03 maj 2025601
1791 – uchwalono Konstytucję 3 Maja regulującą ustrój Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Polska i Litwa stały się oficjalnie jednym, niepodzielnym państwem.
O znaczeniu Konstytucji 3 Maja i okolicznościach jej późniejszego obalenia napisano już bardzo wiele. Przypomnijmy więc tylko, że była to pierwsza w Europie i...
12 kwi 2025829
1908 – we Lwowie ukraiński student zastrzelił Andrzeja Kazimierza Potockiego - polskiego polityka, Namiestnika Galicji w latach 1903-1908, marszałka Sejmu Krajowego Galicji.
Andrzej Potocki urodził się w 1861 r. Był jednym z największych właścicieli ziemskich i fabryk w Galicji i Królestwie Polskim. Jako polityk...
04 kwi 2025708
1557 – w Ostrownie (ob. Białoruś) urodził się Lew Sapieha - hetman i kanclerz wielki litewski, marszałek Sejmu, wojewoda wileński, starosta słonimski, brzeski, mohylewski.
Był bez wątpienia jedną z najwybitniejszych postaci w historii Wielkiego Księstwa Litewskiego i jedną z najbardziej wpływowych osób w dawnej...
23 mar 20251206
1660 – wojska rosyjskie Iwana Chowańskiego rozpoczęły oblężenie Lachowicz. Miasto dzielnie broniło się aż do 3 lipca kiedy to Chowański musiał wycofać się przed nadciągającą polską odsieczą.
Lachowicze były jedną z największych twierdz Rzeczypospolitej na terenie obecnej Białorusi. Obroną dowodził wojski...
13 mar 20251258
1923 – w Wilnie urodził się Emil Karewicz - polski aktor. Znany przede wszystkim z roli Hermanna Brunnera w "Stawce większej niż życie".
Nie ma w Polsce osoby, która nie znałaby tego serialu, a wielu oglądało go nawet kilkanaście razy. Na całym świecie obejrzał go podobno łącznie 1 miliard osób. I chociaż -...
12 mar 2025753
1679 – król Jan III Sobieski nadał Tatarom wsie Kruszyniany, Nietupa, Łużany i część Poniatowicz.
Tatarzy zaczęli osiedlać się w Wielkim Księstwie Litewskim od końca XIV w., głównie za sprawą księcia Witolda, w okolicach Wilna, Trok, Grodna i Kowna, od XVII w. na Wołyniu i Podolu, a u schyłku tego wieku na...
02 mar 2025808
1921 – we Lwowie urodził się Kazimierz Górski - wybitny selekcjoner reprezentacji Polski, prezes PZPN, legenda futbolu. Nasz kraj zawdzięcza mu największe piłkarskie sukcesy w swojej historii.
Wszyscy pamiętamy jak Kazimierz Górski trenował naszą narodową drużynę w latach 1970–1976 i doprowadził ją do...
22 lut 20251341
1992 – zmarł Tadeusz Łomnicki - polski aktor teatralny i filmowy z Kresów, reżyser, pedagog, założyciel i dyrektor warszawskiego Teatru Na Woli. Odtwórca roli Pana Wołodyjowskiego.
Łomnicki urodził się w 1927 r. w Podhajcach. Jego ogromny dorobek artystyczny obejmuje 82 role sceniczne, 51 ról filmowych, w tym...
20 lut 2025749
1963 – zmarł książę Eustachy Sapieha - minister spraw zagranicznych II RP, polityk konserwatywny. Urodzony w 1881 r. w Biłce Szlacheckiej pod Lwowem.
W listopadzie 1918 r. stał na czele Komitetu Obrony Kresów Wschodnich. Potem walczył w wojnie polsko - bolszewickiej. Był przedstawicielem Polski na rokowania z Litwą w...
14 lut 2025926
1919 – bitwa koło miasta Mosty (dziś Białoruś) rozpoczęła wojnę z bolszewikami. Polskie wojsko zatrzymało tu marsz na zachód oddziałów Armii Czerwonej.
Bolszewickie wojska podążały w ślad za wycofującymi się na zachód oddziałami niemieckimi. Polskie wojska w liczbie 12 szwadronów kawalerii, 12 batalionów...
14 sty 2025757
1770 - urodził się książę Adam Jerzy Czartoryski - mąż stanu Królestwa Polskiego i Powstania Listopadowego, zasłużony dla polskich szkół na Kresach.
Pełnił funkcję ministra spraw zagranicznych Rosji (1804-1806) i senatora-wojewody Królestwa Polskiego. W 1803 r. car Aleksander I mianował go kuratorem wileńskiego...
11 sty 20251037
1582 – biskup wileński Jerzy Radziwiłł założył w Wilnie Seminarium Duchowne, które działało tu do likwidacji przez sowietów w 1945 r.
Przez dwa wieki seminarium mieściło się w pałacu biskupim. Nauka trwała cztery lata, a klerycy byli także słuchaczami Uniwersytetu Wileńskiego. W 1774 r. biskup Masalski...
