26 maja w Historii Kresów

Juliusz Kossak: Spotkanie Tuhaj-beja z Chmielnickim/Domena publiczna

1648 – Powstanie Chmielnickiego: w wyniku nieudolnego dowodzenia wojska polskie poniosły klęskę w bitwie z Kozakami i Tatarami pod Korsuniem.

7-tysięczna armia polska dowodzona przez hetmanów Mikołaja Potockiego i Marcina Kalinowskiego stanęła pod Korsuniem warownym obozem i została zaatakowana przez 20-tysięczne siły kozacko-tatarskie pod dowództwem Bohdana Chmielnickiego i Tuhaj-beja.

Już po pierwszym starciu hetman Potocki zrozumiał, że tej bitwy nie wygra i aby uniknąć ostatecznej porażki zarządził odwrót. Niestety, silny oddział kozacki pod wodzą Maksyma Krzywonosa przygotował zasadzkę w wąwozie. Polskie działa i tabory wpadły w wykopane głębokie rowy, a na zdezorganizowane polskie wojsko Kozacy uderzyli z obu stron. Ocalało tylko 650 Polaków. Cała reszta poległa lub dostała się do niewoli, schwytani zostali także obaj polscy hetmani.

Wiele przyczyn złożyło się na tę klęskę: hetman Potocki nie miał zbyt dużego doświadczenia, a w dodatku dowodził w stanie nietrzeźwym. Z kolei hetman Kalinowski był krótkowidzem – nie widział dalej niż na 250 metrów. I na domiar złego obaj byli ze sobą skłóceni…

1339 – zmarła Aldona Anna Giedyminówna – królowa Polski, żona Kazimierza Wielkiego, córka Wielkiego Księcia Litwy Giedymina. Urodzona ok. 1310 r.

1569 – przyłączenie Wołynia do Korony Polskiej na mocy Unii Lubelskiej.

1792 – wojna polsko-rosyjska: klęska wojsk litewskich w Bitwie pod Opsą.

1831 – Powstanie Listopadowe: wojska powstańcze poniosły klęskę w Bitwie pod Ostrołęką.

1863 – Powstanie Styczniowe: zwycięstwo powstańców w bitwie pod Salichą.

1863 – w bitwie Powstania Styczniowego w Porzeczu zginął Henryk Dmochowski – polski rzeźbiarz, wcześniej uczestnik Powstania Listopadowego.

Urodzony w 1810 r. jako syn Michała Dmochowskiego – sekretarza Komisji Edukacji Narodowej w Wilnie. Skończył przyrodoznawstwo na Uniwersytecie Wileńskim, rzeźbiarstwa uczył się prywatnie. W Powstaniu Listopadowym walczył w oddziale pułkownika Zaliwskiego. Po upadku powstania wyemigrował do Paryża.

19 marca 1833 r. próbował wywołać kolejne powstanie – rozpoczynając walki partyzanckie na Witebszczyźnie. Walczył również na Polesiu i Wołyniu i w końcu został zmuszony do wycofania się do Austrii. Osiedlił się pod fałszywym nazwiskiem w Galicji, jednak został zadenuncjowany i spędził 7 lat w więzieniu. Potem ponownie wyjechał do Paryża, jednak wrócił w czasie Wiosny Ludów i w 1846 r. wziął udział w walkach ulicznych we Lwowie. Po stłumieniu rozruchów po raz kolejny wyjechał do Paryża, a stamtąd w 1852 r. do USA. Jego dziełem są m.in. liczne popiersia amerykańskich polityków w budynku Kongresu: Waszyngtona, Jeffersona, Franklina, Kościuszki.

W 1861 r. wrócił do Wilna, gdzie również pracował jako rzeźbiarz. Stworzył tu m.in. posąg świętego Władysława dla wileńskiej katedry. Kiedy w marcu 1863 r. rozgorzały na terenach dzisiejszej Białorusi walki Powstania Styczniowego Dmochowski został powstańczym naczelnikiem powiatu Dzisna i sformował oddział partyzancki. Zginął 26 maja 1863 r. w jednej z pierwszych walk, koło wioski Porzecze w rejonie borysowskim.

1871 – zmarł Michał Szweycer – polski fotograf, uczestnik Powstania Styczniowego, jeden z „towiańczyków”, przyjaciel Adama Mickiewicza. Urodził się w 1808 r.

1925 – we Lwowie urodził się Stefan Sękowski – polski chemik, żołnierz Armii Krajowej, współpracownik KSS KOR.

1939 – w Równem na Wołyniu urodził się Andrzej Milczanowski – polski polityk, minister spraw wewnętrznych w latach 1992-95.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 26 maja

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

31 lipca w Historii Kresów 28 czerwca w Historii Kresów 25 maja w Historii Kresów 21 maja w Historii Kresów 16 maja w Historii Kresów