07 paź 20241271
1620 – podczas odwrotu po bitwie pod Cecorą zginął pod Mohylowem hetman Stanisław Żółkiewski - wybitny wódz w wojnach przeciwko Rosji, Szwecji, Turkom i Tatarom, pisarz.
Trudno zliczyć wszystkie kampanie i bitwy, które stoczył ten Wielki Polak. Był pierwszym Europejczykiem, który zdobył Moskwę i jedynym, który...
03 paź 2024581
1882 – we wsi Tymoszówka na Ukrainie Naddnieprzańskiej urodził się Karol Szymanowski - najwybitniejszy, obok Chopina i Moniuszki polski kompozytor, a także pianista i pedagog.
Szymanowscy mieszkali na Kresach od XVIII wieku. Rodzina matki kompozytora, z domu Taube, pochodziła z Kurlandii. Tymoszówkę Karol...
16 wrz 2024813
1920 – bohaterska bitwa polskiego batalionu z dwoma brygadami bolszewickimi pod Dytiatynem na północ od Stanisławowa. Jedna z bitew nazwanych Polskimi Termopilami.
Bitwa rozegrała się w czasie ofensywy 6 Armii gen. Stanisława Hallera w Galicji Wschodniej. Wycofujący się sowieci stawiali zaciekły opór i kontratakowali....
15 wrz 2024614
1941 – w Lipnikach na Wołyniu urodził się Mirosław Hermaszewski - pierwszy i dotychczas jedyny polskojęzyczny kosmonauta, generał brygady WP, pilot.
Jest synem Romana i Kamili z d. Bielańskiej. Dziadek Sylwester herbu Zaremby był szlachcicem zagrodowym, miał 12 dzieci. Rodzina Hermaszewskich była wychowana w...
13 wrz 2024502
1854 – w Krzywonosach na Wileńszczyźnie urodził się Napoleon Nikodem Cybulski - polski lekarz, wybitny fizjolog, twórca elektroencefalografii i endokrynologii, odkrywca adrenaliny.
Był synem Józefa Napoleona herbu Prawdzic i Marcjanny z Hutorowiczów. Ukończył gimnazjum w Mińsku, studiował medycynę w Petersburgu. W...
27 sie 2024898
1672 – po 10-dniowej walce broniony przez nieliczną polską załogę Kamieniec Podolski skapitulował przed 120-tysięczną armią turecką. Rzeczpospolita utraciła twierdzę na 27 lat.
W czasie wojny polsko-tureckiej z lat 1672-76 potężne siły tureckie pod wodzą Wielkiego Wezyra Mehmeda IV obległy...
23 sie 2024562
1939 – szefowie dyplomacji ZSRR i Niemiec - Wiaczesław Mołotow i Joachim von Ribbentrop podpisali w Moskwie pakt o nieagresji z tajnym protokołem podziału Europy Wschodniej.
Protokół dodatkowy do Paktu dzielił Europę Wschodnią na strefy interesów: Estonia, Łotwa i Finlandia miały stać się strefą wpływów i...
18 sie 2024587
1941 - gen. Władysław Anders objął dowództwo Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR nazywanych Armią Andersa. Dzięki niej z sowieckich łagrów uratowano 115 tys. polskich obywateli.
Przypomnijmy, że utworzenie armii polskiej w ZSRR stało się możliwe po zawarciu przez polskie władze na uchodźstwie z sowietami tzw. układu...
07 sie 2024534
1655 - początek 2-dniowej bitwy pod Wilnem. Wojska polsko-litewskie daremnie próbowały powstrzymać Rosjan, którzy zniszczyli miasto i dokonali rzezi 20 tys. mieszkańców.
Był to dla ludności Wilna straszny czas - po raz pierwszy w historii miasto zostało opanowane przez wroga. Wojska polsko-litewskie pod wodzą Janusza...
02 sie 2024741
Krystyna „Danuta” Krahelska/ ZDJĘCIA ARCHIWUM IPN1519 – wojska polsko-litewskie poniosły klęskę w bitwie z Tatarami pod Sokalem nad Bugiem. Poległo 1200 polskich rycerzy.
Bitwa ta miała miejsce w czasie wielkiego najazdu tatarskiego na Rzeczpospolitą pod wodzą syna chana - Mehmeda I Bogatyra Gireja. Licząca nawet 18...
18 lip 20241274
1570 – w Wilnie otwarto Kolegium Jezuitów przekształcone przez króla Batorego w Akademię i Uniwersytet Wileński - jedyną przez lata wyższą szkołę Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jezuici przybyli do Wilna na zaproszenie biskupa Waleriana Protasewicza. Organiztorem Kolegium był Stanisław Warszewicki, a budynki uczelni...
07 lip 2024914
1944 – początek operacji "Ostra Brama" w ramach akcji "Burza". Oddziały AK podjęły próbę wyzwolenia Wilna od Niemców by wystąpić wobec sowietów w roli gospodarza terenu.
Pomysłodawcą operacji "Ostra Brama" był był szef Okręgu Nowogródzkiego AK Maciej Kalenkiewicz "Kotwicz". Plan operacji zakładał zdobycie Wilna...
