18 lip 20251446
1570 – w Wilnie otwarto Kolegium Jezuitów przekształcone przez króla Batorego w Akademię i Uniwersytet Wileński - jedyną przez lata wyższą szkołę Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Jezuici przybyli do Wilna na zaproszenie biskupa Waleriana Protasewicza. Organiztorem Kolegium był Stanisław Warszewicki, a budynki uczelni...
30 cze 20251041
1651 – zakończyła się główna bitwa pod Beresteczkiem - największe starcie lądowe XVII wieku. Polacy pod wodzą Jana Kazimierza pokonali wojska Tatarów i Kozaków Chmielnickiego.
Starcie pod Beresteczkiem na Wołyniu było w zasadzie całą serią bitew, które trwały z przerwami od 28 czerwca do 10 lipca, jednak...
29 cze 20251280
1941 - drugi dzień masakry dokonanej przez sowietów we Lwowie na 7 tys. Polaków. Tego samego dnia Niemcy zajęli miasto i rozpoczęli wraz z Ukraińcami masowe mordy Żydów.
Mordy i wywózki ludności polskiej Lwowa trwały od samego początku okupacji sowieckiej we wrześniu 1939 r. Jednak po ataku Niemiec na Sowiety -...
11 cze 2025860
1792 – wojna polsko-rosyjska: porażka wojsk litewskich Rzeczypospolitej w bitwie pod Mirem spowodowana nieudolnym dowodzeniem generała Józefa Judyckiego.
Do tej klęski nie musiało dojść, choć siły korpusu litewskiego były słabsze niż nadciągający korpus rosyjski Mellina. Judycki dysponował 7700 żołnierzami i 10...
21 maj 20251721
1674 – Jan Sobieski, urodzony w Olesku koło Lwowa, został wybrany na króla Polski. Geniusz militarny, przez Turków zwany Lwem Lechistanu, przez chrześcijan - Obrońcą Wiary.
Przypomnijmy, że przyszły król spędził dzieciństwo w rodowej rezydencji w Żółkwi, która i później była jego ulubioną.
Nie...
10 maj 2025840
1846 – w Petersburgu zmarł książę Franciszek Ksawery Drucki-Lubecki - genialny finansista, minister skarbu Królestwa Polskiego. Pochodził z Polesia, związany z Grodzieńszczyzną.
Urodził się w 1778 r. w Pohoście na Polesiu. Wychowany w rosyjskim Korpusie Kadetów, służył w armii Suworowa. Nie walczył jednak...
30 mar 2025915
1857 – w Podhajcach na Wołyniu w zamożnej rodzinie ziemiańskiej urodziła się Gabriela Zapolska (Korwin-Piotrowska) - polska dramatopisarka i aktorka.
Pamiętamy jej utwory z ekranizacji "Dulscy" czy "Z biegiem lat, z biegiem dni". Zmarła w 1921 r. Zobacz artykuł Gabriela Zapolska - życie jak teatr...
1830 - Powstanie...
27 lut 20251140
1839 – w Wilnie Rosjanie rozstrzelali Szymona Konarskiego - działacza niepodległościowego, członka organizacji Młoda Polska i Stowarzyszenia Ludu Polskiego.
Szymon Konarski urodził się w 1808 r. we wsi Dobkiszki w pobliżu Sejn. Jego ojciec walczył w wojnie z Rosją i w Insurekcji Kościuszkowskiej, on sam z kolei w...
22 lut 20251386
1992 – zmarł Tadeusz Łomnicki - polski aktor teatralny i filmowy z Kresów, reżyser, pedagog, założyciel i dyrektor warszawskiego Teatru Na Woli. Odtwórca roli Pana Wołodyjowskiego.
Łomnicki urodził się w 1927 r. w Podhajcach. Jego ogromny dorobek artystyczny obejmuje 82 role sceniczne, 51 ról filmowych, w tym...
18 lut 2025895
1966 – zmarł Stanisław "Cat" Mackiewicz - publicysta, polityk, premier RP na uchodźstwie, konserwatysta ze stronnictwa "Żubrów Kresowych", monarchista.
Urodzony w 1896 r. Starszy brat pisarza Józefa Mackiewicza. Członek ZET i POW. Podczas wojny polsko - bolszewickiej 1919–1920 wstąpił ochotniczo do partyzanckiego...
15 sty 20251068
1944 - 27 Wołyńska Dywizja Piechoty Armii Krajowej rozpoczęła Akcję "Burza" na Wołyniu przeciwko wojskom niemieckim.
W okresie od stycznia do czerwca 1944 r. w operacji tej wzięło udział 6,5 tys. żołnierzy AK. Dywizja stoczyła ponad 100 walk z Niemcami. Poległo ponad 600 polskich partyzantów. Straty wroga -...
11 sty 20251053
1582 – biskup wileński Jerzy Radziwiłł założył w Wilnie Seminarium Duchowne, które działało tu do likwidacji przez sowietów w 1945 r.
Przez dwa wieki seminarium mieściło się w pałacu biskupim. Nauka trwała cztery lata, a klerycy byli także słuchaczami Uniwersytetu Wileńskiego. W 1774 r. biskup Masalski...
