09 paź 20251249
1610 - zwycięskie polskie chorągwie pod wodzą hetmana Stanisława Żółkiewskiego wkroczyły na Kreml. Rozpoczęła się dwuletnia okupacja Moskwy przez armię Rzeczypospolitej.
Hetman Stanisław Żółkiewski, po rozgromieniu 5-krotnie liczniejszej armii rosyjskiej w bitwie pod Kłuszynem 4 lipca 1610 r., wkroczył...
08 paź 2025692
2007 – zmarł ksiądz Zdzisław Peszkowski - kapelan Jana Pawła II, Rodzin Katyńskich i pomordowanych na Wschodzie. Był w grupie jeńców, którzy uniknęli śmierci w Katyniu.
Urodził się w 1918 r. w Sanoku. W Kampanii Wrześniowej dowodził plutonem 20 Pułku Ułanów. Po ataku ZSRR na Polskę jego szwadron został 23...
04 paź 20251428
1569 – zmarł Mikołaj Rej - urodzony na Kresach ojciec polskiej literatury i języka literackiego, nasz pierwszy humanista, poeta i prozaik Renesansu, polityk i teolog.
Data śmierci Mikołaja Reja jest umowna - zmarł między 8 września a 5 października. Wiemy natomiast, że urodził się 4 lutego 1505 r. w Żurawnie pod...
02 paź 2025700
1413 – w Horodle zawarto unię potwierdzającą ścisły związek Litwy z Polską, zrównanie szlachty obu krajów, wspólną politykę, sejmy, zjazdy, urzędy wojewodów i kasztelanów.
Na mocy Unii w Horodle 50 rodów bojarskich zostało przyjętych do polskich herbów szlacheckich. Równocześnie wprowadzono instytucję...
19 wrz 2025888
1939 - armia sowiecka zajęła Wilno po dwudniowej obronie miasta przez Polaków. Wziętych do niewoli obrońców wymordowano. 3 tygodnie później sowieci przekazali miasto Litwie.
Początkowo polska załoga Wilna liczyła ok. 14 tys. żołnierzy, z czego jedynie połowa miała broń. Pozostali to ochotnicy, zmobilizowani...
12 wrz 2025650
1960 – w Londynie zmarł gen. Zygmunt Podhorski - wybitny dowódca Września 1939 r., walk z Ukraińcami i bolszewikami, inicjator polskiego osadnictwa na Kresach, skąd pochodził.
Urodził się w 1891 r. w majątku Popudnia na Kijowszczyźnie w rodzinie kniaziów rosyjskich osiadłej w Polsce w XVI w. Służył w...
10 wrz 20251182
1974 – zmarł Melchior Wańkowicz - wybitny pisarz i dziennikarz, ojciec polskiego reportażu. Pochodził z rodziny ziemiańskiej herbu Lis zasłużonej dla obrony polskości na Kresach.
Urodził się w 1892 r. w Kałużycach w powiecie ihumeńskim na Mińszczyźnie. Jego ojciec za udział w Powstaniu Styczniowym został zesłany na...
09 wrz 2025811
1698 – hetman Feliks Kazimierz Potocki pokonał ponad dwukrotnie liczniejszych Tatarów pod Podhajcami. Była to ostatnia zwycięska bitwa wojska polskiego z Tatarami.
Wiedząc o planowanej wyprawie polskiego króla Augusta II Mocnego na Mołdawię przeciwko Turkom, 14-tysięczna armia tatarska Kapłana-Gireja uderzyła jako...
06 wrz 20251265
1941 – utworzono getto w Wilnie. We wrześniu 1943 r. wybuchło w nim powstanie żydowskie, po którym getto zlikwidowano. W czasie okupacji Niemcy i Litwini zgładzili ok. 70 tys. wileńskich Żydów.
Masowe egzekucje Żydów z Wilna zaczęły się jeszcze przed utworzeniem getta. Do początku września w lesie w Ponarach...
04 wrz 20251148
1809 – w Krzemieńcu urodził się Juliusz Słowacki herbu Leliwa - jeden z trzech najwybitniejszych polskich poetów romantycznych i Wieszczów Narodowych, dramaturg i filozof.
Był synem Euzebiusza Słowackiego, profesora literatury w Liceum Krzemienieckim i na Uniwersytecie Wileńskim. Matką poety była Salomea z...
30 sie 20251728
1943 – Rzeź Wołyńska: w Woli Ostrowieckiej grupa bandytów z UPA dokonała masakry 628 Polaków, w tym 220 dzieci do lat 14 i 7 Żydów. Tego dnia masakry ludności polskiej przez Ukraińców miały także miejsce w Gaju, Budach Ossowskich, Jankowcach, Kątach i Ostrówkach.
W mordzie w Woli Ostrowieckiej - oprócz bandytów...
28 sie 2025668
1919 – zwycięsko zakończyło się 6-dniowe Powstanie Sejneńskie - polscy powstańcy, wspierani przez polskie wojsko, wyparli wojska litewskie z Suwalszczyzny.
Przyjrzyjmy się krótko sytuacji poprzedzającej polski zryw. Po wycofaniu się wojsk niemieckich z tego regionu Rada Najwyższa Ententy wytyczyła linię...
