8 grudnia w Historii Kresów

8 grudnia 2013

1864 – w Poniewieżu urodził się Aleksander Meysztowicz. 1921–22 – premier Litwy Środkowej, potem minister sprawiedliwości i naczelny prokurator RP z obozu Żubrów Wileńskich.

Urodził się i wychował w Poniewieżu na północnej Litwie. Po śmierci rodziców odziedziczył duży majątek. Studiował w Wilnie. W latach 1909-17 był członkiem rosyjskiej Rady Państwa (z ziem litewsko – ruskich, guberni kowieńskiej). Był jednym ze znaczących polityków optujących za przyłączeniem Litwy do Polski. Zmarł w 1943 r.

1432 – Zygmunt Kiejstutowicz, wyznaczony przez Jagiełłę do sprawowania władzy na Litwie, stoczył pod Oszmianą bitwę ze Świdrygiełłą spiskującym z Krzyżakami.

1831 – Joachim Lelewel stanął na czele Komitetu Narodowego Polskiego. Celem organizacji emigracyjnej było wyzwolenie Polski w granicach przedrozbiorowych własnymi powstańczymi siłami, wprowadzenie republiki, zniesienie pańszczyzny, uwłaszczenie włościan i równouprawnienie obywateli.

1858 – urodził się Włodzimierz Marian Kozłowski – polski polityk konserwatywny związany z Galicją. Zmarł w 1917 r. we Lwowie.

1867 – w Skirsobolach Tatarskich na Suwalszczyźnie urodził się Aleksander Sulkiewicz – polski działacz niepodległościowy. Uczestniczył w tworzeniu wileńskich grup PPS. Na przełomie czerwca i lipca 1893 r. wraz ze Stanisławem Wojciechowskim, Józefem Piłsudskim, Stefanem Bielakiem i Ludwikiem Zajkowskim uczestniczył w naradzie w podwileńskim lesie, którą uznano później za I Zjazd Polskiej Partii Socjalistycznej. Zmarł w 1916 r. pod Sitowiczami nad Stochodem.

1889 – urodził się Jan Szczepan Otrębski – polski polonista i językoznawca. Dziekan wydziału humanistycznego Uniwersytetu Stefana Batorego. Członek Instytutu Języka Litewskiego i współautor Słownika Języka Litewskiego, autor trzytomowej Gramatyki Języka Litewskiego. Wykładał m.in. w Berlinie, Moskwie, Pradze, Uppsali, Sztokholmie i Wiedniu. W 1949 r. zainicjował międzynarodowe czasopismo „Lingua Posnaniensis”. Zmarł w 1971 r.

1919 – we Lwowie urodził się Kazimierz Żygulski – polski socjolog kultury, polityk, minister. Ukończył prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W czasie okupacji niemieckiej był członkiem lwowskiej Delegatury Rządu, a także sędzią Sądu Specjalnego. Aresztowany przez NKWD i zesłany na 10 lat do łagrów. W 1983 r. wybrany w skład Prezydium Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej.

1919 – Paryż: Rada Ambasadorów państw Ententy ustaliła linię Curzona jako wschodnią granicę Polski.

1991 – w Wiskulach w Puszczy Białowieskiej przywódcy Rosji, Białorusi i Ukrainy ogłosili koniec istnienia Związku Sowieckiego. W jego miejsce suwerenne już kraja powołały Wspólnotę Niepodległych Państw. Układ podpisali ze strony Białorusi – Stanisłau Szuszkiewicz, Rosji – Borys Jelcyn, Ukrainy – Leonid Krawczuk.

Kresy24.pl / Historyczne Kalendarium Kresowe – 8 grudnia