11 sie 20251510
1937 - szef NKWD Nikołaj Jeżow wydał rozkaz 00485 rozpoczęcia Operacji Polskiej - zgładzenia Polaków z Ukrainy i Białorusi sowieckiej. Zamordowano 111 tys., wywieziono 130 tys.
Operacja Polska NKWD była pierwszą w historii centralnie zaplanowaną zbrodnią ludobójczą w stosunku do jednego narodu....
18 lip 20251470
1570 – w Wilnie otwarto Kolegium Jezuitów przekształcone przez króla Batorego w Akademię i Uniwersytet Wileński - jedyną przez lata wyższą szkołę Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jezuici przybyli do Wilna na zaproszenie biskupa Waleriana Protasewicza. Organiztorem Kolegium był Stanisław Warszewicki, a budynki uczelni...
26 cze 20251432
1579 – król Stefan Batory wypowiedział wojnę Rosji, usiłującej odebrać Rzeczypospolitej Inflanty. W trakcie trzech kolejnych kampanii Batory zmiażdżył wroga i zdobył wiele zamków, w tym Psków.
Wypowiedzenie wojny było w zasadzie formalnością bo trwała ona już od 1575 r. kiedy to car Iwan IV Groźny uderzył na...
24 cze 2025842
1838 – urodził się Jan Matejko - genialny malarz historyczny, autor wielu obrazów "kresowych" - Batory pod Pskowem, Rejtan, Unia Lubelska, Chrzest Litwy, Śluby Jana Kazimierza.
Najbardziej znane arcydzieła Matejki to oczywiście Bitwa pod Grunwaldem, Hołd pruski, Konstytucja 3 Maja, Kościuszko pod Racławicami, Sobieski...
01 maj 2025756
1576 – Anna Jagiellonka poślubiła na Wawelu Stefana Batorego i została wraz z nim koronowana. Panowanie Batorego to czas rozkwitu Kresów i zwycięstw Polski na Wschodzie.
Przypomnijmy, że książę Siedmiogrodu Stefan Batory wyprzedził w staraniach o rękę Anny Jagiellonki Maksymiliana II Habsburga. Chodziło, oczywiście, o...
04 kwi 2025722
1557 – w Ostrownie (ob. Białoruś) urodził się Lew Sapieha - hetman i kanclerz wielki litewski, marszałek Sejmu, wojewoda wileński, starosta słonimski, brzeski, mohylewski.
Był bez wątpienia jedną z najwybitniejszych postaci w historii Wielkiego Księstwa Litewskiego i jedną z najbardziej wpływowych osób w dawnej...
01 kwi 20251130
1656 – Król Jan II Kazimierz złożył we lwowskiej katedrze śluby obierając Matkę Bożą za patronkę i Królową Polski i zapowiedział walkę z najazdem szwedzkim aż do zwycięstwa.
Śluby Jana Kazimierza odbyły się w Katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Lwowie podczas mszy odprawianej przez nuncjusza...
09 mar 2025930
1547 - urodził się Krzysztof Radziwiłł "Piorun" herbu Trąby - wojewoda wileński, hetman wielki litewski, wielki zwycięski wódz w wojnach Rzeczypospolitej z Rosją i Szwecją.
Był synem Mikołaja Radziwiłła zwanego "Rudym" z birżańskiej linii tego rodu. Już jako młodzieniec walczył w wojnie z Rosją z lat 1558-1570,...
01 mar 2025840
2011 – w Polsce po raz pierwszy obchodzono nowe święto państwowe: Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych.
Inicjatywę w sprawie ustanowienia tego święta podjęły w 2009 r. organizacje skupione w Porozumieniu Organizacji Kombatanckich i Niepodległościowych reprezentujące m.in. Zrzeszenie „Wolność i...
06 lut 2025735
1582 – wojska polskie Stefana Batorego zakończyły nieudane 5-miesięczne oblężenie Pskowa. Miasta nie zdobyły, ale w wyniku zawartego pokoju odebrały Rosji Inflanty.
III wyprawa inflancka najwybitniejszego chyba w historii polskiego króla była więc dla naszego kraju niezwykle udana. Oblężenie Pskowa trwało 5...
05 sty 2025862
1818 – w Sewerynach k/Nowogrodu Wołyńskiego urodził się Ernest Malinowski - inżynier, słynny budowniczy kolei w Peru, profesor Uniwersytetu w Limie, bohater narodowy tego kraju.
Zbudowana przez polskiego inżyniera w latach 1872-1876 linia kolejowa z Callao przez Limę do Huancayo na odcinku Callao-Oroya w...
07 lis 2024381
1790 – w Żyrmunach (dzisiejsza Białoruś) urodził się Karol Podczaszyński - polski architekt, profesor Uniwersytetu Wileńskiego. Studiował na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim.
Podczaszyński był także pierwszym Polakiem studiującym architekturę w Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. Autor m.in. przebudowy...
