• ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Kresy24.pl – Wschodnia Gazeta Codzienna
  • 03 Mar 2021
  • Ukraina
  • Białoruś
  • Rosja
  • Litwa
  • Azja i Zakaukazie
  • Region Bałtyku
  • Trójmorze
  • русский
  • yкраїнська
Kresy24.pl - Wschodnia Gazeta Codzienna
  • ARCHIWUM KRESOWE
  • PODRÓŻE PO KRESACH
  • BIBLIOTEKA KRESOWA
  • KUCHNIA KRESOWA
  • Niepodległość
  • KALENDARIUM
    • Styczeń w Historii Kresów
    • Luty w Historii Kresów
    • Marzec w Historii Kresów
    • Kwiecień w Historii Kresów
    • Maj w Historii Kresów
    • Czerwiec w Historii Kresów
    • Lipiec w Historii Kresów
    • Sierpień w Historii Kresów
    • Wrzesień w Historii Kresów
    • Październik w Historii Kresów
    • Listopad w Historii Kresów
    • Grudzień w Historii Kresów
  • POLACY NA WSCHODZIE
  • HISTORIA I WSPOMNIENIA
  • WYSZUKIWARKA KRESOWA
  • GAZETY KRESOWE
    • Archiwum “Magazynu Polskiego”
    • Archiwum “Głosu znad Niemna”
    • Archiwum “Echa Polesia”
    • Archiwum “Polaka na Łotwie”
    • Archiwum “Kuriera Galicyjskiego”
    • Archiwum “Słowa Polskiego”
    • Archiwum “Monitora Wołyńskiego”
    • Archiwum “Głosu Polonii”
    • Archiwum “Polonii Charkowa”
    • Archiwum “Dziennika Kijowskiego”
    • Archiwum “Krynicy”
    • Archiwum “Gazety Polskiej Bukowiny”
    • Archiwum “Wołanie z Wołynia”
    • Archiwum “Naszych Dróg”
    • Archiwum “Tęczy Żytomierszczyzny”
    • Archiwum “Lwowskich Spotkań”
    • Archiwum “Polaków Donbasu”
    • Archiwum “Mozaiki Berdyczowskiej”
    • Archiwum “Słowa Życia”
  • TV Kresy24.pl
Home
Historia i Wspomnienia

Józef Piłsudski w Berdyczowie

30 Kwi 2014 Historia i Wspomnienia 2 comments

Petlura-Piłsudski

Spotkanie Naczelnego Wodza z atamanem Symonem Petlurą przypieczętowało polsko-ukraińską wpółpracę wojskową. Jednak nie zagwarantowało Ukrainie niepodległości.

1920 rok w historii Ukraińskiej Republiki Ludowej był szczególny chociażby dlatego, że był ostatnim rokiem istnienia niepodległej Ukrainy. Także i dlatego, że w tym roku ukształtował się ukraińsko-polski sojusz międzypaństwowy. Niemal w centrum tych wydarzeń znalazło się nieduże miasteczko Berdyczów, bo właśnie tu spotkali się przywódcy obydwu zaprzyjaźnionych państw.


W sowieckiej historiografii fakt spotkania w Berdyczowie marszałka państwa polskiego Józefa Piłsudskiego i prezydenta Ukraińskiej Republiki Ludowej, naczelnego atamana Symona Petlury jest opisany w jednym wersie. Dlaczego wszak rozumują sowieccy historycy przypominać o istnieniu niezależnej Ukrainy? Dzisiaj można odrzucić motywy polityczne i opowiedzieć o tym wydarzeniu bardziej dokładnie.

21 kwietnia 1920 roku kierownictwo URL i Polski podpisało umowę warszawską, której częścią była konwencja wojskowa. Na jej mocy oba państwa stawały się sojusznikami w walce z Rosją Sowiecką. Pretekstem do podpisania umowy była chęć Ukraińców zyskania sojusznika w obronie niepodległości swojego kraju. 25 kwietnia 1920 roku połączone wojska polsko-ukraińskie (20 tys. polskich i 15 tys. ukraińskich żołnierzy) przekroczyły Zbrucz i rozpoczęły atak na Kijów. Już 27 kwietnia zdobyły Berdyczów. 2 maja do miasta wkroczyła 6. Dywizja Strzelców URL. Na cześć tego wydarzenia w Berdyczowie została odprawiona msza święta i odbyła się parada. 5 maja na dworcu kolejowym doszło do spotkania marszałka Piłsudskiego i Symona Petlury.


