07 lip 20251062
1944 – początek operacji "Ostra Brama" w ramach akcji "Burza". Oddziały AK podjęły próbę wyzwolenia Wilna od Niemców by wystąpić wobec sowietów w roli gospodarza terenu.
Pomysłodawcą operacji "Ostra Brama" był był szef Okręgu Nowogródzkiego AK Maciej Kalenkiewicz "Kotwicz". Plan operacji zakładał zdobycie Wilna...
01 lip 2025991
1942 – śmiercią samobójczą zginął Bolesław Wieniawa-Długoszowski - generał, dyplomata, adiutant Józefa Piłsudskiego, pochodzący z Kresów i związany w młodości ze Lwowem.
Urodził się w 1881 r. w Maksymówce koło Stanisławowa. Do gimnazjum chodził we Lwowie, ale z powodu "nieokiełznanego temperamentu" był...
06 maj 2025858
1801 – magistrat Wilna zalegalizował Cmentarz na Rossie. Dziś to jedna z czterech polskich nekropolii narodowych, z mauzoleum, gdzie spoczywa matka i serce Józefa Piłsudskiego.
Zespół cmentarny w dzielnicy Rossa w Wilnie został wprawdzie założony znacznie wcześniej - w 1769 roku. Jednak to właśnie rok 1801 uznaje...
12 mar 2025758
1679 – król Jan III Sobieski nadał Tatarom wsie Kruszyniany, Nietupa, Łużany i część Poniatowicz.
Tatarzy zaczęli osiedlać się w Wielkim Księstwie Litewskim od końca XIV w., głównie za sprawą księcia Witolda, w okolicach Wilna, Trok, Grodna i Kowna, od XVII w. na Wołyniu i Podolu, a u schyłku tego wieku na...
10 mar 2025891
1844 – urodził się Alfred Kamienobrodzki - związany ze Lwowem polski budowniczy, architekt i akwarelista. Uczestnik Powstania Styczniowego.
Mieszkał we Lwowie, gdzie miał biuro architektoniczne. Malował głównie akwarelą - krajobrazy, widoki wnętrz i architektury Lwowa, Krakowa i okolic, a także Wołynia. Był...
08 lut 2025869
1951 – w więzieniu na warszawskim Mokotowie został rozstrzelany major Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" - legendarny dowódca 5 Wileńskiej Brygady AK zwanej też "Brygadą Śmierci".
Ten najbardziej chyba znany z Żołnierzy Wyklętych urodził się w 1910 r. w Stryju jako najmłodszy syn Karola Szendzielarza i Eufrozyny z...
22 sty 20251314
1863 – wybuchło Powstanie Styczniowe przeciwko Rosji - największe powstanie narodowe w dziejach Polski. W 1200 bitwach i potyczkach zginęło kilkadziesiąt tysięcy polskich powstańców. Cześć ich pamięci.
Wybuch Powstania - w odpowiedzi na nasilający się rosyjski terror i brankę do carskiego wojska - został...
10 lis 2024592
1909 – w Symbirsku urodził się Paweł Jasienica (właściwie Leon Lech Beynar) – polski pisarz, publicysta, historyk, żołnierz Armii Krajowej.
Ukończył historię na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. Należał do Klubu Intelektualistów i Akademickiego Klubu Włóczęgów w Wilnie. Pracował w szkole w Grodnie,...
29 wrz 20241383
1951 – w więzieniu mokotowskim zmarł płk Aleksander Krzyżanowski "Wilk" - komendant Okręgu Wileńskiego AK, żołnierz Dowbora-Muśnickiego, walk z bolszewikami i Września'39.
Urodził się w 1895 r. w Briańsku w Rosji - syn Jakuba i Zofii Wilamowskiej-Knobelsdorf. Uczył się w gimnazjum w Homlu, studiował w...
21 sie 2024331
1944 - w Surkontach na skraju Puszczy Bersztowskiej zginął w walce z Armią Czerwoną ppłk Maciej Kalenkiewicz "Kotwicz" - dowódca Nowogródzkiego Okręgu AK.
Urodził się w 1906 r. w Pacewiczach koło Wołkowyska w rodzinie późniejszego posła na Sejm Jana Kalenkiewicza i Heleny z Zawadzkich. Ukończył m.in. Gimnazjum...
19 sie 2024618
1506 – w Wilnie zmarł król Aleksander Jagiellończyk, wnuk Jagiełły, ostatni z Wielkich Książąt Litewskich znający język litewski. Dbał o rozwój Wilna i silną pozycję Księstwa.
Urodził się w 1461 r. Po śmierci Kazimierza Jagiellończyka od 1492 r. samodzielnie władał Wielkim Księstwem Litewskim i choć było...
17 lip 2024719
1399 – zmarła święta Jadwiga Andegaweńska - królowa i patronka Polski, najwyższa księżna i apostołka Litwy, dziedziczka Rusi - żona Władysława II Jagiełły.
Urodzona w 1373 lub 1374 roku jako córka króla Ludwika Węgierskiego. Na królową Polski koronowana została w wieku 10 lat. Z Kresami była związana...
