01 sie 2025785
1943 – w lesie 5 km od Nowogródka Niemcy rozstrzelali 11 zakonnic Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu, zwanych nazaretankami, aresztowanych poprzedniego dnia. Ich szczątki ekshumowano 19 marca 1945 r. i przeniesiono do wspólnej mogiły przy nowogródzkiej farze. 5 marca 2000 r. zakonnice zostały beatyfikowane...
18 lip 20251471
1570 – w Wilnie otwarto Kolegium Jezuitów przekształcone przez króla Batorego w Akademię i Uniwersytet Wileński - jedyną przez lata wyższą szkołę Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jezuici przybyli do Wilna na zaproszenie biskupa Waleriana Protasewicza. Organiztorem Kolegium był Stanisław Warszewicki, a budynki uczelni...
07 lip 20251095
1944 – początek operacji "Ostra Brama" w ramach akcji "Burza". Oddziały AK podjęły próbę wyzwolenia Wilna od Niemców by wystąpić wobec sowietów w roli gospodarza terenu.
Pomysłodawcą operacji "Ostra Brama" był był szef Okręgu Nowogródzkiego AK Maciej Kalenkiewicz "Kotwicz". Plan operacji zakładał zdobycie Wilna...
04 lip 20251184
1610 – hetman Stanisław Żółkiewski odniósł pod Kłuszynem wielkie zwycięstwo nad wojskami rosyjskimi, które szły z odsieczą Smoleńskowi. Wkrótce potem Polacy zdobyli Moskwę.
Bitwa pod Kłuszynem to jedno z najbardziej spektakularnych zwycięstw w historii polskiego oręża. Hetman polny koronny Stanisław...
28 cze 2025870
1569 – uchwalono Unię Lubelską, w wyniku której powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów, ze wspólnym monarchą, herbem, sejmem, walutą, polityką zagraniczną i obronną.
Na zawarcie Unii wpłynęła sytuacja międzynarodowa - Wielkie Księstwo Litewskie nie było w stanie samodzielnie prowadzić wojny z Rosją, a...
15 cze 2025764
1934 – nacjonalista ukraiński zastrzelił w Warszawie Bronisława Pierackiego - ministra spraw wewnętrznych RP, zwolennika dialogu polsko - ukraińskiego, dawnego obrońcę Lwowa.
Pieracki urodził się w 1895 r. W młodości działał w Galicji w Związku Walki Czynnej, Związku Strzeleckim i tajnej organizacji...
05 maj 2025754
1846 – urodził się Henryk Sienkiewicz - największy polski powieściopisarz historyczny, nowelista i publicysta, laureat Nagrody Nobla. Autor "Potopu", "Krzyżaków", "Ogniem i Mieczem".
Jeden z tych klasyków literatury, których powieści polska młodzież czyta z własnej woli, często po kilka razy. To właśnie jego...
27 kwi 2025922
1584 – w Wilnie zmarł Mikołaj Radziwiłł Rudy herbu Trąby - hetman i kanclerz wielki litewski, świetny wódz - odniósł aż cztery wielkie zwycięstwa nad armią rosyjską.
Mikołaj Radziwiłł urodził się w 1512 r., był bratem królowej Polski Barbary Radziwiłłówny. W 1547 r. otrzymał od cesarza Karola V tytuł...
12 lut 2025970
1798 – w Petersburgu zmarł Stanisław August Poniatowski - ostatni władca Rzeczypospolitej, król Polski i wielki książę litewski. Urodzony w 1732 r. w Wołczynie na terenie dzisiejszej Białorusi.
Zanim został królem był stolnikiem wielkim litewskim i starostą przemyskim. Od 1777 r. należał do masonerii. Nie będziemy...
06 sty 20251965
Na szczęście nie wpadły w czasie wojny w ręce sowietów, ani Niemców.
W podziemiach Katedry Wileńskiej znaleziono 16 grudnia tajny schowek z koronami i cennymi regaliami polskich królów - Wielkich Książąt Litewskich - donosi LRT, powołując się na wileńskiego arcybiskupa metropolitę Gintarasa Gruszasa.
Wśród...
07 gru 2024678
1881 – w Naczy koło Nowogródka urodził się Marian Falski - polski pedagog, działacz oświatowy, autor najpopularniejszego polskiego Elementarza. Zmarł w 1974 r.
1550 – koronacja Barbary Radziwiłłówny - żony polskiego króla Zygmunta Augusta.
1863 – w Wilnie zmarł Onufry Pietraszkiewicz - polski poeta,...
06 gru 20247871520 lub 1523 – w Wilnie urodziła się Barbara Radziwiłłówna - wielka księżna litewska, druga żona Zygmunta Augusta, królowa Polski.
Warto przypomnieć, że syn królowej Bony nie był pierwszym mężem Barbary. Wcześniej, w 1537 r. poślubiła bowiem w Gieranojach starszego od siebie o 15 lat Stanisława Gasztołda -...
