19 wrz 2025903
1939 - armia sowiecka zajęła Wilno po dwudniowej obronie miasta przez Polaków. Wziętych do niewoli obrońców wymordowano. 3 tygodnie później sowieci przekazali miasto Litwie.
Początkowo polska załoga Wilna liczyła ok. 14 tys. żołnierzy, z czego jedynie połowa miała broń. Pozostali to ochotnicy, zmobilizowani...
18 wrz 2025974
1939 - na wieść o wkroczeniu sowietów do Polski w Jeziorach na Polesiu popełnił samobójstwo Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) - wybitny malarz, pisarz, dramaturg i filozof.
Przypomnijmy, że Witkacy był synem malarza, pisarza i architekta Stanisława Witkiewicza herbu Nieczuja oraz Marii z Pietrzkiewiczów herbu...
06 wrz 20251276
1941 – utworzono getto w Wilnie. We wrześniu 1943 r. wybuchło w nim powstanie żydowskie, po którym getto zlikwidowano. W czasie okupacji Niemcy i Litwini zgładzili ok. 70 tys. wileńskich Żydów.
Masowe egzekucje Żydów z Wilna zaczęły się jeszcze przed utworzeniem getta. Do początku września w lesie w Ponarach...
05 wrz 2025773
1915 – zmarł Stanisław Witkiewicz - malarz, pisarz, filozof, teoretyk sztuki z Kresów, twórca popularnego stylu zakopiańskiego w architekturze. Ojciec Stanisława Ignacego Witkiewicza.
Urodził się w 1851 r. w Poszawszu na Żmudzi w polskiej rodzinie szlacheckiej herbu Nieczuja. Był synem Ignacego – powstańca...
04 wrz 20251160
1809 – w Krzemieńcu urodził się Juliusz Słowacki herbu Leliwa - jeden z trzech najwybitniejszych polskich poetów romantycznych i Wieszczów Narodowych, dramaturg i filozof.
Był synem Euzebiusza Słowackiego, profesora literatury w Liceum Krzemienieckim i na Uniwersytecie Wileńskim. Matką poety była Salomea z...
02 wrz 2025612
1883 – urodził się Rudolf Weigl - polski biolog, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, wynalazca pierwszej skutecznej szczepionki przeciw tyfusowi plamistemu.
Profesor Weigl był prekursorem zastosowania owadów, głównie wszy odzieżowej, jako zwierzęcia laboratoryjnego do hodowli zarazka tyfusu. Sławę przyniosła mu akcja...
30 sie 20251758
1943 – Rzeź Wołyńska: w Woli Ostrowieckiej grupa bandytów z UPA dokonała masakry 628 Polaków, w tym 220 dzieci do lat 14 i 7 Żydów. Tego dnia masakry ludności polskiej przez Ukraińców miały także miejsce w Gaju, Budach Ossowskich, Jankowcach, Kątach i Ostrówkach.
W mordzie w Woli Ostrowieckiej - oprócz bandytów...
27 sie 20251132
1672 – po 10-dniowej walce broniony przez nieliczną polską załogę Kamieniec Podolski skapitulował przed 120-tysięczną armią turecką. Rzeczpospolita utraciła twierdzę na 27 lat.
W czasie wojny polsko-tureckiej z lat 1672-76 potężne siły tureckie pod wodzą Wielkiego Wezyra Mehmeda IV obległy...
22 sie 2025428
22 sierpnia 1941 r. ukraińscy milicjanci pod nadzorem Einsatzgruppen, zamordowali 90 żydowskich dzieci i niemowląt w Białej Cerkwi na Ukrainie. Najstarsze z nich miało zaledwie 7 lat. Mord poprzedziła próba powstrzymania masakry przez podpułkownika Wehrmachtu Helmutha Groscurtha.
W lipcu 1941 roku Biała Cerkiew została...
22 sie 2025661
1531 – zwycięstwo polskich wojsk hetmana Jana Amora Tarnowskiego nad wielokrotnie liczniejszymi wojskami mołdawskimi w bitwie pod Obertynem w czasie wojny o Pokucie.
Przypomnijmy, że po klęsce polskiego króla Jana Olbrachta w czasie jego wyprawy bukowińskiej w 1497 r. Mołdawia przestała być naszym lennem. Ambicje...
13 sie 20251031
1873 – urodził się Józef Haller - generał, minister obrony, szef ZHP, twórca Legionu Wschodniego, dowódca legendarnego II Korpusu Polskiego w Rosji i Błękitnej Armii.
W 1882 r. rodzina Hallerów przeniosła się do Lwowa, gdzie Józef uczył się w gimnazjum niemieckim. Studiował na Akademii Technicznej w Wiedniu, a...
12 sie 20251070
1654 - hetman wielki litewski Janusz Radziwiłł pobił wielokrotnie liczniejsze wojska rosyjskie w bitwie pod Szkłowem. Walka trwała w czasie prawie całkowitego zaćmienia Słońca.
Słynna ta bitwa miała miejsce podczas wojny polsko-rosyjskiej z lat 1654-1667. Inwazyjna armia rosyjska pod wodzą kniazia Jakowa Czerkaskiego w...
