24 czerwca w Historii Kresów

Autoportret (obraz Jana Matejki). Fot: pl.wikipedia.org/Domena publiczna

1838 – urodził się Jan Matejko – genialny malarz historyczny, autor wielu obrazów „kresowych” – Batory pod Pskowem, Rejtan, Unia Lubelska, Chrzest Litwy, Śluby Jana Kazimierza.

Najbardziej znane arcydzieła Matejki to oczywiście Bitwa pod Grunwaldem, Hołd pruski, Konstytucja 3 Maja, Kościuszko pod Racławicami, Sobieski pod Wiedniem, Stańczyk, Kazanie Skargi, Rzeczpospolita u szczytu potęgi oraz – oczywiście – rysowany ołówkiem Poczet królów i książąt polskich.

Zaś z tematyki „kresowej” wspomnijmy jeszcze obrazy Wernyhora, Carowie Szujscy przed Zygmuntem III, Bolesław Chrobry ze Światopełkiem przy Złotej Bramie w Kijowie, Władysław Jagiełło z Witoldem modlący się przed bitwą pod Grunwaldem, Zygmunt August z Barbarą na dworze radziwiłłowskim w Wilnie, Bohdan Chmielnicki z Tuhaj-Bejem pod Lwowem, Powtórne zajęcie Rusi. Bogactwo i oświata.

Nie ulega żadnej wątpliwości, że – obok powieści historycznych Henryka Sienkiewicza – to właśnie obrazy Matejki trwale ukształtowały wizję historii Polski kolejnych pokoleń Polaków. Artysta zmarł w 1893 r. i nie zdążył zrobić malarskiej wersji swojego Pocztu królów i książąt polskich. Zrobili to uczniowie malarza po jego śmierci.

1796 – w Maluszycach koło Nowogródka urodził się Jan Czeczot – polski poeta i etnograf, autor „Prząśniczki”. Tworzył po polsku oraz w mowie słowiano – krewickiej, która była zalążkiem języka białoruskiego. Był sekretarzem Towarzystwa Filomatów i przyjacielem Adama Mickiewicza. Pierwszy zbiór pieśni wydał w Wilnie w 1837 r. Zmarł w 1847 r. w Druskienikach.

1860 – w Olszanie koło Korsunia na Naddnieprzańskiej Ukrainie urodził się Jan Stanisławski – polski malarz, wykładowca sztuki, inicjator i członek różnych ugrupowań artystycznych. Był jednym z głównych przedstawicieli polskiego modernizmu. Zmarł w 1907 r.

1892 – w Sasowie (obecnie Ukraina) urodził się Jan Stepa – polski duchowny katolicki, biskup tarnowski. Profesor Uniwersytetu Lwowskiego, od 1945 r. rektor seminarium duchownego we Lwowie. Zmarł w 1959 r.

1914 – w Dolinie urodził się Myrosław Lubacziwśkyj (Mirosław Lubaczewski) – ukraiński duchowny katolicki, kardynał, arcybiskup lwowski, zwierzchnik Ukraińskiej Cerkwi Grekokatolickiej. Zmarł w 2000 r. we Lwowie.

1914 – urodził się Jan Karski – polski emisariusz rządowy, kurier Polskiego Państwa Podziemnego, świadek Holokaustu. Ukończył wydział prawa i dyplomacji na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie w 1935 r. oraz Szkołę Podchorążych Artylerii Konnej we Włodzimierzu Wołyńskim. Zmarł w 2000 r.

1958 – urodził się Jan Malicki – polski historyk, publicysta, współorganizator i od 1990 r. dyrektor Studium Europy Wschodniej Uniwersytetu Warszawskiego, dyrektor polskiego Programu Stypendialnego im. K.Kalinowskiego dla białoruskich studentów wyrzucanych z uczelni za działalność polityczną.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 24 czerwca

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

11 sierpnia w Historii Kresów 13 lipca w Historii Kresów 7 lipca w Historii Kresów 13 czerwca w Historii Kresów 12 czerwca w Historii Kresów