27 sty 20251261
1527 – wojska litewskie księcia Konstantego Ostrogskiego odniosły wielkie zwycięstwo pod Olszanicą zabijając 40 tys. Tatarów i uwalniając 80 tys. osób wziętych przez nich w jasyr.
Hetman Ostrogski z racji swoich licznych zwycięstw nazywany był "Scypionem ruskim i litewskim". I trudno się dziwić, skoro to on...
25 sty 2025924
1804 – w Giejstunach koło Oszmiany urodził się Antoni Edward Odyniec - polski poeta, pamiętnikarz, tłumacz, autor "Pieśni Filaretów".
Studiował prawo na Uniwersytecie Wileńskim. W 1824 r. napisał "Pieśń Filaretów" a w następnym roku swój pierwszy zbiór utworów. Potem przez pewien czas mieszkał w Warszawie i w...
23 sty 2025803
1889 – zmarł Ignacy Domeyko herbu Dangiel - polski geolog i mineralog światowej sławy. Badacz Ameryki Południowej. Pierwowzór Żegoty z III części "Dziadów" Adama Mickiewicza.
To zdumiewające, że postać tego wielkiego Polaka i uczonego jest o wiele lepiej znana w odległym Chile niż we własnej ojczyźnie. Urodził...
21 sty 2025627
1940 – wybuchło powstanie przeciw sowietom w Czortkowie - pierwszy zryw zbrojny Polaków na Kresach pod sowiecką okupacją. Wielu powstańców schwytało i zamordowało NKWD.
W odpowiedzi na nasilające się represje pod sowiecką okupacją, w październiku 1939 r. powstała w Czortkowie konspiracyjna polska organizacja...
18 sty 20251402
1943 - oddział Jana Piwnika "Ponurego" rozbił niemieckie więzienie w Pińsku. Była to jedna z najbardziej brawurowych akcji Armii Krajowej.
Jan Piwnik - wtedy w stopniu porucznika - był zrzuconym do Polski tzw. "cichociemnym" - skoczkiem wyszkolonym do działań dywersyjnych w Anglii. Komendant Główny AK gen. Stefan Rowecki...
14 sty 2025825
1770 - urodził się książę Adam Jerzy Czartoryski - mąż stanu Królestwa Polskiego i Powstania Listopadowego, zasłużony dla polskich szkół na Kresach.
Pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych Rosji (1804-1806) i senatora-wojewody Królestwa Polskiego. W 1803 r. car Aleksander I mianował go kuratorem wileńskiego...
11 sty 20251083
1582 – biskup wileński Jerzy Radziwiłł założył w Wilnie Seminarium Duchowne, które działało tu do likwidacji przez sowietów w 1945 r.
Przez dwa wieki seminarium mieściło się w pałacu biskupim. Nauka trwała cztery lata, a klerycy byli także słuchaczami Uniwersytetu Wileńskiego. W 1774 r. biskup Masalski...
09 sty 2025416
Cztery dni później sowieci przypuścili szturm na wieżę telewizyjną bronioną przez cywilów litewskich, skąd nadawano program niepodległej Litwy. Zginęło wtedy 14 osób.
1801 – we wsi Brzostowica Wielka koło Grodna urodził się Józef Kowalewski - polski orientalista, badacz języka mongolskiego i lamaizmu....
26 gru 2024482
Bitwa toczyła się w straszliwych warunkach atmosferycznych podczas burz śniegowych i wielkich roztopów, w marznącym deszczu i błocie. Straty obu stron były bardzo wysokie i trudne do precyzyjnego oszacowania. Francuzi stracili ok. 1.500 – 7.000 zabitych, rannych i wziętych do niewoli, Rosjanie - 3.500 – 5.000. Była to...
23 gru 20241017
1884 – w warszawskim dzienniku "Słowo" ukazał się pierwszy odcinek powieści Henryka Sienkiewicza "Potop".
1596 – w Brześciu Litewskim zawarto tzw. unię brzeską. W jej wyniku w Rzeczypospolitej Obojga Narodów Cerkiew prawosławna połączyła się z Kościołem katolickim. W ramach Unii część duchownych i wyznawców...
21 gru 2024730
1939 – na terenach RP zajętych przez ZSRR wycofano z obiegu polskiego złotego bez możliwości wymiany na nowo wprowadzonego rubla. Miliony Polaków straciły oszczędności.
1574 – urodził się Piotr Mohyła - prawosławny metropolita kijowski uznany za świętego.
1686 – król Jan III Sobieski zaprzysiągł we...
08 gru 2024610
1864 – w Poniewieżu urodził się Aleksander Meysztowicz. 1921–22 - premier Litwy Środkowej, potem minister sprawiedliwości i naczelny prokurator RP z obozu „żubrów wileńskich”.
Urodził się i wychował w Poniewieżu na północnej Litwie. Po śmierci rodziców odziedziczył duży majątek. Studiował w Wilnie. W...
