Rejtan – Upadek Polski – obraz Jana Matejki z 1866 przedstawiający protest Tadeusza Reytana przeciwko I rozbiorowi Polski na Sejmie Rozbiorowym/pl.wikipedia.org
1772 – I rozbiór Polski: w Petersburgu Rosja, Prusy i Austria podpisały traktaty rozbiorowe ustalające granice zaborów. Polska straciła 211 tys. km kw. terytorium i 4,5 mln ludności.
W wyniku I Rozbioru Austria zawłaszczyła całą południową Polskę po Zbrucz ze Lwowem, ale bez Krakowa, a już dwa lata wcześniej samorzutnie przejęła Spisz oraz powiaty nowotarski, nowosądecki i czorsztyński. Z kolei Prusy zaanektowały Warmię i Prusy Królewskie (Pomorze Gdańskie), ale bez Gdańska i Torunia. Natomiast Rosja zagarnęła Inflanty Polskie oraz wschodnie krańce Rzeczypospolitej za Dnieprem, Drucią i Dźwiną, czyli województwa: mścisławskie, witebskie, połockie oraz część mińskiego i inflanckiego. Łącznie Polska utraciła w I Rozbiorze 211 tys. km kw. terytorium i 4,5 miliona ludności.
30 września 1773 r. traktaty rozbiorowe ratyfikował Sejm Rozbiorowy zwołany przez zaborców, przy proteście trzech posłów: Tadeusza Reytana, Samuela Korsaka i Stanisława Bohuszewicza. Przypomnijmy też na czym polegała w tym przypadku zdrada kraju dokonana przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego: otóż w zamian za zatwierdzenie traktatu rozbiorowego uzyskał on od zaborców spłatę swoich prywatnych długów, których wysokość zresztą zawyżył, podstawiając fikcyjnych „wierzycieli” z grona swoich zauszników. Nie pogardził też bezpośrednią „dotacją” ze skarbca Rosji, Austrii i Prus z puli specjalnie przeznaczonej na przekupywanie polskich posłów.
Rozbiór poparły też zafascynowane absolutyzmem oświecone środowiska francuskie i niemieckie – akcji tej gratulował zaborcom sam Voltaire.
1461 – urodził się Aleksander Jagiellończyk – król Polski, wielki książę litewski. Jako ostatni z władców WKL znał mowę litewską. Dbał o rozwój stołecznego Wilna, korzystał z pomocy doświadczonych litewskich doradców, zapewnił Wielkiemu Księstwu Litewskiemu samodzielną politykę zagraniczną. Zgodnie współpracował ze swoim starszym bratem – Janem Olbrachtem, który w tym czasie zasiadał na tronie polskim. Aleksander Jagiellończyk zmarł w 1506 r.
1506 – zwycięstwo wojsk polsko-litewskich nad Tatarami w Bitwie pod Kleckiem.
1579 – zmarł Stanisław Hozjusz – polski humanista, poeta, sekretarz królewski, sekretarz wielki koronny, dyplomata, biskup chełmiński i warmiński, kardynał, teolog-polemista, jeden z czołowych przywódców polskiej i europejskiej kontrreformacji. Urodzony w 1504 r. Wychował się na Wileńszczyźnie i był z nią związany był przez większość życia.
1753 – w Migańcach na Wileńszczyźnie urodził się Wawrzyniec Gucewicz – polski architekt, przedstawiciel klasycyzmu, profesor Uniwersytetu Wileńskiego. Zaprojektował m.in. ratusz, katedrę i pałac biskupi w Wilnie (pałac Napoleona), niektóre budynki zespołu pałacowego w Werkach (rozpoczęte przez Marcina Knakfusa – centralny pałac, pawilon i karczmę), ratusz w Widzach, katedrę w Mejszagole, kościół-rotundę w Suderwie, kościół w Janowie pod Kownem, dom Karpiów przy ulicy Trockiej w Wilnie i inne budowle. Zmarł w 1798 r. w Wilnie.
1816 – zmarł Tomasz Wawrzecki – polski generał, polityk, chorąży wielki litewski. Najwyższy Naczelnik Siły Zbrojnej Narodowej. Pochowany w Widzach. Urodzony w 1759 r.
1827 – urodził się Marian Langiewicz – polski generał, dyktator Powstania Styczniowego. Zmarł w 1887 r.
1863 – Powstanie Styczniowe: zwycięstwo powstańców w bitwie pod Depułtyczami Królewskimi.
1864 – w Cytadeli Warszawskiej stracono powstańców styczniowych: Rafała Krajewskiego, Józefa Toczyskiego, Romana Żulińskiego i Jana Jeziorańskiego.
1864 – w Cytadeli Warszawskiej stracono Romualda Traugutta, polskiego generała, dyktatora Powstania Styczniowego, urodzonego w 1826 r. w Szostakowie na Grodzieńszczyźnie. Przeczytaj więcej na temat Romualda Traugutta.
1875 – we Lwowie urodził się Jan Łopuszański – polski hydrotechnik, profesor i rektor Politechniki Lwowskiej, minister robót publicznych. Zmarł w 1936 r.
1885 – we Lwowie urodził się Franciszek Staff – polski ichtiolog, profesor i rektor SGGW. Zmarł w 1966 r.
1908 – zmarł Walery Antoni Wróblewski – polski generał, uczestnik Powstania Styczniowego i Komuny Paryskiej. Urodzony w 1836 r. w Żołudku na Wileńszczyźnie.
1931 – we Lwowie urodził się Janusz Majewski – polski reżyser filmowy, wśród jego filmów są m.in. „C.K. Dezerterzy”, „Zazdrość i medycyna”, „Zaklęte rewiry” i „Mała matura 1947”.
1944 – w Powstaniu Warszawskim poległ Zygmunt Hempel – żołnierz dawnych Legionów Polskich, SZP i ZWZ. Studiował w Akademii Rolniczej w Dublanach. Urodzony w 1894 r.
Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 5 sierpnia
Dodaj komentarz
Uwaga! Nie będą publikowane komentarze zawierające treści obraźliwe, niecenzuralne, nawołujące do przemocy czy podżegające do nienawiści!