Eksperci z Izraela poszukują szczątków ofiar getta w Brześciu

Specjaliści izraelskiej organizacji Zaka (ZAKA Search and Rescue) specjalizującej się w poszukiwaniu ofiar katastrof przybyli do Brześcia. Badają tam teren byłego getta, na którym podczas kopania fundamentów pod elitarne osiedle mieszkaniowe odkryto szczątki ludzkie.

Jak informowaliśmy, na początku stycznia tego roku na terenie budowy elitarnego osiedla mieszkaniowego w Brześciu (zbieg ulic Kujbyszewa i Prospektu Maszerowa), robotnicy odkryli szczątki ponad 1000 osób z okresu II wojny światowej. Byli to Żydzi z tamtejszego getta, spoczywali w masowym grobie.

Obecnie budowa osiedla została wstrzymana. Inwestor zapewnia, że prace przy wydobyciu szczątków potrwają tak długo, jak będzie to konieczne. Wtóruje mu mer  miasta, który zapewnił, że dokąd nie zostanie wydobyta ostatnia kość, o wznowieniu prac budowlanych na osiedlu nie może być mowy. Wyraził też gotowość upamiętnienia w „jakiejś formie ofiar faszyzmu”.

Jak podają białoruskie media, w pracach przy wydobyciu szczątków pracuje wyspecjalizowany batalion Ministerstwa Obrony. Teraz odbywają się one pod nadzorem izraelskich specjalistów.

Władze brześcia zapowiedziały, że pogrzeb szczątków ofiar wojny odbędzie się zgodnie z kanonami religijnymi i tradycjami żydowskimi na jednym z cmentarzy Brześcia.

16 grudnia 1941 roku w Brześciu nad Bugiem Niemcy utworzyli getto dla około 18 tys. Żydów. Już na początku 1942 na terenie getta powstał ruch oporu, którym kierował były oficer Wojska Polskiego Michał Omieliński. Rownież na początku 1942 powstała z inicjatywy warszawskiego Hechaluca (syjonistycznej organizacji młodzieżowej) organizacja Nekama (Zemsta).

Druga wersja wspomina o zawiązaniu w końcu 1941 r. grupy „Wyzwolenie”, która przygotowała czyn zbrojny, gromadząc broń, amunicję i medykamenty. Aktywnymi członkami grupy Griszy Mierowicza byli: Szlomo Kagan, Chana Karman (uciekinierka z Warszawy), Arie Szejnman i Faina Tronkina. W planach było ostrzelanie oraz podłożenie ognia pod budynki. Ostatecznie podziemie w getcie okazało się zbyt słabo zorganizowane, aby stawić czoła Niemcom

Jesienią 1942 władze niemieckie zażądały od Żydów spłacenia kontrybucji w złocie, srebrze i diamentach. Mimo uzbierania 80% kwoty przez ludność Brześcia nie zapobiegło to likwidacji getta, która nastąpiła w dniach 15–18 października 1942. Część ludności zamordowano na miejscu, a resztę wywieziono pociągami na tzw. Górę Bronną koło Berezy Kartuskiej, gdzie rozstrzelano i zakopano ich w dołach śmierci.

Likwidację przeżyło tylko 19 osób.

Getto w Brześciu Litewskim – to jedyne getto na okupowanym terytorium Polski, być może całej Europy, w którym ocalał spis jego więźniów, a także formularze z fotografiami. Spis ten opublikowano w książce Tragiedija Jewriejew Biełarussiji (1941–1945), Minsk 1995 (jęz. ros.).

oprac.ba

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na: