18 lip 20251451
1570 – w Wilnie otwarto Kolegium Jezuitów przekształcone przez króla Batorego w Akademię i Uniwersytet Wileński - jedyną przez lata wyższą szkołę Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jezuici przybyli do Wilna na zaproszenie biskupa Waleriana Protasewicza. Organiztorem Kolegium był Stanisław Warszewicki, a budynki uczelni...
24 cze 2025834
1838 – urodził się Jan Matejko - genialny malarz historyczny, autor wielu obrazów "kresowych" - Batory pod Pskowem, Rejtan, Unia Lubelska, Chrzest Litwy, Śluby Jana Kazimierza.
Najbardziej znane arcydzieła Matejki to oczywiście Bitwa pod Grunwaldem, Hołd pruski, Konstytucja 3 Maja, Kościuszko pod Racławicami, Sobieski...
13 cze 20251218
1915 – 2 szwadron ułanów II Brygady Legionów brawurową szarżą przełamał trzy linie rosyjskiej obrony pod wsią Rokitna. Poległ dowódca - rotmistrz Zbigniew Dunin-Wąsowicz.
Atak miał na celu zdobycie pozycji w okolicy wsi Rokitna, zaciekle bronionych przez Rosjan. Rotmistrz Dunin-Wąsowicz osobiście poprowadził...
12 cze 2025784
1611 - w nocy z 12 na 13 czerwca polska armia ruszyła do ostatecznego szturmu na oblegany od 20 miesięcy potężny Smoleńsk, zdobywając go następnego dnia po krwawej walce.
W tamtych czasach Smoleńsk uchodził za twierdzę nie do zdobycia - jego grube na 6 metrów, wysokie nawet na 19 metrów i ciągnące się na...
06 cze 20251060
1841 – w Milkowszczyźnie na Grodzieńszczyźnie urodziła się Eliza Orzeszkowa - wybitna polska pisarka, autorka m.in. powieści "Nad Niemnem", społeczniczka.
Zawsze wierna Grodzieńszczyźnie, Eliza Orzeszkowa - z domu Korwin-Pawłowska - była jedną z najwybitniejszych postaci polskiej literatury z Kresów, a jej...
05 maj 2025749
1846 – urodził się Henryk Sienkiewicz - największy polski powieściopisarz historyczny, nowelista i publicysta, laureat Nagrody Nobla. Autor "Potopu", "Krzyżaków", "Ogniem i Mieczem".
Jeden z tych klasyków literatury, których powieści polska młodzież czyta z własnej woli, często po kilka razy. To właśnie jego...
02 maj 2025550
1860 – we Lwowie urodził się Zygmunt Jasiński - inżynier, minister kolei żelaznych, projektant i budowniczy wielu linii kolejowych i dworców na terenie Galicji.
Studiował na Politechnice Lwowskiej i w Wiedniu. Po studiach wrócił do Lwowa, gdzie uzyskał nominację na budowniczego miejskiego. Zaprojektował i zbudował...
23 lut 2025742
2003 – w Kamieńcu Podolskim zmarł Jan Olszański - biskup diecezji kamieniecko - podolskiej zasłużony dla przetrwania katolików na Wschodzie w czasach komunizmu.
Urodzony w 1919 r. w Huciskach koło Tarnopola. Ukończył seminarium duchowne we Lwowie. Pracował m.in. w parafii w Gródku Podolskim, był wikariuszem i...
11 lut 2025747
1972 – na emigracji w Anglii zmarł Marian Hemar - polski pisarz, satyryk, komediopisarz, dramaturg, tłumacz poezji, autor tekstów piosenek, urodzony w 1901 r. we Lwowie.
Studiował medycynę i filozofię na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W czasie II wojny walczył m.in. pod Tobrukiem. Po wojnie pozostał w Londynie,...
07 lut 2025887
1876 – w Łętowie-Dębie urodził się Romuald Jałbrzykowski - arcybiskup metropolita wileński (1926–1955). Asystował prymasowi Polski w koronacji obrazu Matki Boskiej Ostrobramskiej.
Ukończył Akademię Duchowną w Petersburgu. Posługę duszpasterską rozpoczynał w 1902 r. jako wykładowca Seminarium Duchownego w...
20 sty 2025926
1616 – urodził się Jerzy Sebastian Lubomirski - marszałek wielki koronny, hetman polny koronny. Wielki wódz, który uratował Polskę przed Potopem szwedzkim.
Postać wybitna i warta przypomnienia z wielu względów. Przede wszystkim jako jedyny polski arystokrata nie złożył hołdu szwedzkiemu królowi Karolowi Gustawowi...
23 gru 20241004
1884 – w warszawskim dzienniku "Słowo" ukazał się pierwszy odcinek powieści Henryka Sienkiewicza "Potop".
1596 – w Brześciu Litewskim zawarto tzw. unię brzeską. W jej wyniku w Rzeczypospolitej Obojga Narodów Cerkiew prawosławna połączyła się z Kościołem katolickim. W ramach Unii część duchownych i wyznawców...
