14 lipca w Historii Kresów

 

1894 – we Lwowie rozegrano pierwszy oficjalny mecz piłkarski na ziemiach polskich – „Sokoła” Lwów z „Sokołem” Kraków. Zwyciężył Lwów 1:0. Gola strzelił Włodzimierz Chomicki.

Ten pierwszy mecz w historii polskiej piłki nożnej odbył się na specjalnie do tego przygotowanym boisku w Parku Stryjskim, o rozmiarach 120 x 100 m. Do boiska puszczono nawet tramwaj elektryczny, który przywiózł na miejsce 7 tys. widzów. Ale sam mecz trwał… zaledwie 6 minut – grano do pierwszego gola. Chomicki – autor pierwszej bramki w historii Polski – tak relacjonował to potem Rudolfowi Wacekowi (cytat za książką „Sportowe wspomnienia”):

„Drużyny po raz pierwszy występowały przed widownią, toteż gra od razu stała się nerwowa i chaotyczna. Kibice zupełnie nie rozumieli zasad gry, a sami zawodnicy starali się za wszelką cenę wkopać piłkę pomiędzy proporce wyznaczające bramkę przeciwnika. (…) Brawurowo odbiliśmy piłkę i zaczęliśmy ją kierować w stronę bramki naszych gości, którzy całą drużyną rzucili się jej bronić i wybijali nam piłkę jak tylko potrafili. Ja zostałem wyznaczony na lewe skrzydło (…). Stałem trochę w oddali od naszej grupy pod bramką krakowian, gdzie trwała piekielna kopanina. Nagle z tego kotłowiska wyskoczyła piłka i poturlała mi się prosto pod nogi. Nie zastanawiając się długo, mocnym uderzeniem wybiłem piłkę, która poszybowała nad głowami zawodników obu drużyn i zupełnie niespodziewanie okazała się tuż przed krakowskim bramkarzem. Zdążył on podnieść ręce, było jednak za późno – piłka już go minęła”. Na stadionie rozległ się ogłuszający wrzask zachwyconych lwowian i jęk zawodu krakusów…

Oprócz Chomickiego w składzie lwowskiej drużyny trenowanej przez Edmunda Cenara zagrali tego dnia: Ksenofont Teodorowicz, Ludwik Chrystelbauer, Seweryn Rudnicki, Marjan Bielecki, Karol Marcichowski, Wilibald Noach, Stanisław Mjanowski, Bronisław Gołorodski, Aleksander Kozeł i Juliusz Onyszkiewicz.

Potem Włodzimierz Chomicki uczył gimnastyki w Gimnazjum Nr 9 we Lwowie, a po II wojnie wyjechał do Polski. Zmarł w 1953 r. w Chocianowie.

Warto przypomnieć, że piłka nożna po raz pierwszy pojawiła się na ziemiach polskich w 1866 r. – powstało wtedy Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, w którym – wśród różnych dysplin – kopano także piłkę. Trzy lata później wychowanie fizyczne wprowadzono jako przedmiot do szkół w Galicji.

W 1891 r. Edmund Cenar wydał książkę „Gry gimnastyczne młodzieży szkolnej” – opisano w niej po raz pierwszy zasady gry w piłkę nożną. W 1892 r. na I Zlocie Sokolim odbył się pierwszy pokaz gry w piłkę nożną, a już dwa lata później ów słynny opisywany tu mecz we Lwowie.

Zobacz także artykuły o słynnym piłkarzu lwowskim Janie Wasiewiczu o innym wielkim sportowcu lwowskim Wacławie Kucharze oraz o najsłynniejszym w historii Polski trenerze piłkarskim ze Lwowa Kazimierzu Górskim.

1500 – Bitwa nad Wiedroszą – przegrana bitwa z Rosjanami wojsk litewskich pod wodzą hetmana wielkiego litewskiego Konstantego Ostrogskiego. Jedyna przegrana bitwa tego wodza, który w swojej hetmańskiej karierze wielokrotnie pokonał Tatarów i Rosjan, tych ostatnich m.in. w wielkiej Bitwie pod Orszą w 1514 r.

1787 – w Parchamówce na Ukrainie urodził się Seweryn Krzyżanowski – polski podpułkownik, uczestnik wojen napoleońskich, przywódca Towarzystwa Patriotycznego. Zmarł w 1839 r.

1792 – wojna polsko-rosyjska: zwycięstwo Rosjan w Bitwie pod Wojszkami.

1799 – w Kochanowie (obecnie Białoruś) urodził się Leon Potocki – polski pisarz i pamiętnikarz. Zmarł w 1864 r.

1831 – Powstanie Listopadowe: zwycięstwo powstańców w II bitwie pod Mińskiem Mazowieckim.

1871 – w Cywińsku w guberni kazańskiej urodził się Gustaw Daniłowski – polski pisarz, publicysta, działacz socjalistyczny i niepodległościowy. Członek PPS. Legionista. Zmarł w 1927 r.

1884 – zmarł Konstanty Branicki – polski szlachcic, właściciel ziemski, z zamiłowania przyrodnik, kolekcjoner i podróżnik. Właściciel ukraińskich dóbr: Bohusławszczyzny (sprzedał ją rządowi carskiemu w 1879 r.), Rokitnian, Żytniogóry, Zabołocia i Stężoryc. Urodzony w 1824 r.

1888 – urodził się Tadeusz Malinowski – polski generał, żołnierz Legionów, uczestnik bitwy pod Kaniowem. Zmarł w 1980 r. Zobacz artykuł o Bitwie pod Kaniowem.

1898 – grekokatolików na ziemiach polskich pod zaborem rosyjskim uznano za wyznawców prawosławia.

1900 – we Lwowie urodził się Witold Romer – polski fotografik, kierownik Zakładu Fotografii na Politechnice Lwowskiej, profesor Katedry Fototechniki Politechniki Wrocławskiej. W 1937 r. podjął wielką akcję publikacji pocztówek fotograficznych popularyzujących krajobraz i dokonania Polski w okresie międzywojennym. Zmarł w 1967 r.

1920 – wojna polsko-bolszewicka: oddziały polskie po walkach z Litwinami i bolszewikami wycofały się z Wilna.

1940 – na Litwie, Łotwie i w Estonii odbyły się „wybory” do prosowieckich „parlamentów”.

1943 – w Kołodnie w powiecie krzemienieckim bandy UPA zamordowały od 320 do 500 Polaków, w tym także wyznania prawosławnego, w większości kobiety i dzieci.

1974 – zmarł Alfred Łodziński – polski aktor. Występował m.in. w Polskim Teatrze Dramatycznym w Wilnie. Urodzony w 1903 r. w Wilnie.

1989 – zmarł Artur Sandauer – polski pisarz, krytyk literacki, tłumacz, filozof, biblista. Urodził się w Samborze w 1913 r. Ukończył filologię klasyczną na Uniwersytecie Lwowskim. W latach 1939-1941 uczył w Samborze, gdzie po wkroczeniu Niemców został uwięziony w getcie żydowskim. Po ucieczce w 1943 r. ukrywał się. Przeczytaj artykuł o Arturze Sandauerze.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 14 lipca