23 lip 2024755
1829 – zmarł Wojciech Bogusławski - aktor, dramaturg, dyrektor Teatru Narodowego. Organizował występy Grodnie, Wilnie, Dubnie i Lwowie. Autor pierwszej opery narodowej.
Ten wybitny twórca polskiej sceny urodził się w 1757 r. w Poznańskiem. Ale jego twórczość była przez lata związana z Kresami. Odnotujmy też, że...
20 lip 20241488
1926 – zmarł Feliks Dzierżyński - polski i radziecki komunista z Kresów, twórca i szef pierwszych sowieckich organów bezpieczeństwa: Czeka, GPU i OGPU. Symbol krwawego terroru.
To, że był psychopatycznym zbrodniarzem - "Żelaznym Feliksem", "Czerwonym Katem" - wiedzą wszyscy i niewiele mamy w tej sprawie do...
18 lip 20241277
1570 – w Wilnie otwarto Kolegium Jezuitów przekształcone przez króla Batorego w Akademię i Uniwersytet Wileński - jedyną przez lata wyższą szkołę Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jezuici przybyli do Wilna na zaproszenie biskupa Waleriana Protasewicza. Organiztorem Kolegium był Stanisław Warszewicki, a budynki uczelni...
17 lip 2024703
1399 – zmarła święta Jadwiga Andegaweńska - królowa i patronka Polski, najwyższa księżna i apostołka Litwy, dziedziczka Rusi - żona Władysława II Jagiełły.
Urodzona w 1373 lub 1374 roku jako córka króla Ludwika Węgierskiego. Na królową Polski koronowana została w wieku 10 lat. Z Kresami była związana...
01 lip 2024882
1942 – śmiercią samobójczą zginął Bolesław Wieniawa-Długoszowski - generał, dyplomata, adiutant Józefa Piłsudskiego, pochodzący z Kresów i związany w młodości ze Lwowem.
Urodził się w 1881 r. w Maksymówce koło Stanisławowa. Do gimnazjum chodził we Lwowie, ale z powodu "nieokiełznanego temperamentu" był...
30 cze 2024918
1651 – zakończyła się główna bitwa pod Beresteczkiem - największe starcie lądowe XVII wieku. Polacy pod wodzą Jana Kazimierza pokonali wojska Tatarów i Kozaków Chmielnickiego.
Starcie pod Beresteczkiem na Wołyniu było w zasadzie całą serią bitew, które trwały z przerwami od 28 czerwca do 10 lipca, jednak...
29 cze 20241105
1941 - drugi dzień masakry dokonanej przez sowietów we Lwowie na 7 tys. Polaków. Tego samego dnia Niemcy zajęli miasto i rozpoczęli wraz z Ukraińcami masowe mordy Żydów.
Mordy i wywózki ludności polskiej Lwowa trwały od samego początku okupacji sowieckiej we wrześniu 1939 r. Jednak po ataku Niemiec na Sowiety -...
27 cze 2024767
1660 – początek 2-dniowej Bitwy pod Połonką zakończonej znakomitym zwycięstwem nad Rosjanami wojsk Rzeczypospolitej hetmana Pawła Sapiehy i wojewody Stefana Czarnieckiego.
Zdarzenie to miało miejsce podczas wojny polsko-rosyjskiej z lat 1654–1667. Obaj polscy dowódcy z 13 tysiącami żołnierzy szli na odsiecz twierdzy...
26 cze 20241269
1579 – król Stefan Batory wypowiedział wojnę Rosji, usiłującej odebrać Rzeczypospolitej Inflanty. W trakcie trzech kolejnych kampanii Batory zmiażdżył wroga i zdobył wiele zamków, w tym Psków.
Wypowiedzenie wojny było w zasadzie formalnością bo trwała ona już od 1575 r. kiedy to car Iwan IV Groźny uderzył na...
23 cze 2024473
2001 – Jan Paweł II rozpoczął 3-dniową pielgrzymkę na Ukrainę. Pierwszy raz od 1350 lat głowa Kościoła przybyła na tę ziemię, potwierdzając związek Ukrainy z Europą.
Ponieważ pobytu Św. Klemensa i Św. Marcina na Krymie w I tysiącleciu n.e. nie można uznać za wizytę duszpasterską (trafili tam na wygnanie),...
22 cze 2024764
1941 – na skutek niemieckiego bombardowania w Muzeum Adama Mickiewicza w Nowogródku spłonęły unikalne pamiątki, m.in. fotel i notatki poety.
Przypomnijmy pokrótce historię tego dworu, nad którym - co nie ulega wątpliwości - wisi jakieś "pożarowe przekleństwo". Plac pod jego budowę kupił w 1803 r. za 50 rubli...
16 cze 20241084
1944 - w bitwie pod wsią Jewłasze na Nowogródczyźnie zginął w ataku na posterunek niemiecki Jan Piwnik "Ponury" - legendarny dowódca partyzancki Armii Krajowej.
Przypomnijmy, że Jan Piwnik, urodzony w 1912 r., ukończył przed wojną Szkołę Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim. W latach 1935-1939...
