23 marca w Historii Kresów

1660 – wojska rosyjskie Iwana Chowańskiego rozpoczęły oblężenie Lachowicz. Miasto dzielnie broniło się aż do 3 lipca kiedy to Chowański musiał wycofać się przed nadciągającą polską odsieczą.

Lachowicze były jedną z największych twierdz Rzeczypospolitej na terenie obecnej Białorusi. Obroną dowodził wojski rzeczycki Stanisław Michał Judycki. Odparł cztery wielkie rosyjskie szturmy. Chowański stracił w nich około 1000 ludzi, a drugie tyle zginęło w wyniku ostrzału armatniego z twierdzy. 17 wziętych do niewoli Rosjan powieszono na wałach. Dodatkowo wojska moskiewskie nękał wojną podjazdową na czele swoich oddziałów Samuel Oskierko. Mszcząc się za niepowodzenia wojska rosyjskie mordowały okoliczną ludność i paliły miejscowości, m.in. Zelwę.

W końcu z odsieczą oblężonym Lachowiczom przybyły wojska polsko-litewskie wojewody ruskiego Stefana Czarnieckiego i hetmana wielkiego litewskiego Pawła Sapiehy, które rozbiły Rosjan w bitwie pod Połonką. Na wieść o klęsce Rosjanie zwinęli oblężenie i wycofali się spod Lachowicz.

Udaną obronę twierdzy przypisywano pomocy Matki Boskiej, przez co Lachowicze zyskały miano „litewskiej Jasnej Góry”. Była to obok Słucka jedyna forteca Wielkiego Księstwa Litewskiego, która pozostała niezdobyta aż do końca wojny polsko-rosyjskiej z lat 1654-1667.

1791 – urodził się Stanisław Chołoniewski – polski hrabia, kaznodzieja, publicysta, pisarz. Studiował na Uniwersytecie Wileńskim. W 1830 r. jego przyjacielem został Adam Mickiewicz, na którym znajomość z Chołoniewskim wywarła duży wpływ religijny. Od 1832 r. Chołoniewski był księdzem w Kamieńcu Podolskim. Jako znakomity kaznodzieja działał na rzecz „religijnego odrodzenia Podola”. Zmarł w 1846 r.

1824 – w Saracei na Podolu urodził się Zygmunt Miłkowski – polski pisarz, polityk niepodległościowy, jeden z założycieli Ligi Polskiej. Zmarł w 1915 r.

1878 – w Kopyczyńcach urodził się Roman Hubczenko – polski aktor. Zmarł w 1958 r.

1892 – w Paduni koło Tobolska na Syberii urodził się Otton Laskowski – polski historyk wojskowości, major Wojska Polskiego. Organizator i pierwszy dowódca Pierwszej Samodzielnej Kompanii Polskiej w Piotrogrodzie, następnie służył w I Korpusie Polskim w Rosji. Uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. W sierpniu 1939 r. był komendantem Kwatery Głównej 8 Dywizji Piechoty. 9 września w Brześciu objął szefostwo Wojskowego Biura Historycznego z zadaniem ewakuacji biura i archiwum koleją do Złoczowa przez Pińsk i Łuniniec. Zmarł w 1953 r.

1909 – zmarł Wojciech Dzieduszycki – polski polityk, pisarz i filozof urodzony w 1848 r. w Jezupolu koło Stanisławowa.

1912 – w Stanisławowie urodził się Roman Pisarski – polski pisarz. Zmarł w 1969 r.

1915 – I wojna światowa: po prawie pięciu miesiącach oblężenia skapitulowała austriacka Twierdza Przemyśl.

1918 – Niemcy uznały niepodległość Litwy

1933 – zmarł Leon Wałęga – polski duchowny katolicki, biskup tarnowski , profesor Uniwersytetu Lwowskiego. Urodzony w 1859 r.

1943 – zmarł Karol Ludwik Koniński – polski pisarz i filozof urodzony w 1891 r. we Lwowie.

1957 – zmarł Juliusz Kleiner – historyk literatury polskiej urodzony w 1886 r. we Lwowie.

1957 – zmarł Andrzej Wróblewski – polski malarz urodzony w 1927 r. w Wilnie.

1976 – zmarł Stanisław Kopański – polski generał dywizji, Generalny Inspektor Sił Zbrojnych na uchodźstwie. W młodości studiował w Petersburgu. W czasie I wojny światowej służył w armii rosyjskiej. Od listopada 1917 r. służył w I Korpusie Polskim w Bobrujsku. W 1918 r. był ochotnikiem na froncie pod Lwowem. Uczestnik wyprawy wileńskiej i wojny polsko-bolszewickiej w stopniu kapitana. Dowódca dywizjonu we Lwowie (1930-1931) i pułku w Stryju. Urodzony w 1895 r.

1978 – zmarł Tadeusz Romer – polski polityk, minister. W czasie wojny był ambasadorem rządu II Rzeczypospolitej w Japonii, potem w ZSRR. Walczył o prawa deportowanych przez NKWD polskich obywateli, sprzeciwiając się decyzji sowieckiej o pozbawieniu ich polskiego obywatelstwa. W Kujbyszewie odpowiedział w imieniu Rządu RP na notę Mołotowa zrywającą jednostronnie stosunki dyplomatyczne pomiędzy ZSRR a Polską w związku z wykryciem Zbrodni Katyńskiej. Urodzony w 1894 r. w Antonoszu koło Kowna.

1985 – w wileńskiej katedrze odnaleziono skarbiec. W obawie przed wywiezieniem bezcennej kolekcji do Moskwy fakt ten zatrzymano w tajemnicy; publiczność obejrzała zbiory dopiero w 2006 r.

2011 – zmarł Bolesław Kostkiewicz – pułkownik Wojska Polskiego, Honorowy Prezes Rodziny Jazłowieckiej, inżynier leśnik. Urodzony w 1908 r. Studiował na Akademii Rolniczej w Dublanach koło Lwowa, potem ukończył Wydział Rolniczo-Lasowy Politechniki Lwowskiej. Służył w 14 Pułku Ułanów Jazłowieckich we Lwowie. Za obronę Warszawy w 1939 r. odznaczony Krzyżem Walecznych.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 23 marca