Pierwszy przybył do miasta Józef Piłsudski. Rozmowa obydwu polityków odbywała się w pociągu polskiego marszałka. Oto jak opisał to spotkanie polski prozaik i publicysta Juliusz Kaden-Bandrowski: Podali sobie ręce, skłonili głowy i pocałowali się. Mnie wydarzyło się, że na tym pocałunku, jak na czułej wadze zawisł horror całej krwi atamanów i ich pomocników, cały ból długotrwałej walki, ból dróg i bezdroża, pożarów i zniszczeń, umowności i rozejmów (…).

Po oficjalnych rozmowach Symon Petlura i Józef Piłsudski wyszli z wagonu i jeszcze długo omawiali warunki współpracy. Zachowana fotografia pokazuje ich na tle kolejowej wieży wodociągowej. W tym dniu ataman Petlura przeprowadził przegląd osobowego składu dywizji siczowych, które przebywały tu na półtoramiesięcznych ćwiczeniach wojskowych, po czym wręczył dowódcom kozackie malinowe ubrania ze złotym tryzubem w niebieskim trójkącie z hasłem: „Za wyzwolenie Ukrainy”. W tym dniu odbyła się także narada polskiego sztabu. Marszałek nie krył swych obaw: „Postawiłem na kartę ostatnią możliwość zrobienia czegoś na korzyść Polski i osłabienia potęgi Rosji w przyszłości. Kiedy uda się pomóc utworzyć niepodległą Ukrainę, która stanie się przeponą między nami i Rosją, ta ostatnia przez wiele lat nie będzie nam zagrażała (…) Lecz problem w tym, czy Ukraina powstanie, czy ma ona dość sił i ludzi, żeby się zorganizować.

My nie możemy tutaj być zawsze, dlatego zwracam się do miejscowych Polaków, żeby mnie zrozumieli i pomogli. To jest w ich interesie, nie zajmować się sabotażem, a razem z Ukraińcami tworzyć państwo. Granic z 1772 roku odnawiać nie będę, jak kiedyś pragnąłem. Polska nie potrzebuje tych ziem (…) Innego wyjścia nie ma, jak stworzyć samodzielną Ukrainę. Niestety, Petlura nie odgrywa tutaj żadnej roli. Jest tylko narzędziem, nic więcej. Kiedy nie uda się tutaj nic zrobić, zostawimy ten chaos na pastwę losu…. A co będzie dalej, pokaże przyszłość.

Społeczność miasta radośnie witała wodzów ukraińskiego i polskiego. Już po zakończeniu uroczystości obie delegacje wraz z wojskami przemaszerowały ulicą Białopolską (teraz Europejska) od dworca kolejowego, obok kościoła św. Barbary, do klasztoru Karmelitów Bosych. Podczas marszu mieszkańcy Berdyczowa obsypywali ich kwiatami. Na koniec, jak wspominali starzy mieszkańcy, Piłsudski wszedł do klasztoru na mszę świętą. Czy spotkanie w Berdyczowie miało jakieś znaczenie dla Ukrainy? W znaczeniu wojskowym na pewno tak.

Wydarzenia na froncie ukraińskim rozwijały się dość szybko i już 7 maja wojsko polskie wraz z oddziałami ukraińskimi zajęło Kijów. Co prawda bez walk, ponieważ Armia Czerwona w pośpiechu uciekła ze stolicy i polska załoga dojechała od Puszczy- Wodycy do Kijowa tramwajem.

Jerzy Melnyk, członek studenckiego klubu “Spudeji”.

Mozaika Berdyczowska- marzec – kwiecień 2014 Nr 2 (115), fot: wikipedia.org

Podziel się tym z innymi. Udostępnij na:

Powiązane wiadomości:

11 sierpnia w Historii Kresów
Tagi: Armia Czerwona Bandrowski Berdyczów fotografia Kaden Kaden-Bandrowski Kijów Marszałek Petlura Piłsudski Wojsko Polskie Zbrucz
  • Tags
  • Armia Czerwona
  • Bandrowski
  • Berdyczów
  • fotografia
  • Kaden
  • Kaden-Bandrowski
  • Kijów
  • Marszałek
  • Petlura
  • Piłsudski
  • Wojsko Polskie
  • Zbrucz

2 komentarzy

  1. Sergey
    23 listopada 2014 o 08:45 Odpowiedz ↓

    Witaj!
    Czy masz publikacja w wersji elektronicznej “Józef Piłsudski w Berdyczowie”. Zdjęcie przedstawia Piłsudskiego pociąg i Petlyura. To jest obraz całości? Może na zdjęciach, jak pokazano żadnego budynku? Czy masz więcej zdjęć Berdyczowa? Byłbym wdzięczny za dobre skany. Możesz zaoferować zdjęciom kościoły Berdyczowa (1900-1930), zdjęcie polskich żołnierzy i Piłsudskiego w Berdyczowie w 1920 roku.
    Dzięki z góry.

