Ukraińskiej Organizacji Wojskowej wysadzili w powietrze budynek dyrekcji lwowskich Targów Wschodnich. Trzy osoby zostały ranne.
Targi Wschodnie były coroczną wystawą przemysłu polskiego i zagranicznego organizowaną we Lwowie w latach 1921-1938. Dzięki nim Lwów stał się ważnym centrum...
04 wrz 2024948
1809 – w Krzemieńcu urodził się Juliusz Słowacki herbu Leliwa - jeden z trzech najwybitniejszych polskich poetów romantycznych i Wieszczów Narodowych, dramaturg i filozof.
Był synem Euzebiusza Słowackiego, profesora literatury w Liceum Krzemienieckim i na Uniwersytecie Wileńskim. Matką poety była Salomea z...
03 wrz 20241002
1928 - we wsi Guszczewina koło Narewki urodziła się- słynna sanitariuszka i łączniczka 5 Wileńskiej Brygady AK. Torturowana i zamordowana przez UB.
Była córką Wacława Siedzika i Eugenii z Tymińskich. Ojciec, leśniczy, został wywieziony przez Sowietów do łagru w 1940 r. w ramach pierwszej wywózki mieszkańców...
