24 wrz 20252726
W wieku 98 lat zmarł w Stanach Zjednoczonych Aron Bielski – najmłodszy z braci, którzy w czasie II wojny światowej stworzyli jeden z najsłynniejszych oddziałów partyzanckich żydowskich w okupowanej Europie. Ich historia, przedstawiana przez lata jako symbol heroizmu i ratowania Żydów przed zagładą, ma mniej znany, być...
23 wrz 20251021
1648 – Powstanie Chmielnickiego: pod Piławcami rozpoczęła się 3-dniowa bitwa z Kozakami - jedna z największych klęsk w dziejach oręża polskiego, zakończona ucieczką Polaków.
25 tysięcy Kozaków założyło dwa ufortyfikowane obozy - na prawym i lewym brzegu rzeki Ikwy, na granicy Wołynia i Podola. 30-tysięcznymi...
22 wrz 20251308
1939 - po ponad dwudniowej bohaterskiej obronie Grodno zostało zdobyte przez Armię Czerwoną. Wziętych do niewoli polskich obrońców sowieci wymordowali.
W tej rozpaczliwej bitwie - największej jaką stoczyliśmy z sowietami w 1939 r. - nie mieliśmy żadnych szans, przewaga wroga była miażdżąca. Miasta broniły dwa...
20 wrz 20251680
1920 – rozpoczęła się Bitwa nad Niemnem - ostatnie wielkie starcie w wojnie polsko-bolszewickiej, zakończone ostatecznym rozgromieniem sowietów przez Wojsko Polskie.
Dziś kiedy mówi się o wojnie 1920 roku z bolszewikami przed oczami staje zazwyczaj obraz Bitwy Warszawskiej. Warto jednak pamiętać, że choć pod...
19 wrz 2025913
1939 - armia sowiecka zajęła Wilno po dwudniowej obronie miasta przez Polaków. Wziętych do niewoli obrońców wymordowano. 3 tygodnie później sowieci przekazali miasto Litwie.
Początkowo polska załoga Wilna liczyła ok. 14 tys. żołnierzy, z czego jedynie połowa miała broń. Pozostali to ochotnicy, zmobilizowani...
18 wrz 2025982
1939 - na wieść o wkroczeniu sowietów do Polski w Jeziorach na Polesiu popełnił samobójstwo Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy) - wybitny malarz, pisarz, dramaturg i filozof.
Przypomnijmy, że Witkacy był synem malarza, pisarza i architekta Stanisława Witkiewicza herbu Nieczuja oraz Marii z Pietrzkiewiczów herbu...
06 wrz 20251281
1941 – utworzono getto w Wilnie. We wrześniu 1943 r. wybuchło w nim powstanie żydowskie, po którym getto zlikwidowano. W czasie okupacji Niemcy i Litwini zgładzili ok. 70 tys. wileńskich Żydów.
Masowe egzekucje Żydów z Wilna zaczęły się jeszcze przed utworzeniem getta. Do początku września w lesie w Ponarach...
05 wrz 2025779
1915 – zmarł Stanisław Witkiewicz - malarz, pisarz, filozof, teoretyk sztuki z Kresów, twórca popularnego stylu zakopiańskiego w architekturze. Ojciec Stanisława Ignacego Witkiewicza.
Urodził się w 1851 r. w Poszawszu na Żmudzi w polskiej rodzinie szlacheckiej herbu Nieczuja. Był synem Ignacego – powstańca...
04 wrz 20251174
1809 – w Krzemieńcu urodził się Juliusz Słowacki herbu Leliwa - jeden z trzech najwybitniejszych polskich poetów romantycznych i Wieszczów Narodowych, dramaturg i filozof.
Był synem Euzebiusza Słowackiego, profesora literatury w Liceum Krzemienieckim i na Uniwersytecie Wileńskim. Matką poety była Salomea z...
02 wrz 2025616
1883 – urodził się Rudolf Weigl - polski biolog, profesor Uniwersytetu Lwowskiego, wynalazca pierwszej skutecznej szczepionki przeciw tyfusowi plamistemu.
Profesor Weigl był prekursorem zastosowania owadów, głównie wszy odzieżowej, jako zwierzęcia laboratoryjnego do hodowli zarazka tyfusu. Sławę przyniosła mu akcja...
30 sie 20251776
1943 – Rzeź Wołyńska: w Woli Ostrowieckiej grupa bandytów z UPA dokonała masakry 628 Polaków, w tym 220 dzieci do lat 14 i 7 Żydów. Tego dnia masakry ludności polskiej przez Ukraińców miały także miejsce w Gaju, Budach Ossowskich, Jankowcach, Kątach i Ostrówkach.
W mordzie w Woli Ostrowieckiej - oprócz bandytów...
27 sie 20251140
1672 – po 10-dniowej walce broniony przez nieliczną polską załogę Kamieniec Podolski skapitulował przed 120-tysięczną armią turecką. Rzeczpospolita utraciła twierdzę na 27 lat.
W czasie wojny polsko-tureckiej z lat 1672-76 potężne siły tureckie pod wodzą Wielkiego Wezyra Mehmeda IV obległy...