  2. Sergey Pasyuk
    23 listopada 2014 o 08:49 Odpowiedz ↓

    Witaj!
    Czy masz publikacja online “Józef Piłsudski w Berdyczowie”
    Zdjęcie przedstawia Piłsudskiego pociąg i Petlyura. To jest obraz całości? Może na zdjęciach, jak pokazano żadnego budynku? Czy masz więcej zdjęć Berdyczowa? Byłbym wdzięczny za dobre skany. Możesz zaoferować zdjęciom kościoły Berdyczowa (1900-1930), zdjęcie polskich żołnierzy i Piłsudskiego w Berdyczowie w 1920 roku.
    Dzięki z góry.

Dodaj komentarz Anuluj

Najczęściej czytane
"Kijów wyczerpał zdolności do przesuwania się na Zachód w oparciu o Niemcy"

"Kijów wyczerpał zdolności do przesuwania się na Zachód w oparciu o Niemcy"

Łukaszenka podzielił się władzą z 45- letnim synem

Łukaszenka podzielił się władzą z 45- letnim synem

Białoruska TV: Niemiecki terror z II wojny światowej doskonałym wzorcem dla utrzymania porządku w kraju (WIDEO)

Białoruska TV: Niemiecki terror z II wojny światowej doskonałym wzorcem dla utrzymania porządku w kraju (WIDEO)

Prezydent Litwy: Ostatnie wydarzenia w Gruzji budzą duże zaniepokojenie

Prezydent Litwy: Ostatnie wydarzenia w Gruzji budzą duże zaniepokojenie

Bestialskie tortury w rosyjskiej kolonii karnej. Wyciekły nagrania

Bestialskie tortury w rosyjskiej kolonii karnej. Wyciekły nagrania

Пшемислав Журавський вель Граєвський: Чи поняття «Креси» сьогодні потребує уточнення і дискусії? (II)

Пшемислав Журавський вель Граєвський: Чи поняття «Креси» сьогодні потребує уточнення і дискусії? (II)

Sekretarz generalna Amnesty International podziękowała publicznie za rozmowę bliskiemu współpracownikowi Nawalnego. Ale on z nią nie rozmawiał i jej nie zna

Sekretarz generalna Amnesty International podziękowała publicznie za rozmowę bliskiemu współpracownikowi Nawalnego. Ale on z nią nie rozmawiał i jej nie zna

Gerard Depardieu podejrzany o gwałt

Gerard Depardieu podejrzany o gwałt

Łukaszenka chce, by dzień agresji ZSRR na Polskę był świętem narodowym Białorusi

Łukaszenka chce, by dzień agresji ZSRR na Polskę był świętem narodowym Białorusi

Zełenski ostrzegł Dudę, że Nord Stream 2 to pułapka dla całej Europy

Zełenski ostrzegł Dudę, że Nord Stream 2 to pułapka dla całej Europy

Najnowsze
03 Mar
Rosja

Była minister spraw zagranicznych Austrii, która tańczyła z Putinem, dostała pracę w rosyjskim koncernie Rosnieft

03 Mar
Azja i Zakaukazie

Kazachstan: Śmiertelne zatrucie środkiem owadobójczym

03 Mar
Historia i Wspomnienia

Wiktor Medwedczuk. Cień ZSRS i Putina na Ukrainie

03 Mar
Białoruś

„Bardzo złożony mechanizm”. Szef ukraińskiego MSZ o sankcjach wobec władz Białorusi

03 Mar
Rosja

Rzeczniczka rosyjskiego MSZ do USA: Nie igrajcie z ogniem

03 Mar
Azja i Zakaukazie

Gruzja spada w międzynarodowym rankingu wolności i demokracji

03 Mar
Białoruś

Nie żyje jedna z założycielek Związku Polaków na Białorusi

Publikacje wyrażają jedynie poglądy autora/ów i nie mogą być utożsamiane z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów.

© Kresy24.pl 2018. Wszelkie Prawa Zastrzeżone.  Kontakt | Polityka prywatności
Produkcja: Fundacja Wolność i Demokracja