28 cze 2025868
1569 – uchwalono Unię Lubelską, w wyniku której powstała Rzeczpospolita Obojga Narodów, ze wspólnym monarchą, herbem, sejmem, walutą, polityką zagraniczną i obronną.
Na zawarcie Unii wpłynęła sytuacja międzynarodowa - Wielkie Księstwo Litewskie nie było w stanie samodzielnie prowadzić wojny z Rosją, a...
24 cze 2025841
1838 – urodził się Jan Matejko - genialny malarz historyczny, autor wielu obrazów "kresowych" - Batory pod Pskowem, Rejtan, Unia Lubelska, Chrzest Litwy, Śluby Jana Kazimierza.
Najbardziej znane arcydzieła Matejki to oczywiście Bitwa pod Grunwaldem, Hołd pruski, Konstytucja 3 Maja, Kościuszko pod Racławicami, Sobieski...
18 cze 20251126
1792 – wojska księcia Józefa Poniatowskiego pokonały Rosjan pod Zieleńcami. Król ustanowił na cześć tego triumfu Order Virtuti Militari - do dziś najwyższe odznaczenie wojskowe.
Bitwa pod Zieleńcami, na wschód od Zasławia na dzisiejszej Ukrainie, miała miejsce w czasie tzw. Wojny w Obronie Konstytucji 3 Maja....
02 cze 2025776
1652 – dwudniowa bitwa z Kozakami i Tatarami pod Batohem zakończyła się klęską Polaków. Po bitwie na rozkaz Bohdana Chmielnickiego wymordowano 3,5 tysiąca polskich jeńców.
Ta jedna z największych klęsk polskiego oręża na Kresach poważnie osłabiła kraj i stała się początkiem całej serii nieszczęść -...
26 maj 20251049
1648 – Powstanie Chmielnickiego: w wyniku nieudolnego dowodzenia wojska polskie poniosły klęskę w bitwie z Kozakami i Tatarami pod Korsuniem.
7-tysięczna armia polska dowodzona przez hetmanów Mikołaja Potockiego i Marcina Kalinowskiego stanęła pod Korsuniem warownym obozem i została zaatakowana przez 20-tysięczne siły...
22 maj 20252265
1659 - polski Sejm zatwierdził ugodę hadziacką z Kozakami. Rzeczpospolita stała się unią Trojga Narodów – Korony, Litwy i Rusi.
Ugoda w Hadziaczu między Rzecząpospolitą Obojga Narodów a Kozackim Wojskiem Zaporoskim reprezentowanym przez hetmana Iwana Wyhowskiego została zawarta 16 września 1658 roku. Przewidywała...
21 maj 20251748
1674 – Jan Sobieski, urodzony w Olesku koło Lwowa, został wybrany na króla Polski. Geniusz militarny, przez Turków zwany Lwem Lechistanu, przez chrześcijan - Obrońcą Wiary.
Przypomnijmy, że przyszły król spędził dzieciństwo w rodowej rezydencji w Żółkwi, która i później była jego ulubioną.
Nie...
16 maj 2025821
1657 – w Janowie Poleskim Kozacy zgładzili Andrzeja Bobolę - jezuitę i kaznodzieję. Dziś to święty, patron Polski i "apostoł Pińszczyzny". Był autorem ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza.
Urodził się w 1591 r. Studiował filozofię i teologię na Uniwersytecie Wileńskim. Przez rok był rektorem kościoła w...
12 maj 2025935
1935 – w Belwederze zmarł Józef Piłsudski - najwybitniejszy polski polityk XX wieku, Marszałek, Naczelnik Państwa, premier. Urodzony w 1867 r. w Zułowie na Wileńszczyźnie.
Przyczyną śmierci Marszałka w wieku 68 lat był rak wątroby. W kraju ogłoszono sześciotygodniową żałobę narodową. Na wniosek Prezydenta...
04 kwi 2025722
1557 – w Ostrownie (ob. Białoruś) urodził się Lew Sapieha - hetman i kanclerz wielki litewski, marszałek Sejmu, wojewoda wileński, starosta słonimski, brzeski, mohylewski.
Był bez wątpienia jedną z najwybitniejszych postaci w historii Wielkiego Księstwa Litewskiego i jedną z najbardziej wpływowych osób w dawnej...
16 mar 2025842
1927 – we Lwowie urodził się Stanisław Dulz - polski reżyser filmów animowanych. Twórca "Bolka i Lolka" i "Porwania Baltazara Gąbki".
Pochodził z rodziny, która na skutek sowieckich wysiedleń wyjechała w 1946 r. ze Lwowa, osiadając w Wałbrzychu. Początkowo Stanisław Dulz pracował jako górnik. Talent plastyczny...
27 lut 20251153
1839 – w Wilnie Rosjanie rozstrzelali Szymona Konarskiego - działacza niepodległościowego, członka organizacji Młoda Polska i Stowarzyszenia Ludu Polskiego.
Szymon Konarski urodził się w 1808 r. we wsi Dobkiszki w pobliżu Sejn. Jego ojciec walczył w wojnie z Rosją i w Insurekcji Kościuszkowskiej, on sam z kolei w...
